ေနမ်ဳိး | တနလၤာေန႔၊ ၾသဂုတ္လ ၁၃ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၂၁ နာရီ ၅၇ မိနစ္
နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဆန္ျပႆနာေန႔ ၄၅ ႏွစ္ျပည့္သည့္ ၾသဂုတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ေသဆံုးခဲ့ရသည့္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ားအား ရည္စူးကာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ RNDP ရံုးတြင္ အက်ဥ္းရံုး အခမ္းအနားတခု ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း စစ္ေတြျမိဳ႕နယ္ RNDP အတြင္းေရးမႉး ဦးေအာင္ျမေက်ာ္ က ေျပာသည္။
“ဒီေန႔က က်ေနာ္တို႔ အရုဏ္ဆြမ္း ကပ္ပါတယ္။ အျပင္ပရိသတ္ကို မဖိတ္ပါဘူး။ အေရးေပၚ ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းအေ၀း ရွိတယ္ခင္ဗ်။ အဲတုန္းက က်ဆံုးသြားရတဲ့၊ ေသဆံုးသြာတဲ့ ရခိုင္ျပည္သူေတြကို ျငိမ္သက္ျပီး အေလးျပဳပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက အာဏာပိုင္ေတြက သတ္ျဖတ္ ႏွိမ္နင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ေသဆံုးရတဲ့သူေတြ ရွိတယ္” ဟုဆိုသည္။
၁၉၆၇ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ စားစရာဆန္ ျပတ္လပ္ေနေသာ္လည္း စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ အစိုးရ ဆန္ဂိုေဒါင္မ်ားတြင္မူ နိုင္ငံျခားတင္ပို႔ရန္ ဆန္မ်ား ရွိေနခဲ့ေၾကာင္း ဦးေအာင္ျမေက်ာ္ က ဆိုသည္။
“ျပည္တြင္းထဲမွာ ငတ္ျပတ္ေနတဲ့ အေျခအေနကို အေလးအနက္ထားျပီး မေျဖရွင္းဘူး။ အစိုးရရဲ႕နိုင္ငံျခားေငြ ရရွိေရးကို ဦးစားေပးလိုက္တယ္။ အဲဒီအေပၚ မေက်မနပ္ျဖစ္ခဲ့ၾကတဲ့ လူၾကီးေတြ ရွိခဲ့တယ္။ စစ္ေတြ ဆန္ျပႆနာ ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္” ဟု မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ဆန္ရလိုမႈ လူထုဆႏၵျပပြဲမ်ား စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ ေပၚေပါက္လာၿပီး အစိုးရ ဆန္ဂိုေထာင္မ်ားအား ဆႏၵျပသူမ်ားက ၀င္ေရာက္ ယူငင္ၾကရာ အာဏာပိုင္မ်ားက အၾကမ္းဖက္ ပစ္ခတ္ၿဖိဳခြင္းခဲ့ေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ရခိုင္ သဃာ့ သမဂၢ (RSU)က ဆိုသည္။
“အာရွစပါးက်ီဟု တင္စားေခၚဆိုခံခဲ့ရေသာ ရခိုင္ျပည္သည္ စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား ထမင္းငတ္ၾကရ၍ ဆန္ေတာင္းရာတြင္ ဆန္အစား က်ည္ဆံကိုသာ ရခဲ့ေသာေၾကာင့္ အျပစ္မဲ့ရခိုင္ျပည္သူ ၃၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရသည္” ဟု ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားသည္။
ထိုစဥ္ကတျပည္လံုး ဆန္ရွားေနခ်ိန္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရအား မေက်နပ္သည့္ ျပည္သူမ်ားအား အစိုးရက တရုတ္-ဗမာ အေရးအခင္းျဖင့္ အကြက္က်က် စီစဥ္ လမ္းလႊဲေပးလိုက္ေၾကာင္း ေက်ာက္ျဖဴ
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဘရွိန္က ေျပာသည္။
“ဒီေန႔ဟာ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလံုး မွတ္မွတ္ရရ ရွိေနရမယ့္ေန႔။ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလံုး ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ
ေထာက္ပံ့နိုင္တဲ့သူေတြက ဆန္ကို မေပးဘဲ က်ည္ဆံေပးလို႔ ရခိုင္သားေတြ အမ်ားၾကီး
ေသဆံုးၾကရတဲ့ ေန႔ပဲ။ ဒီေန႔ကို ဘယ္ေမ႔လို႔ရမွာလဲ။ ကြယ္လြန္သြားၾကတဲ့ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူေတြ အတြက္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြ လုပ္ေပးၾကရ မွာေပါ့။ ဒီကိစၥေတြကေတာ့ ဖံုးဖိထားလို႔မရတဲ့ ကိစၥပါ။ ရခိုင္ျပည္သူေတြရဲ႕ အသဲႏွလံုးမွာ ဒီကိစၥကို ဘယ္သူမွ မေမ့ၾကပါဘူး” ဟု မဇိၥ်မကို ေျပာသည္။
၄၅ ႏွစ္ေျမာက္ ရခိုင္ဆန္အေရးအခင္း ႏွစ္ပတ္လည္ အခမ္းအနားမ်ားကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၊ ေကာ့ ဘဇားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ မဲ့ေဆာက္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား ဦးေဆာင္က်င္းပခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္က ေကာက္ခံခဲ့သည့္ ကုလသမဂၢ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ (UNDP)၏ စစ္တမ္းတခုအရ ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒုတိယ အဆင္းရဲဆံုး ျပည္နယ္တခုအျဖစ္ တည္ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး မၾကာေသးမီကလည္း လူမ်ဳိးေရး ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင္း အသက္အိုးအိမ္ အေျမာက္အမ်ား ဆံုးရံႈးမႈမ်ားႏွင့္ ၾကံဳေတြ႔ေနရဆဲ ျဖစ္သည္။
နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဆန္ျပႆနာေန႔ ၄၅ ႏွစ္ျပည့္သည့္ ၾသဂုတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ေသဆံုးခဲ့ရသည့္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ားအား ရည္စူးကာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ RNDP ရံုးတြင္ အက်ဥ္းရံုး အခမ္းအနားတခု ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း စစ္ေတြျမိဳ႕နယ္ RNDP အတြင္းေရးမႉး ဦးေအာင္ျမေက်ာ္ က ေျပာသည္။
“ဒီေန႔က က်ေနာ္တို႔ အရုဏ္ဆြမ္း ကပ္ပါတယ္။ အျပင္ပရိသတ္ကို မဖိတ္ပါဘူး။ အေရးေပၚ ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းအေ၀း ရွိတယ္ခင္ဗ်။ အဲတုန္းက က်ဆံုးသြားရတဲ့၊ ေသဆံုးသြာတဲ့ ရခိုင္ျပည္သူေတြကို ျငိမ္သက္ျပီး အေလးျပဳပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက အာဏာပိုင္ေတြက သတ္ျဖတ္ ႏွိမ္နင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ေသဆံုးရတဲ့သူေတြ ရွိတယ္” ဟုဆိုသည္။
၁၉၆၇ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ စားစရာဆန္ ျပတ္လပ္ေနေသာ္လည္း စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ အစိုးရ ဆန္ဂိုေဒါင္မ်ားတြင္မူ နိုင္ငံျခားတင္ပို႔ရန္ ဆန္မ်ား ရွိေနခဲ့ေၾကာင္း ဦးေအာင္ျမေက်ာ္ က ဆိုသည္။
“ျပည္တြင္းထဲမွာ ငတ္ျပတ္ေနတဲ့ အေျခအေနကို အေလးအနက္ထားျပီး မေျဖရွင္းဘူး။ အစိုးရရဲ႕နိုင္ငံျခားေငြ ရရွိေရးကို ဦးစားေပးလိုက္တယ္။ အဲဒီအေပၚ မေက်မနပ္ျဖစ္ခဲ့ၾကတဲ့ လူၾကီးေတြ ရွိခဲ့တယ္။ စစ္ေတြ ဆန္ျပႆနာ ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္” ဟု မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ဆန္ရလိုမႈ လူထုဆႏၵျပပြဲမ်ား စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ ေပၚေပါက္လာၿပီး အစိုးရ ဆန္ဂိုေထာင္မ်ားအား ဆႏၵျပသူမ်ားက ၀င္ေရာက္ ယူငင္ၾကရာ အာဏာပိုင္မ်ားက အၾကမ္းဖက္ ပစ္ခတ္ၿဖိဳခြင္းခဲ့ေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ရခိုင္ သဃာ့ သမဂၢ (RSU)က ဆိုသည္။
“အာရွစပါးက်ီဟု တင္စားေခၚဆိုခံခဲ့ရေသာ ရခိုင္ျပည္သည္ စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား ထမင္းငတ္ၾကရ၍ ဆန္ေတာင္းရာတြင္ ဆန္အစား က်ည္ဆံကိုသာ ရခဲ့ေသာေၾကာင့္ အျပစ္မဲ့ရခိုင္ျပည္သူ ၃၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရသည္” ဟု ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားသည္။
ထိုစဥ္ကတျပည္လံုး ဆန္ရွားေနခ်ိန္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရအား မေက်နပ္သည့္ ျပည္သူမ်ားအား အစိုးရက တရုတ္-ဗမာ အေရးအခင္းျဖင့္ အကြက္က်က် စီစဥ္ လမ္းလႊဲေပးလိုက္ေၾကာင္း ေက်ာက္ျဖဴ
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဘရွိန္က ေျပာသည္။
“ဒီေန႔ဟာ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလံုး မွတ္မွတ္ရရ ရွိေနရမယ့္ေန႔။ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလံုး ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ
ေထာက္ပံ့နိုင္တဲ့သူေတြက ဆန္ကို မေပးဘဲ က်ည္ဆံေပးလို႔ ရခိုင္သားေတြ အမ်ားၾကီး
ေသဆံုးၾကရတဲ့ ေန႔ပဲ။ ဒီေန႔ကို ဘယ္ေမ႔လို႔ရမွာလဲ။ ကြယ္လြန္သြားၾကတဲ့ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူေတြ အတြက္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြ လုပ္ေပးၾကရ မွာေပါ့။ ဒီကိစၥေတြကေတာ့ ဖံုးဖိထားလို႔မရတဲ့ ကိစၥပါ။ ရခိုင္ျပည္သူေတြရဲ႕ အသဲႏွလံုးမွာ ဒီကိစၥကို ဘယ္သူမွ မေမ့ၾကပါဘူး” ဟု မဇိၥ်မကို ေျပာသည္။
၄၅ ႏွစ္ေျမာက္ ရခိုင္ဆန္အေရးအခင္း ႏွစ္ပတ္လည္ အခမ္းအနားမ်ားကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၊ ေကာ့ ဘဇားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ မဲ့ေဆာက္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား ဦးေဆာင္က်င္းပခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္က ေကာက္ခံခဲ့သည့္ ကုလသမဂၢ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ (UNDP)၏ စစ္တမ္းတခုအရ ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒုတိယ အဆင္းရဲဆံုး ျပည္နယ္တခုအျဖစ္ တည္ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး မၾကာေသးမီကလည္း လူမ်ဳိးေရး ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင္း အသက္အိုးအိမ္ အေျမာက္အမ်ား ဆံုးရံႈးမႈမ်ားႏွင့္ ၾကံဳေတြ႔ေနရဆဲ ျဖစ္သည္။
