နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ)။ ။ ရွားပါးငွက္မ်ား ထိန္းသိမ္းရန္ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕အေနာက္ဘက္ နံံ႔သာကြ်န္းကုိ သဘာဝ ငွက္ခ်စ္သူမ်ားအသင္းက စစ္မႈထမ္းေဟာင္းအဖဲြ႔ထံမွ ငွားရမ္းကာ ယခုႏွစ္ ေဆာင္းတြင္း၌ လုပ္ငန္းမ်ား စတင္သြားမည္ဟု သိရသည္။
စစ္အစိုးရက ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းအဖဲြ႔ကို လုပ္ကိုင္စားေသာက္ရန္ ခ်ေပးထားသည့္ စစ္ေတြ အေနာက္ဘက္ ေရမုိင္ ၄၅ မိုင္ခန္႔အကြာရွိ နံ႔သာကြ်န္းကို စစ္ေတြအေျခစိုက္ သဘာဝ ရွားပါးငွက္မ်ား ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ ယခုႏွစ္မွ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္အထိ တႏွစ္လွ်င္ က်ပ္ ၂ သိန္းျဖင့္ ငွက္ခ်စ္သူမ်ားအသင္းက ငွားရမ္းျခင္း ျဖစ္သည္။
’’အစုိးရကေတာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေပးပါတယ္။ ရွားပါးငွက္ေတြ မ်ဳိးဆက္ မေပ်ာက္ေအာင္လုိ႔ပါ။ တံငါသည္ေတြ လာေနၾကတယ္။ မုိးတြင္းမွာ မေနၾကပါဘူး။ ပင္လယ္ထဲက ကြ်န္းျဖစ္လို႔ သြားလာေရး ခက္ခဲတယ္။ ဒီလုိငွက္ေတြ ထိန္းသိမ္းရတာက ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လုပ္သင့္တယ္လုိ႔ ယူဆတာနဲ႔ လုပ္ျဖစ္တာပါ။ လုပ္ငန္းကေတာ့ ဒီႏွစ္ေဆာင္းတြင္းမွာ စမွာ။ ကမၻာ့မ်ဳိးတုန္းလုျဖစ္ေနတဲ့ spoonbill ေရေညွာ္ငွက္ေပါ့။ အဲဒီငွက္ေတြကုိ အဓိက ထိန္းသိန္းမွာပါ” ဟု သဘာဝငွက္ခ်စ္သူမ်ားအသင္း ဆက္သြယ္ညွိႏႈိင္းေရး တာဝန္ခံ ဦးရန္ေနာင္စုိးက မဇၥ်ိမကုိ ေျပာသည္။
စစ္ေတြရွိ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းအဖဲြ႔မွ အမည္မေဖာ္လိုသူ ေခါင္းေဆာင္တဦးကလည္း ”ငွားတာက မႏွစ္ကတည္းက စငွားခဲ့တာ။ အခုမွ အတည္ျဖစ္တာပါ။ ဒီကြ်န္းက ငွက္္ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ ေကာင္းတယ္။ တျခားငွက္ေတြလည္း မ်ားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ကမ္းလွမ္းလာတာနဲ႔ ငွားျဖစ္တာပါ။ အက်ဳိးအျမတ္ကုိ လုိခ်င္လုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ငွက္ထိန္းသိမ္းတာကုိ ဝါသနာပါလုိ႔ပါ” ဟု ေျပာသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ spoonbill ငွက္ႏွင့္ ၾကိဳးၾကာငွက္မ်ားမွာ မ်ဳိးတုန္းရွားပါးလာသလုိ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ ရွိေနသည္ဟု ငွက္ခ်စ္သူမ်ားအသင္းက ဆိုသည္။
၃ မုိင္ပတ္လည္ခန္႔ရွိ နံ႔သာကြ်န္းကို စစ္အစုိးရက ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းအဖဲြ႔႔ကုိ ႏွစ္ ၃ဝ လုပ္ပုိင္ခြင့္ ေပးထားခဲ့ရာ၊ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းက ယင္းကြ်န္းတြင္ တံငါသည္မ်ား၊ ငွက္ဖမ္းသမားမ်ားထံ အခြန္အေကာက္မ်ား ရယူလာခဲ့သည္။
ယခု စီမံကိန္းသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ပထမဆုံးအၾကိမ္ျဖစ္ၿပီး၊ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ သဘာဝ ထိန္းသိမ္းေရး အသင္းအဖဲြ႔ တဖဲြ႔ျဖစ္သည့္ Biodiversity and Nature Conservation Association (BANCA) အဖဲြ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ႏုိင္ငံျခား အကူအညီမ်ားျဖင့္ ျပဳလုပ္သြားမည္။
သဘာဝငွက္ခ်စ္သူမ်ားအသင္းကို ၂ဝဝ၉ ခု ၾသဂုတ္မွစ၍ စစ္ေတြရွိ ငွက္ဝါသနာရွင္မ်ားႏွင့္ စုေပါင္း ဖဲြ႔စည္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သဘာဝ အရင္းအျမစ္မ်ားကုိ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းရန္ ရန္ကုန္အေျခစုိက္ BANCA ႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္လ်က္ရွိသည္။
ငွက္ထိန္းသိမ္းမည့္ကြ်န္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ငွက္ဖမ္းခြင့္ မရွိေတာ့သျဖင့္ ငွက္ဖမ္းသမားမ်ား စားဝတ္ေနေရး အခက္အခဲျဖစ္မည္ဟု စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ ပလႅင္ေတာ့ေက်းရြာမွ ငွက္ဖမ္းသားတဦးက ေျပာသည္။
”က်ေနာ္တုိ႔က ဒီကြ်န္းကေန ငွက္ဖမ္းၿပီး ေရာင္းစားေနတာပါ။ အခု ဒီကြ်န္းမွာ ငွက္မဖမ္းရဘူးဆုိေတာ့ စားဝတ္ေနေရး မလြယ္ေတာ့ဘူး။ BANAC ကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာတယ္၊ သူတုိ႔က ဘာမွ အေၾကာင္းမျပန္ေသးဘူး” ဟု သူက ေျပာသည္။
တံငါသည္မ်ားအတြက္ ကြ်န္းေပၚတြင္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ား ထူေထာင္ေပးသြားရန္ အစီအစဥ္ရွိသည္ဟု ဦးရန္ေနာင္စုိးက ဆိုသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ျပင္သာလိပ္မ်ား၊ ငါးဝက္မ်ားလည္း ရွားပါးလာေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ား အဆိုအရ သိရသည္။
စစ္အစိုးရက ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းအဖဲြ႔ကို လုပ္ကိုင္စားေသာက္ရန္ ခ်ေပးထားသည့္ စစ္ေတြ အေနာက္ဘက္ ေရမုိင္ ၄၅ မိုင္ခန္႔အကြာရွိ နံ႔သာကြ်န္းကို စစ္ေတြအေျခစိုက္ သဘာဝ ရွားပါးငွက္မ်ား ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ ယခုႏွစ္မွ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္အထိ တႏွစ္လွ်င္ က်ပ္ ၂ သိန္းျဖင့္ ငွက္ခ်စ္သူမ်ားအသင္းက ငွားရမ္းျခင္း ျဖစ္သည္။
မ်ဳိးတုန္းလုျဖစ္ေနေသာ spoonbill (ေခၚ) ေရေညွာ္ငွက္
စစ္ေတြရွိ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းအဖဲြ႔မွ အမည္မေဖာ္လိုသူ ေခါင္းေဆာင္တဦးကလည္း ”ငွားတာက မႏွစ္ကတည္းက စငွားခဲ့တာ။ အခုမွ အတည္ျဖစ္တာပါ။ ဒီကြ်န္းက ငွက္္ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ ေကာင္းတယ္။ တျခားငွက္ေတြလည္း မ်ားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ကမ္းလွမ္းလာတာနဲ႔ ငွားျဖစ္တာပါ။ အက်ဳိးအျမတ္ကုိ လုိခ်င္လုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ငွက္ထိန္းသိမ္းတာကုိ ဝါသနာပါလုိ႔ပါ” ဟု ေျပာသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ spoonbill ငွက္ႏွင့္ ၾကိဳးၾကာငွက္မ်ားမွာ မ်ဳိးတုန္းရွားပါးလာသလုိ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ ရွိေနသည္ဟု ငွက္ခ်စ္သူမ်ားအသင္းက ဆိုသည္။
၃ မုိင္ပတ္လည္ခန္႔ရွိ နံ႔သာကြ်န္းကို စစ္အစုိးရက ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းအဖဲြ႔႔ကုိ ႏွစ္ ၃ဝ လုပ္ပုိင္ခြင့္ ေပးထားခဲ့ရာ၊ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းက ယင္းကြ်န္းတြင္ တံငါသည္မ်ား၊ ငွက္ဖမ္းသမားမ်ားထံ အခြန္အေကာက္မ်ား ရယူလာခဲ့သည္။
ယခု စီမံကိန္းသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ပထမဆုံးအၾကိမ္ျဖစ္ၿပီး၊ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ သဘာဝ ထိန္းသိမ္းေရး အသင္းအဖဲြ႔ တဖဲြ႔ျဖစ္သည့္ Biodiversity and Nature Conservation Association (BANCA) အဖဲြ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ႏုိင္ငံျခား အကူအညီမ်ားျဖင့္ ျပဳလုပ္သြားမည္။
သဘာဝငွက္ခ်စ္သူမ်ားအသင္းကို ၂ဝဝ၉ ခု ၾသဂုတ္မွစ၍ စစ္ေတြရွိ ငွက္ဝါသနာရွင္မ်ားႏွင့္ စုေပါင္း ဖဲြ႔စည္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သဘာဝ အရင္းအျမစ္မ်ားကုိ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းရန္ ရန္ကုန္အေျခစုိက္ BANCA ႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္လ်က္ရွိသည္။
ငွက္ထိန္းသိမ္းမည့္ကြ်န္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ငွက္ဖမ္းခြင့္ မရွိေတာ့သျဖင့္ ငွက္ဖမ္းသမားမ်ား စားဝတ္ေနေရး အခက္အခဲျဖစ္မည္ဟု စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ ပလႅင္ေတာ့ေက်းရြာမွ ငွက္ဖမ္းသားတဦးက ေျပာသည္။
”က်ေနာ္တုိ႔က ဒီကြ်န္းကေန ငွက္ဖမ္းၿပီး ေရာင္းစားေနတာပါ။ အခု ဒီကြ်န္းမွာ ငွက္မဖမ္းရဘူးဆုိေတာ့ စားဝတ္ေနေရး မလြယ္ေတာ့ဘူး။ BANAC ကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာတယ္၊ သူတုိ႔က ဘာမွ အေၾကာင္းမျပန္ေသးဘူး” ဟု သူက ေျပာသည္။
တံငါသည္မ်ားအတြက္ ကြ်န္းေပၚတြင္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ား ထူေထာင္ေပးသြားရန္ အစီအစဥ္ရွိသည္ဟု ဦးရန္ေနာင္စုိးက ဆိုသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ျပင္သာလိပ္မ်ား၊ ငါးဝက္မ်ားလည္း ရွားပါးလာေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ား အဆိုအရ သိရသည္။
ေနာက္ဆံုးသတင္းမ်ား
ဒီၿငိမ္း မဟာမိတ္အဖြဲ႔က ထြက္
မႏၱေလး ဆည္ေရလႊမ္း လူ ၂,၅၀၀ ခန္႔ အိုးအိမ္စြန္႔
မိုးႀကီးေလႀကီး ဧရာဝတီ စိုက္ခင္းမ်ား ေရနစ္
တႏုိင္း ေကအုိင္အုိ ဆက္ဆံေရး႐ုံး ေရႊ႕ခိုင္း
မဲမေပးေရး လႈပ္ရွားမႈတြင္ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါဝင္လာ
စစ္ေတြ ေရလုပ္သားမ်ား လုပ္အားခ ထက္ဝက္ေလ်ာ့
ႀကံ့ဖြံ႔ႏွင့္ ရဲေႏွာင့္ယွက္ဟု ပါတီမ်ားေျပာ
ဆက္စပ္ သတင္းမ်ား
