မဇၥ်ိမသတင္းဌာန
၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ နီးကပ္လာသည္ႏွင့္အမွ် ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ား၊ ေဆာင္းပါးမ်ား၊ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈမ်ားကို ျပည္တြင္းျပည္ပ သတင္း ပုဂၢလိကမီဒီယာမ်ားတြင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေဖာ္ျပလာၾကသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ အတြင္း ပထမဆံုး က်င္းပမည့္ ႏိုဝင္ဘာ ၇ ရက္ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို ျပည္တြင္း ပုဂၢလိက သတင္းမီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္ အေတာ္အသင့္ ေရးသားခြင့္ ရရွိၾကၿပီး၊ ၾကံ႕ဖံြ႔ပါတီအေပၚ ေဝဖန္ေထာက္ျပမႈမ်ား၊ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္အတြင္းက ေရြးေကာက္ပြဲ အေျခအေနမ်ားကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပ ေရးသားျခင္းမ်ားကို ေဖာ္ျပခြင့္မရွိဟု သိရသည္။
ေရြးေကာက္ပြဲ နီးကပ္လာခ်ိန္တြင္ ဂ်ာနယ္ထုတ္ေဝမႈႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေျခအေနမ်ားကို သိရွိႏိုင္ရန္ ႏိုင္ငံေရး သတင္းမ်ားကို ဦးစားေပး ေဖာ္ျပေလ့ရွိသည့္ ျပည္တြင္း သတင္းဂ်ာနယ္တခုမွ အယ္ဒီတာတဦးကို မဇၩိမက ေမးျမန္းၾကည့္ရာ -
“မဲေပးဖို႔ လံႈ႔ေဆာ္တဲ့ သေဘာမ်ဳိး က်ေနာ္တို႔ ေရးလို႔ရတဲ့ အေနအထားကို ရွိတယ္။ တပါတီနဲ႔ တပါတီ တိုက္ခိုက္တာမ်ဳိးကို လက္မခံပါဘူး၊ ၾကံ႕ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီေပါ့ေနာ္၊ ဒါမ်ဳိးေတြမွာ က်ေနာ္တို႔အတြက္ သတိထားေရးရတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ၉ဝ တုန္းက အေျခအေနကို တခ်ဳိ႕ဟာေတြ ျပန္သြင္းရာမွာ က်ေနာ္တို႔အတြက္ အဆင္မေျပဘူး။ ဘယ္လိုလြတ္လပ္ခြင့္ရွိတယ္၊ ဘယ္လိုလုပ္ခြင့္ရွိသလဲ အဲဒါမ်ဳိးေတြ ျပန္ၿပီးလုပ္တဲ့ ဟာမ်ဳိးမွာေတာ့ မရပါဘူး။ က်န္တဲ့အပိုင္းမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေဖာ္ျပခြင့္ရွိပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ေျပာႏိုင္ၾကပါတယ္” ဟု သူက ေျဖၾကားသည္။
ရန္ကုန္အေျခစိုက္ နာမည္ရ ဂ်ာနယ္မ်ားျဖစ္သည့္ ျမန္မာတိုင္းမ္၊ ရန္ကုန္တိုင္းမ္၊ Weekly ၊ The Voice ၊ Monitor စသည့္ ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ားကို က႑ခြဲတခုအေနျဖင့္ ေဖာ္ျပလာသည္ကို ေတြ႔လာရၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ားကို က်ယ္ျပန္႔စြာ ေဖာ္ျပခြင့္ ရလာသည္ဟု အျခားဂ်ာနယ္ တခုမွ အယ္ဒီတာတဦးက ေျပာသည္။
“လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂ဝ ထက္စာရင္ေတာ့ ဒီအခ်ိန္က ႏိုင္ငံေရးပါတီနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့၊ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္း ေရးရတာကေတာ့ အလြတ္လပ္ဆံုးအခ်ိန္ေပါ့။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ အရင္တုန္းက ႏိုင္ငံေရးပါတီမွာ လုပ္ေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တခ်ဳိ႕ေတြကလည္း အရင္တုန္းက ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈေတြေၾကာင့္ ေထာင္က်ခဲ့ဖူးတာတို႔၊ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ အထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရတာမ်ဳိးေတာ့ ရွိခဲ့ၾကတာပဲ။ အဲလူေတြအေၾကာင္း ေရးတဲ့အခါ အရင္တုန္းက ေပးမေရးဘူး။ အခုေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ေတာ့မယ္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ ထြက္လာၿပီ။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရးတဲ့အခါမွာက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လႊတ္ေပးတယ္။ ဒါက အရင္ထက္ စာရင္ေတာ့ ပိုလြတ္လပ္လာတာေပါ့” ဟု သူက ဆုိသည္။
လူထုအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအေၾကာင္း သိလိုသည့္အတြက္ ဂ်ာနယ္မ်ား ဝယ္ဖတ္လိုေသာ္လည္း ဖတ္ႏိုင္သည့္ ဦးေရ နည္းေနသည္ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံတဦးက ယခုလို ေျပာသည္။
“ဝယ္ဖတ္ႏိုင္ဖို႔ လူထုက သိပ္နည္းတယ္ဗ်။ ပါတီေတြ၊ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ လူထုကေတာ့ စစ္စစ္မွန္မွန္ သိႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးကေတာ့ လံုးဝ မရွိပါဘူး။ စိတ္ဝင္စားလို႔ ဖတ္တယ္ဆိုတာထက္ ဂ်ာနယ္ေတြထဲမွာ ဖတ္တဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ေတြ႔ရမယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ေတြ႔ရမယ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြက လူထုကို ဘယ္လိုလုပ္ေပးႏိုင္မလဲ၊ ဟိုဘက္က လုပ္ခဲ့တာနဲ႔ လက္ရွိ အေျခအေနမွာေရာ ဘယ္လိုကြဲလြဲေနသလဲ၊ သူတို႔အေျခခံ ေဒသေတြမွာ လူထုကို ဘယ္ေလာက္အထိ လုပ္ေပးႏိုင္မလဲ၊ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ဘယ္ေလာက္ တိုက္ပြဲဝင္သြားႏိုင္မလဲ စတာေတြကို က်ေနာ္တို႔က ခ်ိန္ဖို႔အတြက္ေၾကာင့္ ဖတ္တာေပါ့ဗ်ာ” ဟု သူက ဆုိသည္။
အခ်ဳိ႕ေသာ မဲဆႏၵရွင္မ်ားကလည္း ဒီေရြးေကာက္ပြဲကို စိတ္ဝင္စားမႈ မရွိဟု မႏၲေလးၿမိဳ႕ခံ အမ်ဳိးသမီးတဦးက ယခုလို ေျပာျပသည္။
“ဂ်ာနယ္ေတြ အဲလိုမ်ဳိးေတြ အမ်ားၾကီးမွာ ဟိုေရးဒီေရးေတြကိုေတာ့ ေတြ႔ေတာ့ ေတြ႔ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္လည္း သိပ္စိတ္မဝင္စားလို႔ေလ။ နားလည္းမလည္ေတာ့ မဖတ္ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ အလုပ္ကုိပဲ လံုးပန္းေနရေတာ့ အဲဒီကိစၥေတြကို သိပ္ေခါင္းထဲမထည့္အားဘူး” ဟု သူက ေျပာသည္။
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအေနႏွင့္ မဲဆြယ္ စည္း႐ံုးရာတြင္ ႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာမ်ားကို တၾကိမ္တည္းသာ အသံုးျပဳခြင့္ရွိသည္။ တသီးပုဂၢလ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံပုိင္ မီဒီယာမ်ားကို အသံုးျပဳ ေဟာေျပာခြင့္ မရွိသည့္ျပင္ ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာမ်ားတြင္လည္း ေဖာ္ျပခြင့္မရွိပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ ယခု ပုဂၢလိက မီဒီယာမ်ားသည္ ျပည္သူမ်ားကို ထိေတြ႔ဆက္ဆံရန္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစသည္ဟု အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစု ပါတီ၏ ရန္ကုန္တိုင္း စည္း႐ံုးေရးမႉး ေဒါက္တာ သန္းဝင္းက ေျပာဆုိသည္။
သူက “က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးမွာ ပုဂၢလိက မီဒီယာရဲ႕ အေရးပါမႈက အမ်ားၾကီးပဲ အသံုးဝင္တယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆို သူတို႔ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာေတြဘာေတြမွာ ေဖာ္ျပမႈမရွိဘူးေလ။ တီဗီမွာလည္းပဲ တၾကိမ္ပဲ ေဖာ္ျပခြင့္ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ပုဂၢလိက မီဒီယာေတြကေတာ့ အပတ္စဥ္တုိုင္းမွာ အလွည့္က်ထြက္ေနတာဆိုေတာ့ ဂ်ာနယ္ေတြ ဘာေတြေပါ့ေလ။ ဒီမီဒီယာေတြကိုပဲ ျပည္သူေတြက ဖတ္႐ႈခြင့္ရတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဖတ္႐ႈခြင့္ရတယ္။
က်န္တဲ့ အစိုးရမီဒီယာေတြမွာက ေဖာ္ျပခြင့္မရေတာ့ သူတို႔ ပုဂၢလိက မီဒီယာေတြကိုပဲ အားကိုးရပါတယ္။ ဒီမီဒီယာေတြကေနၿပီး ေဖာ္ျပမွပဲ သူတို႔က ျပည္သူေတြကေနၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ လႈပ္ရွားမႈကို သိမယ္။ သိလို႔ဆိုရင္ သူတို႔က ပိုၿပီးေတာ့ စိတ္ဝင္စားလာၾကလိမ့္မယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲကို ပိုၿပီးေတာ့ ေအာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အမ်ားၾကီးပဲ အေထာက္အကူျပဳမယ္လို႔ က်ေနာ္ ယံုၾကည္တယ္” ဟု ဆုိသည္။
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ ႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးရာတြင္ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္မႈမ်ား ၾကံဳေနၾကရသည္ကိုလည္း ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီ ဥကၠ႒ ဦးဇိုဇမ္က ေျပာသည္။
“႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွာေလ ၾကံ႕ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအသင္းကေန ၾကံ႕ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီလက္ ေျပာင္းသြားတာေတြမ်ဳိး က်ေနာ္ ေျပာလိုက္လို႔။ အဲဒါမ်ဳိးေတြေတာ့ ပါမလာဘူး။ က်ေနာ္တို႔ နယ္ဘက္မွာကေတာ့ တီဗီရွိၾကတာေပါ့ဗ်ာ။ ဂ်ာနယ္ကေတာ့ သိပ္မေရာက္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ခ်င္းေတာင္မွာဆိုေတာ့ အဲဒီတီဗီေလးကို က်ေနာ့္ဟာဆိုရင္ ၁၅ မိနစ္ လုပ္ထားတဲ့ ဟာကို ၅ မိနစ္စာေလာက္ ဆင္ဆာမိတယ္။ ဆိုေတာ့ ၉ မိနစ္ေလးနဲ႔ က်ေနာ္ ဒီမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး အခက္ေတြ႔ေနတာ” ဟု သူက ရွင္းျပသည္။
ေရွ႕လာမည့္လတြင္ က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၏ သတင္းႏွင့္ အခ်က္လက္မ်ား၊ ပါတီမ်ား၏ စည္း႐ံုးလႈံ႔ေဆာ္မႈ မူဝါဒမ်ားကို ျပည္သူအမ်ား သိရွိႏိုင္ရန္ ပုဂၢလိက မီဒီယာက႑သည္ အေရးပါသည္ဟု ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားက ေျပာေနေသာ္လည္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းဌာနမ်ားႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး အဖြဲ႔မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာရန္မလိုအပ္ဟု ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးသိန္းစိုးက ေအာက္တိုဘာလ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ ေျပာခဲ့သည္ဟု ႏိုင္ငံတကာ သတင္းဌာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္တပ္အာဏာမသိမ္းခင္ အေစာပိုင္း ကာလမ်ားအတြင္း သတင္းစာေပါင္း ၃ဝ ေက်ာ္ ထုတ္ေဝႏိုင္ခဲ့ၿပီး အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ အရွိဆံုးျဖစ္ခဲ့သည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာ ၂ ေစာင္တည္းသာ ထုတ္ေဝႏိုင္ၿပီး၊ သတင္းလြပ္လပ္ခြင့္ အဆိုးဆံုး နံပါတ္ ၅ ႏိုင္ငံအျဖစ္ ျပင္သစ္အေျခစိုက္ နယ္စည္းမျခား သတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔႔၏ ယခုႏွစ္ ၉ ၾကိမ္ေျမာက္ စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
သတင္း မီဒီယာအား ကန္႔သတ္သည့္ ဥပေဒမ်ား