ပန္းျမတ္ေဇာ္ | တနလၤာေန႔၊ ဇူလုိင္လ ၃၀ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၂၁ နာရီ ၅၁ မိနစ္
ျမန္မာ့ေျမေပၚမွာ ႏိုင္ငံတကာက နာမည္ေက်ာ္ အဆိုေတာ္ေတြကို ေတြ႔ျမင္ရေတာ့မယ္ ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ တိုးပြားလာေနသလိုပဲ ေဖ်ာ္ေျဖေနရာ အက်ယ္အဝန္းနဲ႔ အသံပိုင္းဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္မႈ နည္းပါးတဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြ အပါအဝင္ အတားအဆီးေတြ ရွိေနၿပီး ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ စီစဥ္သူေတြအတြက္ စိန္ေခၚမႈေတြ ၾကီးလွပါတယ္။
ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ စီစဥ္သူေတြအဆိုအရ ႏုိင္ငံျခား အဆိုေတာ္ေတြ လိုခ်င္တဲ့ ပြဲက်င္းပဖို႔ေနရာ ျမန္မာျပည္မွာ ရဖို႔ ခဲယဥ္းသလို အသံပိုင္းဆုိင္ရာ အရည္အေသြး ျဖည့္ဆည္းဖို႔အတြက္ ကြ်မ္းက်င္သူ ရွားပါးလွတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီႏွစ္ ဇူလိုင္လက အမ်ိဳးသားဇာတ္႐ုံမွာ က်င္းပဖို႔ စီစဥ္ခဲ့ၿပီး ဖ်က္သိမ္းခဲ့ရတဲ့ Engelbert ပြဲ စီစဥ္သူ MRTV 4 မွ တာဝန္ ရွိသူ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးမ်ိဳးျမတ္သူက “အဓိက ကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီတဲ့ ဇာတ္႐ုံၾကီးေတြ ေပၚေပါက္ဖို႔ လိုတယ္။ ဒါ့အျပင္ အသံပိုင္း၊ မီးပိုင္း၊ စက္ပစၥည္းပိုင္း ကြ်မ္းက်င္တဲ့ အင္ဂ်င္နီယာေတြ လိုအပ္ေနတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခား အဆိုေတာ္ ေဖ်ာ္ေျဖေရးအတြက္ က်ယ္က်ယ္ဝန္းဝန္းရွိတဲ့ သုဝဏၰ ေဘာလံုးကြင္းလို ေနရာေတြ ရွိေပမယ့္ အသံပိုင္းမွာ လံုျခံဳမႈ မရွိျပန္တာေၾကာင့္ အသံစနစ္ ေကာင္းတဲ့ အမ်ိဳးသား ကဇာတ္႐ုံကိုပဲ အသံုးျပဳေနရတယ္လို႔ ဦးမ်ိဳးျမတ္သူ က ေျပာပါတယ္။
အသံပိုင္းဆိုင္ရာ ၾကည္လင္ျပတ္သားမႈအတြက္ ပြဲစီစဥ္သူေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားကေန စက္ပစၥည္းအသစ္ေတြ ဝယ္ရေပမယ့္ ဒီစက္ပစၥည္းေတြကို အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ အင္ဂ်င္နီယာဆိုၿပီး မရွိဘဲ ကိုယ့္ဘာသာ ေလ့လာ ထားတဲ့ ဗဟုသုတနဲ႔ လုပ္ေနၾကရပါတယ္။
စင္တင္ ေတးဂီတ ပြဲေတြအတြက္ အလင္းအေမွာင္ကလည္း အေရးၾကီး ျပန္ပါတယ္။ ဒီလို လိုအပ္တဲ့ အလင္းအေမွာင္ စနစ္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေနာက္က်ေနၿပီး သူမ်ား ႏိုင္ငံေတြလို ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ အသံုးျပဳတဲ့ အလင္းအေမွာင္ စနစ္မ်ိဳးေတြ ျဖစ္သင့္ေနပါၿပီလို႔ ဦးမ်ိဳးျမတ္သူ က ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံတကာ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲေတြ က်င္းပႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ ႏွစ္လေလာက္ ၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ရၿပီး ပြဲတပြဲ စီစဥ္တဲ့ အခါ ေငြေၾကးကလည္း အနည္းဆံုး သိန္း ၈ဝဝ ကုန္က်တတ္ပါတယ္။
ပြဲမလုပ္ျဖစ္ခဲ့ရင္ တခ်ိဳ႕ အခန္းငွားခေတြ ျပန္မရတာ၊ ေၾကာ္ျငာဆိုင္းဘုတ္ တင္တဲ့အတြက္ ေငြေၾကးဆံုးရံႈးရတာ၊ ပြဲပ်က္သြားတဲ့အတြက္ ပရိသတ္ကို ေငြျပန္အမ္းရ၊ လိုအပ္ရင္ ေတာင္းပန္ရတာေတြ လုပ္ၾကရျပန္ပါတယ္။
မိုက္ကယ္လန္း ေတးဂီတပြဲ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္္က စီစဥ္ခဲ့ျပီးမွ ဖ်က္သိမ္းခဲ့ရတဲ့ ပြဲစီစဥ္ခဲ့သူ တဦး ျဖစ္တဲ့ ကိုသက္ထူးက “သူတို႔ဘက္က လိုခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္အတြက္ စာအုပ္အထူၾကီး ေပးတယ္။
ျပင္ဆင္မႈပိုင္း ဘယ္လိုအေနအထား ရွိရမယ္။ ဘယ္လို အသံစနစ္ ရွိရမယ္ ဆိုၿပီး ေျပာတယ္။
ေကဘယ္ၾကိဳးေတြကအစ အသစ္ေတြ သံုးရတယ္။ ဒီမွာက ရတဲ့ဟာကို ရသလို နည္းပညာနဲ႔ လုပ္ၾကတယ္။ အခုလို အတိအက် ျဖစ္လာတဲ့အခါ အမ်ားၾကီး ျပင္ဆင္မွုေတြ လုပ္ရတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
တဖန္ တိုက္႐ိုက္ ထုတ္လႊင့္ျပသခြင့္အတြက္ အရည္အေသြးနဲ႔ ေစ်းႏႈန္းကလည္း ႏွစ္ဘက္ သေဘာတူညီမႈ ရဖို႔ မလြယ္တတ္ျပန္ပါဘူး။
“သူတို႔ဆီမွာ live ေပးမလႊင့္ဘူး။ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား ထုတ္လႊင္ဖို႔ မူပိုင္ခြင့္ဆိုတာေတြက ေစ်း အရမ္းၾကီးတယ္။ ဆရာတို႔ လည္း အဲေလာက္ မတတ္ႏိုင္ဘူး။ တိုက္႐ိုက္ ထုတ္လႊင့္မယ္ ဆိုလည္း သူတို႔သတ္မွတ္ထားတဲ့ အဆင့္အတန္း၊ စံေတြ မီမွ live လႊင့္ဖို႔ ခြင့္ျပဳတယ္” လို႔ ဦးမ်ိဳးျမတ္သူ က ေျပာပါတယ္။
ပြဲစီစဥ္သူေတြအတြက္ ေကာင္းသတင္းကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားအဆိုေတာ္ ေတးဂီတပြဲေတြရဲ႕ လက္မွတ္ ေစ်းႏႈန္းဟာ ေဒသခံ အဆိုေတာ္ေတြ အျမင့္ဆံုး ရရွိတဲ့ လက္မွတ္ေၾကး သံုးေသာင္းထက္ အဆမ်ားစြာ မ်ားေပမယ့္ လက္မွတ္ ဝယ္လိုအား ကေတာ့ ေကာင္းေနျပန္ပါတယ္။
“ဇူလိုင္လမွာ က်င္းပဖို႔ လုပ္ခဲ့တဲ့ Engelbert အဆိုေတာ္တုန္းက လက္မွတ္ကို တသိန္းခြဲ၊ တသိန္း၊ ခုႏွစ္ေသာင္း ဆိုၿပီး သတ္မွတ္ေပမယ့္ ပရိသတ္က စိတ္ဝင္စားတဲ့အတြက္ ေစ်းၾကီးလည္း လက္မွတ္ဝယ္ၾကတယ္” လို႔ ဦးမ်ိဳးျမတ္သူ က ေျပာပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသို္င္းအဝိုင္းမွာ ထင္ေပၚလာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ ႏိုင္ငံျခား အဆိုေတာ္ေတြဘက္က နယ္ေျမသစ္ အေတြ႔အၾကံဳ လိုခ်င္တာရယ္၊ လမ္းသစ္ ေဖာက္ခ်င္တာရယ္ေၾကာင့္ သူတို႔ဘက္က အကုန္အက်ခံၿပီး လာေရာက္ခ်င္တဲ့ သေဘာေတြ ရွိေနတာကိုလည္း ေတြ႔ေနရပါတယ္။
သီခ်င္းေရးဆရာ အဆိုေတာ္ ျဖစ္သူ ေဆာင္းဦးလိႈင္ က ျပည္တြင္း အႏုပညာရွင္ေတြ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက နာမည္ၾကီး အဆိုေတာ္ေတြ လာၿပီး ေဖ်ာ္ေျဖတာကို စိတ္ဝင္တစား ရွိေပမယ့္ ေနရာက်ယ္က်ယ္မွာ လက္မွတ္ေစ်းႏႈန္း နည္းနည္းနဲ႔ လူအမ်ား ၾကည့္ရႈႏိုင္တာမ်ိဳး
ျဖစ္ေစခ်င္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ႏိုင္ငံျခားက နာမည္ၾကီး အဆိုေတာ္ ေဖ်ာ္ေျဖမယ္ဆိုရင္ ဝမ္းသာၿပီး စိတ္ဝင္စားတယ္။ ဒါေပမယ့္ Copy rights နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ အေနအထားနဲ႔ဆို အခက္အခဲ ရွိႏိုင္တယ္။ စာခ်ဳပ္စာတမ္းက အစ တိက်ဖို႔ လိုမယ္။ ျပည္တြင္းမွာ နားလည္မွုနဲ႔ လုပ္သလို လုပ္လို႔ မရဘူး။ နည္းပညာပိုင္း၊ အသံပိုင္း စသျဖင့္ အခက္အခဲ မ်ိဳးစံု ရွိႏိုင္တယ္။ ေနာက္ပိုင္း ႏုိင္ငံျခား နာမည္ၾကီး အဆိုေတာ္ လာၿပီး ေဖ်ာ္ေျဖမယ္/
မေဖ်ာ္ေျဖဘူး ဆိုတာက တိုင္းျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနဲ႔ပဲ ဆိုင္ပါတယ္” လို႔ ေဆာင္းဦးလိႈင္ က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာ့ေျမေပၚမွာ ႏိုင္ငံတကာက နာမည္ေက်ာ္ အဆိုေတာ္ေတြကို ေတြ႔ျမင္ရေတာ့မယ္ ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ တိုးပြားလာေနသလိုပဲ ေဖ်ာ္ေျဖေနရာ အက်ယ္အဝန္းနဲ႔ အသံပိုင္းဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္မႈ နည္းပါးတဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြ အပါအဝင္ အတားအဆီးေတြ ရွိေနၿပီး ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ စီစဥ္သူေတြအတြက္ စိန္ေခၚမႈေတြ ၾကီးလွပါတယ္။
ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ စီစဥ္သူေတြအဆိုအရ ႏုိင္ငံျခား အဆိုေတာ္ေတြ လိုခ်င္တဲ့ ပြဲက်င္းပဖို႔ေနရာ ျမန္မာျပည္မွာ ရဖို႔ ခဲယဥ္းသလို အသံပိုင္းဆုိင္ရာ အရည္အေသြး ျဖည့္ဆည္းဖို႔အတြက္ ကြ်မ္းက်င္သူ ရွားပါးလွတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီႏွစ္ ဇူလိုင္လက အမ်ိဳးသားဇာတ္႐ုံမွာ က်င္းပဖို႔ စီစဥ္ခဲ့ၿပီး ဖ်က္သိမ္းခဲ့ရတဲ့ Engelbert ပြဲ စီစဥ္သူ MRTV 4 မွ တာဝန္ ရွိသူ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးမ်ိဳးျမတ္သူက “အဓိက ကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီတဲ့ ဇာတ္႐ုံၾကီးေတြ ေပၚေပါက္ဖို႔ လိုတယ္။ ဒါ့အျပင္ အသံပိုင္း၊ မီးပိုင္း၊ စက္ပစၥည္းပိုင္း ကြ်မ္းက်င္တဲ့ အင္ဂ်င္နီယာေတြ လိုအပ္ေနတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခား အဆိုေတာ္ ေဖ်ာ္ေျဖေရးအတြက္ က်ယ္က်ယ္ဝန္းဝန္းရွိတဲ့ သုဝဏၰ ေဘာလံုးကြင္းလို ေနရာေတြ ရွိေပမယ့္ အသံပိုင္းမွာ လံုျခံဳမႈ မရွိျပန္တာေၾကာင့္ အသံစနစ္ ေကာင္းတဲ့ အမ်ိဳးသား ကဇာတ္႐ုံကိုပဲ အသံုးျပဳေနရတယ္လို႔ ဦးမ်ိဳးျမတ္သူ က ေျပာပါတယ္။
အသံပိုင္းဆိုင္ရာ ၾကည္လင္ျပတ္သားမႈအတြက္ ပြဲစီစဥ္သူေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားကေန စက္ပစၥည္းအသစ္ေတြ ဝယ္ရေပမယ့္ ဒီစက္ပစၥည္းေတြကို အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ အင္ဂ်င္နီယာဆိုၿပီး မရွိဘဲ ကိုယ့္ဘာသာ ေလ့လာ ထားတဲ့ ဗဟုသုတနဲ႔ လုပ္ေနၾကရပါတယ္။
စင္တင္ ေတးဂီတ ပြဲေတြအတြက္ အလင္းအေမွာင္ကလည္း အေရးၾကီး ျပန္ပါတယ္။ ဒီလို လိုအပ္တဲ့ အလင္းအေမွာင္ စနစ္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေနာက္က်ေနၿပီး သူမ်ား ႏိုင္ငံေတြလို ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ အသံုးျပဳတဲ့ အလင္းအေမွာင္ စနစ္မ်ိဳးေတြ ျဖစ္သင့္ေနပါၿပီလို႔ ဦးမ်ိဳးျမတ္သူ က ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံတကာ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲေတြ က်င္းပႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ ႏွစ္လေလာက္ ၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ရၿပီး ပြဲတပြဲ စီစဥ္တဲ့ အခါ ေငြေၾကးကလည္း အနည္းဆံုး သိန္း ၈ဝဝ ကုန္က်တတ္ပါတယ္။
ပြဲမလုပ္ျဖစ္ခဲ့ရင္ တခ်ိဳ႕ အခန္းငွားခေတြ ျပန္မရတာ၊ ေၾကာ္ျငာဆိုင္းဘုတ္ တင္တဲ့အတြက္ ေငြေၾကးဆံုးရံႈးရတာ၊ ပြဲပ်က္သြားတဲ့အတြက္ ပရိသတ္ကို ေငြျပန္အမ္းရ၊ လိုအပ္ရင္ ေတာင္းပန္ရတာေတြ လုပ္ၾကရျပန္ပါတယ္။
မိုက္ကယ္လန္း ေတးဂီတပြဲ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္္က စီစဥ္ခဲ့ျပီးမွ ဖ်က္သိမ္းခဲ့ရတဲ့ ပြဲစီစဥ္ခဲ့သူ တဦး ျဖစ္တဲ့ ကိုသက္ထူးက “သူတို႔ဘက္က လိုခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္အတြက္ စာအုပ္အထူၾကီး ေပးတယ္။
ျပင္ဆင္မႈပိုင္း ဘယ္လိုအေနအထား ရွိရမယ္။ ဘယ္လို အသံစနစ္ ရွိရမယ္ ဆိုၿပီး ေျပာတယ္။
ေကဘယ္ၾကိဳးေတြကအစ အသစ္ေတြ သံုးရတယ္။ ဒီမွာက ရတဲ့ဟာကို ရသလို နည္းပညာနဲ႔ လုပ္ၾကတယ္။ အခုလို အတိအက် ျဖစ္လာတဲ့အခါ အမ်ားၾကီး ျပင္ဆင္မွုေတြ လုပ္ရတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
တဖန္ တိုက္႐ိုက္ ထုတ္လႊင့္ျပသခြင့္အတြက္ အရည္အေသြးနဲ႔ ေစ်းႏႈန္းကလည္း ႏွစ္ဘက္ သေဘာတူညီမႈ ရဖို႔ မလြယ္တတ္ျပန္ပါဘူး။
“သူတို႔ဆီမွာ live ေပးမလႊင့္ဘူး။ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား ထုတ္လႊင္ဖို႔ မူပိုင္ခြင့္ဆိုတာေတြက ေစ်း အရမ္းၾကီးတယ္။ ဆရာတို႔ လည္း အဲေလာက္ မတတ္ႏိုင္ဘူး။ တိုက္႐ိုက္ ထုတ္လႊင့္မယ္ ဆိုလည္း သူတို႔သတ္မွတ္ထားတဲ့ အဆင့္အတန္း၊ စံေတြ မီမွ live လႊင့္ဖို႔ ခြင့္ျပဳတယ္” လို႔ ဦးမ်ိဳးျမတ္သူ က ေျပာပါတယ္။
ပြဲစီစဥ္သူေတြအတြက္ ေကာင္းသတင္းကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားအဆိုေတာ္ ေတးဂီတပြဲေတြရဲ႕ လက္မွတ္ ေစ်းႏႈန္းဟာ ေဒသခံ အဆိုေတာ္ေတြ အျမင့္ဆံုး ရရွိတဲ့ လက္မွတ္ေၾကး သံုးေသာင္းထက္ အဆမ်ားစြာ မ်ားေပမယ့္ လက္မွတ္ ဝယ္လိုအား ကေတာ့ ေကာင္းေနျပန္ပါတယ္။
“ဇူလိုင္လမွာ က်င္းပဖို႔ လုပ္ခဲ့တဲ့ Engelbert အဆိုေတာ္တုန္းက လက္မွတ္ကို တသိန္းခြဲ၊ တသိန္း၊ ခုႏွစ္ေသာင္း ဆိုၿပီး သတ္မွတ္ေပမယ့္ ပရိသတ္က စိတ္ဝင္စားတဲ့အတြက္ ေစ်းၾကီးလည္း လက္မွတ္ဝယ္ၾကတယ္” လို႔ ဦးမ်ိဳးျမတ္သူ က ေျပာပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသို္င္းအဝိုင္းမွာ ထင္ေပၚလာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ ႏိုင္ငံျခား အဆိုေတာ္ေတြဘက္က နယ္ေျမသစ္ အေတြ႔အၾကံဳ လိုခ်င္တာရယ္၊ လမ္းသစ္ ေဖာက္ခ်င္တာရယ္ေၾကာင့္ သူတို႔ဘက္က အကုန္အက်ခံၿပီး လာေရာက္ခ်င္တဲ့ သေဘာေတြ ရွိေနတာကိုလည္း ေတြ႔ေနရပါတယ္။
သီခ်င္းေရးဆရာ အဆိုေတာ္ ျဖစ္သူ ေဆာင္းဦးလိႈင္ က ျပည္တြင္း အႏုပညာရွင္ေတြ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက နာမည္ၾကီး အဆိုေတာ္ေတြ လာၿပီး ေဖ်ာ္ေျဖတာကို စိတ္ဝင္တစား ရွိေပမယ့္ ေနရာက်ယ္က်ယ္မွာ လက္မွတ္ေစ်းႏႈန္း နည္းနည္းနဲ႔ လူအမ်ား ၾကည့္ရႈႏိုင္တာမ်ိဳး
ျဖစ္ေစခ်င္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ႏိုင္ငံျခားက နာမည္ၾကီး အဆိုေတာ္ ေဖ်ာ္ေျဖမယ္ဆိုရင္ ဝမ္းသာၿပီး စိတ္ဝင္စားတယ္။ ဒါေပမယ့္ Copy rights နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ အေနအထားနဲ႔ဆို အခက္အခဲ ရွိႏိုင္တယ္။ စာခ်ဳပ္စာတမ္းက အစ တိက်ဖို႔ လိုမယ္။ ျပည္တြင္းမွာ နားလည္မွုနဲ႔ လုပ္သလို လုပ္လို႔ မရဘူး။ နည္းပညာပိုင္း၊ အသံပိုင္း စသျဖင့္ အခက္အခဲ မ်ိဳးစံု ရွိႏိုင္တယ္။ ေနာက္ပိုင္း ႏုိင္ငံျခား နာမည္ၾကီး အဆိုေတာ္ လာၿပီး ေဖ်ာ္ေျဖမယ္/
မေဖ်ာ္ေျဖဘူး ဆိုတာက တိုင္းျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနဲ႔ပဲ ဆိုင္ပါတယ္” လို႔ ေဆာင္းဦးလိႈင္ က ေျပာပါတယ္။