ဆလိုင္း ဟံသာစန္း | ဗုဒၶဟူးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရီလ ၁၀ ရက္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ၁၈ နာရီ ၅၅ မိနစ္
နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ)။ ။ ေမခ-ေမလိခ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းအတြက္ အနီးဝန္းက်င္ရွိ ေက်းရြာ ၆၀ ခန္႔ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ အာဏာပိုင္မ်ားက ျပင္ဆင္ေနေၾကာင္း ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႔တခုက ေျပာသည္။
ရြာသားေပါင္း တေသာင္းေက်ာ္ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ရန္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ေနရာတြင္
ေနအိမ္တန္းလ်ားမ်ားကို ေအးရွားေဝါလ္ ကုမၸဏီက ေဆာက္လုပ္ေနေၾကာင္းႏွင့္ မၾကာခင္ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ အာဏာပိုင္မ်ားက ေက်းရြာမ်ားကို ညႊန္ၾကားထားေၾကာင္း ကခ်င္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ကြန္ယက္ KDNG က ဆိုသည္။
“အိမ္ေဆာက္ေနတာ အလံုး ၁၀၀ နီးပါး ၿပီးသြားၿပီလို႔ သိရတယ္။ ေဒသခံေတြကိုလည္း မၾကာခင္မွာ ေရႊ႕ေျပာင္းရ မယ္လို႔ နအဖက အေၾကာင္းၾကားထားၿပီးၿပီ” ဟု KDNG ဥကၠ႒ ကိုေအာင္ဝါက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
စီမံကိန္းအတြက္ ေအးရွားေဝါလ္က ၂၀၀၉ ဒီဇင္ဘာ အေစာပိုင္းတြင္ အလုပ္သမား အိမ္ရာမ်ား ေဆာက္ျခင္းႏွင့္ ဧရာဝတီ ျမစ္ေရေအာက္ပုိင္း စမ္းသပ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး
ေနာက္ဆက္တဲြအျဖစ္ ရြာသား တေသာင္းခဲြခန္႔ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထိုင္ရန္အတြက္ ျမစ္ၾကီးနားၿမိဳ႕အထက္ မုိင္ ၂၀ ေက်ာ္အကြာရွိ က်င္ခန္လုန္ကာဇြပ္ ရြာအနီးတြင္ အိမ္တန္းလ်ားမ်ား ေဆာက္လုပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ ေျပာင္းေရႊ႕ရမည့္ ေက်းရြာမ်ားထဲတြင္ ေရကာတာစီမံကိန္း အထက္ပိုင္းရွိ တန္ဖရဲ၊ ျမစ္ဆံု၊ က်ိန္ခရန္၊ ေဒါင္ပန္၊ ခန္းဘူး စသည့္ ေက်းရြာမ်ား ပါဝင္သည္။
ထို႔ျပင္ တ႐ုတ္ လွ်ပ္စစ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္ပိုေရးရွင္း CPI ႏွင့္ ပူးတဲြတာဝန္ယူသည့္ ေအးရွားေဝါလ္က တန္ဖဲရြာ အနီး အင္ခိုင္လြမ္ ေတာင္ေၾကာတြင္ ကြန္ကရစ္လမ္းမ်ား၊ ျမစ္ၾကီးနားအထက္ ၁၃ မိုင္ အကြာရွိ အုျဗစ္ရြာအနီးတြင္ အၾကီးစား ဘိလပ္ေျမေဖ်ာ္စက္မ်ားလည္း တည္ေဆာက္ေနသည္။
ေရကာတာ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူး ေနာက္ပိုင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ကၽြမ္းက်င္ လုပ္သားမ်ား၊ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ ေရာက္ရွိလာဖြယ္ရွိေၾကာင္း ကိုေအာင္ဝါက ခန္႔မွန္း ေျပာဆိုသည္။
“ဒီစီမံကိန္းက ေဒသခံလူထုေတြ ဒုကၡေရာက္တယ္၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္လည္း ပ်က္စီးတယ္။ တာက်ဳိးရင္ ေရလႊမ္းခံရမယ့္ အႏၲရာယ္ကလည္း ရွိေသးတယ္။ ပ်က္စီးမယ့္ ပမာဏက အရမ္းေၾကာက္ဖို႔ ေကာင္းတယ္” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။
ေရကာတာက်ဳိးပါက ေအာက္ဘက္ ၂၇ မိုင္ခန္႔အကြာရွိ ျမစ္ၾကီးနားၿမိဳ႕သာမက
ျမစ္ဆံုႏွင့္ ျမစ္ၾကီးနားအၾကားရြာ ၂၀ ခန္႔ ေရလႊမ္းခံရႏိုင္ေၾကာင္း ေရကာတာ တည္ေဆာက္ေရး ဆန္႔က်င္လႈပ္ရွားသူမ်ားက ခန္႔မွန္းသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးမႈပမာဏ ၾကီးမားႏိုင္သည့္ ျမစ္ဆံု ေရကာတာ စီမံကိန္းကို ကခ်င္ လြတ္ေျမာက္ေရး အဖဲြ႔ -KIO အပါအဝင္ ျပည္ပေရာက္ ကခ်င္မ်ားက ဆန္႔က်င္လ်က္ရွိသည္။
“ျမစ္ဆံုေရကာတာက က်ေနာ္တို႔ ဟိုးလြန္ခဲ့တဲ့ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ကတည္းက ကန္႔ကြက္ခဲ့တာပါ။ ၾကာပါၿပီ။ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြဆီကို ဗဟိုေကာ္မတီက စာေတြလည္း ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ အခုလည္း ကန္႔ကြက္ဆဲပါ” ဟု KIO မွ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အဖဲြ႔ဝင္တဦးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ထို႔ျပင္ ယခုလ ၅ ရက္ေန႔က က်ေရာက္ခဲ့သည့္ ၄၉ ႏွစ္ေျမာက္ ကခ်င္ ေတာ္လွန္ေရးေန႔တြင္
ႏိုင္ငံတကာေရာက္ ကခ်င္မ်ားက ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။
ယခုစီမံကိန္းမွ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ၃၆၀၀ မီဂါဝပ္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး ေမချမစ္တြင္ တာ ၅ ခုႏွင့္ မလိချမစ္တြင္တာ ၂ ခုျဖင့္ ေရပိတ္ကာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ ထုတ္ယူမည္။
အမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ဝန္ၾကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး ဌာနႏွင့္ တ႐ုတ္ CPI ေကာ္ပိုေရးရွင္းတို႔သည္ ျမစ္ဆံုအပါအဝင္ ေရအား လွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း ၇ ခုကို ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္း၌ တည္ေဆာက္သြားရန္ သေဘာတူညီထားၿပီး ယင္းစီမံကိန္းမ်ားမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ၁၃,၃၆ဝ မီဂါဝပ္ရရွိရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေမလထုတ္ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
က်န္ စီမံကိန္း ၆ ခုမွာ ခ်ီေဗြ (၂ဝဝဝ မီဂါဝပ္)၊ ပါရွီး (၁၆ဝဝ)၊ လာကင္ (၁၄ဝဝ)၊ ဖီေဇာ (၁၅ဝဝ)၊ ေခါင္ဂလန္ဖူ (၁၇ဝဝ)ႏွင့္ လိုင္ဇာ (၁၅၆ဝ) တို႔ ျဖစ္သည္။
ဤစီမံကိန္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အၾကီးဆံုး ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းျဖစ္ၿပီး ဒုတိယ အၾကီးဆံုးမွာ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ၇၁ဝဝ မီဂါဝပ္ ထုတ္ေပးႏိုင္သည့္ တာဆန္းဆည္ စီမံကိန္း ျဖစ္သည္။
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း၏ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈပမာဏကို အတိအက် မသိေသာ္လည္း အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၃.၆ ဘီလီယံခန္႔ ရွိႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို တ႐ုတ္သို႔ ေရာင္းခ်ဖြယ္ရွိၿပီး တႏွစ္လွ်င္ ကန္ေဒၚလာ သန္း ၅ဝဝ ခန္႔ ရရွိႏိုင္ေၾကာင္း ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ KNDG ၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ကမၻာတဝွမ္း ဆည္ေဆာက္လုပ္မႈေၾကာင့္ လူဦးေရ သန္း ၄ဝ မွ ၈ဝ အထိ ေနရပ္စြန္႔ခြာ
ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ရေၾကာင္း ကမၻာ့ဆည္မ်ား ေကာ္မရွင္ (World Commission on Dams) အဖဲြ႔က ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ထားသည္။
ဟိမဝႏၲာေတာင္တန္းမ်ားမွ ျမစ္ဖ်ားခံလာသည့္ ေမခႏွင့္ မလိချမစ္တို႔ ေပါင္းဆံုရာမွ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ဧရာဝတီျမစ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေရးၾကီးဆံုး ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ေရေၾကာင္းလမ္းျဖစ္ကာ ၁၄၅ဝ မိုင္ခန္႔ ရွည္လ်ားသည္။ ျမစ္အတြင္း မ်ဳိးတုန္း ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးျဖစ္ေနသည့္ ဧရာဝတီလင္းပိုင္မ်ား က်က္စားသည္။
(ရဲရင့္ေအာင္ တည္းျဖတ္သည္။)
နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ)။ ။ ေမခ-ေမလိခ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းအတြက္ အနီးဝန္းက်င္ရွိ ေက်းရြာ ၆၀ ခန္႔ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ အာဏာပိုင္မ်ားက ျပင္ဆင္ေနေၾကာင္း ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႔တခုက ေျပာသည္။
ရြာသားေပါင္း တေသာင္းေက်ာ္ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ရန္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ေနရာတြင္
ေနအိမ္တန္းလ်ားမ်ားကို ေအးရွားေဝါလ္ ကုမၸဏီက ေဆာက္လုပ္ေနေၾကာင္းႏွင့္ မၾကာခင္ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ အာဏာပိုင္မ်ားက ေက်းရြာမ်ားကို ညႊန္ၾကားထားေၾကာင္း ကခ်င္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ကြန္ယက္ KDNG က ဆိုသည္။
“အိမ္ေဆာက္ေနတာ အလံုး ၁၀၀ နီးပါး ၿပီးသြားၿပီလို႔ သိရတယ္။ ေဒသခံေတြကိုလည္း မၾကာခင္မွာ ေရႊ႕ေျပာင္းရ မယ္လို႔ နအဖက အေၾကာင္းၾကားထားၿပီးၿပီ” ဟု KDNG ဥကၠ႒ ကိုေအာင္ဝါက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
စီမံကိန္းအတြက္ ေအးရွားေဝါလ္က ၂၀၀၉ ဒီဇင္ဘာ အေစာပိုင္းတြင္ အလုပ္သမား အိမ္ရာမ်ား ေဆာက္ျခင္းႏွင့္ ဧရာဝတီ ျမစ္ေရေအာက္ပုိင္း စမ္းသပ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး
ေနာက္ဆက္တဲြအျဖစ္ ရြာသား တေသာင္းခဲြခန္႔ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထိုင္ရန္အတြက္ ျမစ္ၾကီးနားၿမိဳ႕အထက္ မုိင္ ၂၀ ေက်ာ္အကြာရွိ က်င္ခန္လုန္ကာဇြပ္ ရြာအနီးတြင္ အိမ္တန္းလ်ားမ်ား ေဆာက္လုပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ ေျပာင္းေရႊ႕ရမည့္ ေက်းရြာမ်ားထဲတြင္ ေရကာတာစီမံကိန္း အထက္ပိုင္းရွိ တန္ဖရဲ၊ ျမစ္ဆံု၊ က်ိန္ခရန္၊ ေဒါင္ပန္၊ ခန္းဘူး စသည့္ ေက်းရြာမ်ား ပါဝင္သည္။
ထို႔ျပင္ တ႐ုတ္ လွ်ပ္စစ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္ပိုေရးရွင္း CPI ႏွင့္ ပူးတဲြတာဝန္ယူသည့္ ေအးရွားေဝါလ္က တန္ဖဲရြာ အနီး အင္ခိုင္လြမ္ ေတာင္ေၾကာတြင္ ကြန္ကရစ္လမ္းမ်ား၊ ျမစ္ၾကီးနားအထက္ ၁၃ မိုင္ အကြာရွိ အုျဗစ္ရြာအနီးတြင္ အၾကီးစား ဘိလပ္ေျမေဖ်ာ္စက္မ်ားလည္း တည္ေဆာက္ေနသည္။
ေရကာတာ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူး ေနာက္ပိုင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ကၽြမ္းက်င္ လုပ္သားမ်ား၊ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ ေရာက္ရွိလာဖြယ္ရွိေၾကာင္း ကိုေအာင္ဝါက ခန္႔မွန္း ေျပာဆိုသည္။
“ဒီစီမံကိန္းက ေဒသခံလူထုေတြ ဒုကၡေရာက္တယ္၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္လည္း ပ်က္စီးတယ္။ တာက်ဳိးရင္ ေရလႊမ္းခံရမယ့္ အႏၲရာယ္ကလည္း ရွိေသးတယ္။ ပ်က္စီးမယ့္ ပမာဏက အရမ္းေၾကာက္ဖို႔ ေကာင္းတယ္” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။
ေရကာတာက်ဳိးပါက ေအာက္ဘက္ ၂၇ မိုင္ခန္႔အကြာရွိ ျမစ္ၾကီးနားၿမိဳ႕သာမက
ျမစ္ဆံုႏွင့္ ျမစ္ၾကီးနားအၾကားရြာ ၂၀ ခန္႔ ေရလႊမ္းခံရႏိုင္ေၾကာင္း ေရကာတာ တည္ေဆာက္ေရး ဆန္႔က်င္လႈပ္ရွားသူမ်ားက ခန္႔မွန္းသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးမႈပမာဏ ၾကီးမားႏိုင္သည့္ ျမစ္ဆံု ေရကာတာ စီမံကိန္းကို ကခ်င္ လြတ္ေျမာက္ေရး အဖဲြ႔ -KIO အပါအဝင္ ျပည္ပေရာက္ ကခ်င္မ်ားက ဆန္႔က်င္လ်က္ရွိသည္။
“ျမစ္ဆံုေရကာတာက က်ေနာ္တို႔ ဟိုးလြန္ခဲ့တဲ့ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ကတည္းက ကန္႔ကြက္ခဲ့တာပါ။ ၾကာပါၿပီ။ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြဆီကို ဗဟိုေကာ္မတီက စာေတြလည္း ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ အခုလည္း ကန္႔ကြက္ဆဲပါ” ဟု KIO မွ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အဖဲြ႔ဝင္တဦးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ထို႔ျပင္ ယခုလ ၅ ရက္ေန႔က က်ေရာက္ခဲ့သည့္ ၄၉ ႏွစ္ေျမာက္ ကခ်င္ ေတာ္လွန္ေရးေန႔တြင္
ႏိုင္ငံတကာေရာက္ ကခ်င္မ်ားက ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။
ယခုစီမံကိန္းမွ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ၃၆၀၀ မီဂါဝပ္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး ေမချမစ္တြင္ တာ ၅ ခုႏွင့္ မလိချမစ္တြင္တာ ၂ ခုျဖင့္ ေရပိတ္ကာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ ထုတ္ယူမည္။
အမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ဝန္ၾကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး ဌာနႏွင့္ တ႐ုတ္ CPI ေကာ္ပိုေရးရွင္းတို႔သည္ ျမစ္ဆံုအပါအဝင္ ေရအား လွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း ၇ ခုကို ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္း၌ တည္ေဆာက္သြားရန္ သေဘာတူညီထားၿပီး ယင္းစီမံကိန္းမ်ားမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ၁၃,၃၆ဝ မီဂါဝပ္ရရွိရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေမလထုတ္ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
က်န္ စီမံကိန္း ၆ ခုမွာ ခ်ီေဗြ (၂ဝဝဝ မီဂါဝပ္)၊ ပါရွီး (၁၆ဝဝ)၊ လာကင္ (၁၄ဝဝ)၊ ဖီေဇာ (၁၅ဝဝ)၊ ေခါင္ဂလန္ဖူ (၁၇ဝဝ)ႏွင့္ လိုင္ဇာ (၁၅၆ဝ) တို႔ ျဖစ္သည္။
ဤစီမံကိန္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အၾကီးဆံုး ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းျဖစ္ၿပီး ဒုတိယ အၾကီးဆံုးမွာ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ၇၁ဝဝ မီဂါဝပ္ ထုတ္ေပးႏိုင္သည့္ တာဆန္းဆည္ စီမံကိန္း ျဖစ္သည္။
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း၏ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈပမာဏကို အတိအက် မသိေသာ္လည္း အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၃.၆ ဘီလီယံခန္႔ ရွိႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို တ႐ုတ္သို႔ ေရာင္းခ်ဖြယ္ရွိၿပီး တႏွစ္လွ်င္ ကန္ေဒၚလာ သန္း ၅ဝဝ ခန္႔ ရရွိႏိုင္ေၾကာင္း ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ KNDG ၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ကမၻာတဝွမ္း ဆည္ေဆာက္လုပ္မႈေၾကာင့္ လူဦးေရ သန္း ၄ဝ မွ ၈ဝ အထိ ေနရပ္စြန္႔ခြာ
ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ရေၾကာင္း ကမၻာ့ဆည္မ်ား ေကာ္မရွင္ (World Commission on Dams) အဖဲြ႔က ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ထားသည္။
ဟိမဝႏၲာေတာင္တန္းမ်ားမွ ျမစ္ဖ်ားခံလာသည့္ ေမခႏွင့္ မလိချမစ္တို႔ ေပါင္းဆံုရာမွ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ဧရာဝတီျမစ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေရးၾကီးဆံုး ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ေရေၾကာင္းလမ္းျဖစ္ကာ ၁၄၅ဝ မိုင္ခန္႔ ရွည္လ်ားသည္။ ျမစ္အတြင္း မ်ဳိးတုန္း ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးျဖစ္ေနသည့္ ဧရာဝတီလင္းပိုင္မ်ား က်က္စားသည္။
(ရဲရင့္ေအာင္ တည္းျဖတ္သည္။)
