ေအာင္ျမတ္ထြန္း၊ သစ္ၿငိမ္း၊ စေနေန႔၊ စက္တင္ဘာလ ၀၈ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၁၆ နာရီ ၂၃ မိနစ္
ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီးအတြင္း ေရသန္႔ရွင္းမႈ စီမံကိန္းတစ္ခု အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ရန္ စီစဥ္လ်က္ရွိေၾကာင္း ယင္းကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ FREDA မွ ဒုဥကၠ႒ ဦးအုန္းက ေျပာသည္။
ယခုစီမံကိန္းကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိိင္ရန္ ကုလသမဂၢဖြံၿဖိဳးေရး အစီစဥ္ ( UNDP ) ကမ္းလွမ္းခ်က္ျဖင့္ ေထာက္ပံ့ေငြ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၀ သန္း ေပးအပ္ရန္လည္း ႏႈတ္အားျဖင့္ သေဘာတူထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“ေရသန္႔ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ စီမံခ်က္ကေတာ့ အခုစေရးေနတယ္။ ဘယ္ေလာက္ကုန္မယ္။ ဘယ္လုိလုပ္မယ္ဆုိတာကေတာ့ မသိရေသးဘူး။ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ တုိင္ပင္သြားရမယ္။ ေရက အခုေနာက္ပုိင္းမွာ အေရးႀကီးတဲ့က႑က ပါလာၿပီ”ဟု ၎က ေျပာသည္။
ေရထုညစ္ညမ္းမႈ မည္မွ် ရွိသည္၊ မည္သုိ႔လုပ္ေဆာင္သင့္သည္တုိ႔ကုိ ဦးစြာစာတမ္းေရးသားၿပီး UNDP သုိ႔ေပးပုိ႔ရမည္ျဖစ္ၿပီး ယင္းအတြက္ ေရႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ပါ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာရန္စီစဥ္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ စာတမ္းေရးသားၿပီး မၾကာမီ အေကာင္အထည္ ေဖာ္သြားႏုိင္မည္
ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးအုန္းကေျပာသည္။
ဧရာ၀တီတုိင္းသည္ ကနဦးအဆင့္ျဖစ္ၿပီး ေအာင္ျမင္မႈရရွိပါက ကမ္း႐ုိးတန္းတစ္ေလွ်ာက္ႏွင့္ အျခားေနရာမ်ားကုိပါ တုိးခ်ဲ႕လုပ္ ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆုိသည္။
တုိးခ်ဲ႕လုပ္ေဆာင္မည့္အပုိင္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး “ကမ္း႐ုိးတန္းေဒသေတြဟာ ဆားငန္ေရရွိတဲ့ေနရာျဖစ္တယ္။ ပင္လယ္နဲ႔ ဆက္ေနတာေတြ။ အဲေတာ့ ဘာလုပ္မလဲဆုိေတာ့ ဧရာ၀တီ၊ ရခုိင္၊ မြန္၊ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ေရကုိ ဆားေရဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ ဆုိတာမ်ဳိးေတြကုိ တုိင္းတာစစ္ေဆးသြားမယ္။ ဆားေရ၀င္မလာေအာင္၊ ဆားပါ၀င္မႈ ႏႈန္းျမင့္တက္မႈမရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္သြားမယ္”ဟု ဦးအုန္းက ေျပာသည္။
ကာလီဖုိးနီးယားအေျခစုိက္ျဖစ္သည့္ California Academy of Science (CAS)အဖြဲ႔သည္ ၂၀၀၂-၂၀၀၃ ခုနစ္ခန္႔က ဧရာ၀တီ ျမစ္အတြင္းရွိ ငါးမ်ားကုိ ေလ့လာစစ္တမ္းေကာက္ယူမႈတစ္ခုျပဳလုပ္ခဲ့ရာတြင္ လူကုိက်န္းမာေရး ထိခုိက္ေစႏုိင္ေလာက္သည္အထိ မာက်ဴရီပါ၀င္ေနသည့္ ငါးမ်ားမွာ ယင္းမာက်ဴရီကုိ အသံုးျပဳေနသည့္ ေရႊေမွာ္မ်ားရွိသည့္ ျမစ္အထက္ပုိင္း သပိတ္က်င္းမွာထက္ ျမစ္ေအာက္ပုိင္း ပန္းတေနာ္တြင္ ေတြ႔ရွိခဲ့ဟု ၎တုိ႔စစ္တမ္းတြင္ေဖာ္ျပထားသည္။
ယင္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျပည္တြင္းလူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ Eco Dev မွ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဒါ႐ုိက္တာ ဦး၀င္းမ်ဳိးသူက“ျမစ္က ႀကီးမယ္။ စီးစင္းတဲ့ ေရထုက ႀကီးမယ္။ စီးဆင္းမႈေကာင္းမယ္ဆုိေတာ့ အဲဒီ့ေနရာမွာေတာ့ နည္းေနမယ္။ ပန္းတေနာ္ဆုိတာ ရွိသမွ်ေရစီးထုိင္တဲ့ေနရာေလ။ အဲမွာလာၿပီးပံုတာမ်ဳိးျဖစ္တာေပါ့”ဟု ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသ ေရထုညစ္ညမ္းေစမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ရက္ပုိင္းအတြင္းကလည္း ဦးအုန္းထံသုိ႔ ၀ါးခယ္မၿမိဳ႕မွ ေဒသခံတစ္ဦးက ေသာက္သံုးေရအျဖစ္ အသံုးျပဳသည့္ ကန္မ်ားတြင္ ဆားငန္ေရမ်ား၀င္ေရာက္ခဲ႕သည့္အတြက္ ေသာက္သံုးေရရရွိမႈအတြက္ အခက္အခဲျဖစ္လာေၾကာင္း ေျပာသြားသည္ ဟု ၎ ကဆုိသည္။
“၀ါးခယ္မက တစ္ေယာက္က ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္က အကူအညီေတာင္းတယ္။ သူတုိ႔ဆီက ေရေတြဟာ ညစ္ပတ္ေနတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔မညီဘူး။ အဲဒါ ေရသန္႔ရွင္းမႈရွိဖုိ႔ ကူညီပါဆုိၿပီးလာေျပာတယ္”ဟု ဦးအုန္းက ေျပာသည္။
ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီးအတြင္း ေရသန္႔ရွင္းမႈ စီမံကိန္းတစ္ခု အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ရန္ စီစဥ္လ်က္ရွိေၾကာင္း ယင္းကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ FREDA မွ ဒုဥကၠ႒ ဦးအုန္းက ေျပာသည္။
ယခုစီမံကိန္းကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိိင္ရန္ ကုလသမဂၢဖြံၿဖိဳးေရး အစီစဥ္ ( UNDP ) ကမ္းလွမ္းခ်က္ျဖင့္ ေထာက္ပံ့ေငြ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၀ သန္း ေပးအပ္ရန္လည္း ႏႈတ္အားျဖင့္ သေဘာတူထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“ေရသန္႔ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ စီမံခ်က္ကေတာ့ အခုစေရးေနတယ္။ ဘယ္ေလာက္ကုန္မယ္။ ဘယ္လုိလုပ္မယ္ဆုိတာကေတာ့ မသိရေသးဘူး။ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ တုိင္ပင္သြားရမယ္။ ေရက အခုေနာက္ပုိင္းမွာ အေရးႀကီးတဲ့က႑က ပါလာၿပီ”ဟု ၎က ေျပာသည္။
ေရထုညစ္ညမ္းမႈ မည္မွ် ရွိသည္၊ မည္သုိ႔လုပ္ေဆာင္သင့္သည္တုိ႔ကုိ ဦးစြာစာတမ္းေရးသားၿပီး UNDP သုိ႔ေပးပုိ႔ရမည္ျဖစ္ၿပီး ယင္းအတြက္ ေရႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ပါ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာရန္စီစဥ္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ စာတမ္းေရးသားၿပီး မၾကာမီ အေကာင္အထည္ ေဖာ္သြားႏုိင္မည္
ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးအုန္းကေျပာသည္။
ဧရာ၀တီတုိင္းသည္ ကနဦးအဆင့္ျဖစ္ၿပီး ေအာင္ျမင္မႈရရွိပါက ကမ္း႐ုိးတန္းတစ္ေလွ်ာက္ႏွင့္ အျခားေနရာမ်ားကုိပါ တုိးခ်ဲ႕လုပ္ ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆုိသည္။
တုိးခ်ဲ႕လုပ္ေဆာင္မည့္အပုိင္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး “ကမ္း႐ုိးတန္းေဒသေတြဟာ ဆားငန္ေရရွိတဲ့ေနရာျဖစ္တယ္။ ပင္လယ္နဲ႔ ဆက္ေနတာေတြ။ အဲေတာ့ ဘာလုပ္မလဲဆုိေတာ့ ဧရာ၀တီ၊ ရခုိင္၊ မြန္၊ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ေရကုိ ဆားေရဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ ဆုိတာမ်ဳိးေတြကုိ တုိင္းတာစစ္ေဆးသြားမယ္။ ဆားေရ၀င္မလာေအာင္၊ ဆားပါ၀င္မႈ ႏႈန္းျမင့္တက္မႈမရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္သြားမယ္”ဟု ဦးအုန္းက ေျပာသည္။
ကာလီဖုိးနီးယားအေျခစုိက္ျဖစ္သည့္ California Academy of Science (CAS)အဖြဲ႔သည္ ၂၀၀၂-၂၀၀၃ ခုနစ္ခန္႔က ဧရာ၀တီ ျမစ္အတြင္းရွိ ငါးမ်ားကုိ ေလ့လာစစ္တမ္းေကာက္ယူမႈတစ္ခုျပဳလုပ္ခဲ့ရာတြင္ လူကုိက်န္းမာေရး ထိခုိက္ေစႏုိင္ေလာက္သည္အထိ မာက်ဴရီပါ၀င္ေနသည့္ ငါးမ်ားမွာ ယင္းမာက်ဴရီကုိ အသံုးျပဳေနသည့္ ေရႊေမွာ္မ်ားရွိသည့္ ျမစ္အထက္ပုိင္း သပိတ္က်င္းမွာထက္ ျမစ္ေအာက္ပုိင္း ပန္းတေနာ္တြင္ ေတြ႔ရွိခဲ့ဟု ၎တုိ႔စစ္တမ္းတြင္ေဖာ္ျပထားသည္။
ယင္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျပည္တြင္းလူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ Eco Dev မွ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဒါ႐ုိက္တာ ဦး၀င္းမ်ဳိးသူက“ျမစ္က ႀကီးမယ္။ စီးစင္းတဲ့ ေရထုက ႀကီးမယ္။ စီးဆင္းမႈေကာင္းမယ္ဆုိေတာ့ အဲဒီ့ေနရာမွာေတာ့ နည္းေနမယ္။ ပန္းတေနာ္ဆုိတာ ရွိသမွ်ေရစီးထုိင္တဲ့ေနရာေလ။ အဲမွာလာၿပီးပံုတာမ်ဳိးျဖစ္တာေပါ့”ဟု ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသ ေရထုညစ္ညမ္းေစမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ရက္ပုိင္းအတြင္းကလည္း ဦးအုန္းထံသုိ႔ ၀ါးခယ္မၿမိဳ႕မွ ေဒသခံတစ္ဦးက ေသာက္သံုးေရအျဖစ္ အသံုးျပဳသည့္ ကန္မ်ားတြင္ ဆားငန္ေရမ်ား၀င္ေရာက္ခဲ႕သည့္အတြက္ ေသာက္သံုးေရရရွိမႈအတြက္ အခက္အခဲျဖစ္လာေၾကာင္း ေျပာသြားသည္ ဟု ၎ ကဆုိသည္။
“၀ါးခယ္မက တစ္ေယာက္က ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္က အကူအညီေတာင္းတယ္။ သူတုိ႔ဆီက ေရေတြဟာ ညစ္ပတ္ေနတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔မညီဘူး။ အဲဒါ ေရသန္႔ရွင္းမႈရွိဖုိ႔ ကူညီပါဆုိၿပီးလာေျပာတယ္”ဟု ဦးအုန္းက ေျပာသည္။
