ခင္မ်ဳိးသြယ္ | ေသာၾကာေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁၄ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၂၂ နာရီ ၁၇ မိနစ္
(ေဆာင္ပါး) ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထုတ္လုပ္သည့္ ေနလွမ္းဆား တန္ခ်ိန္ ၅,၀၀၀ ကို ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွမွ ဝယ္ယူရန္ ကမ္းခဲ့ေၾကာင္း စီးပြားေရးနွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ထားသည္။
“မၾကာမီက ဆားလုပ္ငန္းက တာဝန္ရိွသူေတြ၊ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသၾကီး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္တို့က ဆားလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက တာဝန္ရိွသူေတြ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့အျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံက ဆားတန္ ၅,၀၀၀ ကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေကာင္စစ္ဝန္ရုံးက ဝယ္ယူရန္ သေဘာတူထားျပီး ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဝန္ၾကီးဌာနမွ တာဝန္ရိွသူ တဦးက ေျပာသည္။
တရားမဝင္သာ ေရာင္းခဲ့ရ
ယခင္က ဆားတင္ပို့သည့္ ေလွမ်ားမွာ တေန့လွ်င္ အစီး ၂၀-၃၀ ခန့္ ရိွခဲ့ျပီး တလလွ်င္ စက္ေလွ အစီး ၁၀၀ ေက်ာ္ တင္ပို့ခဲ့ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ဆိုသည္။
“အရင္က ေနလွမ္းဆားေတြကို ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွမွာ တရားမဝင္ ေရာင္းခဲ့ရတာပါ။ အခု ဆား တန္ ၅,၀၀၀ ဝယ္ယူမႈအေပၚ စက္ေလွ ရွစ္စီးနဲ့ ႏွစ္သုတ္ခြဲျပီး ဆား ၂,၅၄၅ တန္ကို တင္ပို့ျပီးပါျပီ။ ဆက္ျပီး တင္ပို့သြားမွာပါ ဒီနွစ္ထဲမွာ ဆားတန္ခ်ိန္ ၁၀,၀၀၀ တင္ပို့ႏိုင္မယ္လို ခန့္မွန္းထားပါတယ္” ဟု ဆားထုတ္လုပ္သူမ်ား အစုအဖြဲ႔မွ တာဝန္ရိွသူ တဦးက ေျပာသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေနလွမ္းဆားမ်ားကို ေအာက္တိုဘာနွင့္ နိုဝင္ဘာတို့မွ စတင္၍ ေမလဆန္းအထိ ထုတ္လုပ္ၾကသည္။
ဧရာဝတီတိုင္းက အဓိက ထုတ္လုပ္ေန
“ဧရာဝတီတိုင္းေဒသၾကီး၊ လပြတၱာျမိဳ့နယ္မွ ေနလွမ္းဆားကို သဃၤန္းၾကီး၊ ျပင္စလူ၊ ဆင္ေျခရာ၊ မန္က်ီးပင္၊ သဃၤန္းကုန္း၊ သက္ကယ္ေသာင္ စသည့္ ေက်းရြာမ်ားမွ နွစ္စဥ္ ပိႆာ နွစ္ေသာင္းခန့္ ထုတ္လုပ္ေနပါတယ္” ဟု ဆားလုပ္ငန္းရွင္ ဦးျမင့္သန္း က ဆိုသည္။
အလားတူ ဧရာဝတီတိုင္း၊ ဖ်ာပံုျမိဳ့နယ္ ေရႊေလွက်င္း၊ ေရႊထီး၊ ေဒၚျငိမ္း၊ ခါးျပတ္၊ ေခ်ာင္းဝ၊ ဘုန္းၾကီးေသာင္၊ ကုလားထိပ္ စသည့္ ပင္လယ္ကမ္းစပ္ ေက်းရြာမ်ားတြင္ ေနလွမ္းဆား အမ်ားအျပား ထုတ္လုပ္လ်က္ရိွရာ ဖ်ာပုံ တျမိဳ့နယ္လုံးအေနျဖင့္ ပွ်မ္းမွ်ထုတ္လုပ္ႏိုင္မူမွာ ပိႆာခ်ိန္ သိန္း ၁၅၀ ေက်ာ္ ရိွေနေၾကာင္း ဆားထုတ္လုပ္သူမ်ား အစုအဖြဲ႔က ဆိုသည္။
တန္ ၁၀,၀၀၀ တင္ပို႔ရန္ လိုင္စင္ထုတ္ေပးျပီး
“ျပည္ပကို ဆားတင္ပို့သူမ်ားနွင့္ ပတ္သက္ျပီး ဆားတန္ခ်ိန္ ၁၀,၀၀၀ အတြက္ လိုင္စင္ ထုတ္ေပးျပီးပါျပီ။ ဒီဇင္ဘာ ၁၃ ရက္ေန႔အထိ အမွန္တင္ပို့ျပီးတာ တန္ ၃,၀၀၀ ေက်ာ္ပါ။ က်န္တဲ့ ဆားတန္ခ်ိန္ေတြကိုလည္း ဆက္ျပီး တင္ပို့ဖို့ရိွပါတယ္”ဟု စစ္ေတြ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး စခန္းမွ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမွူး ဦးရန္ႏိုင္ျမင့္ က အတည္ျပဳ ေျပာၾကားသည္။
ေနလွမ္းဆားကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံမွ ဝယ္ယူရာတြင္ ဆားေခ်ာ ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်ရန္ ဝယ္ယူျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ေနလွမ္းဆားကို ဧရာဝတီတိုင္းမွ အမ်ားဆံုး ထုတ္လုပ္လ်က္ရိွရာ ရာသီဥတု
ေကာင္းမြန္ပါက ဝယ္လိုအား ရိွသေလာက္ ထုတ္လုပ္နိုင္မႈ ရိွသည္ဟု ဆိုသည္။ တဧကလွ်င္ ဆားၾကမ္း ပိႆာ ၁,၅၀၀ မွ ၁,၇၀၀ အထိ ထုတ္လုပ္ႏိုင္သည္။
“ေနလွမ္းဆား ထုတ္လုပ္မူက ပင္လယ္ေရကို ကုန္းေပၚစက္နဲ့ ေမာင္းတင္ျပီး ေနစြမ္းအင္နဲ့ ခ်က္တာဆိုေတာ့ ရာသီဥတုေကာင္းရင္ ေအာက္တိုဘာကေန ေမလဆန္းေလာက္အထိ ၇ လေလာက္ ထုတ္လို့ နိုင္ပါတယ္။ အရင္ကေတာ့ ဘဂၤလားေဒရ္ွနဲ့ ပင္လယ္ ငါးဖမ္း စက္ေလွေတြကို အဓိက အားထား ေရာင္းရတာ။ အခုေနာက္ပိုင္း ျပည္ပေစ်းကြက္လည္း ေပ်ာက္လာတယ္။ ငါးဖမ္း စက္ေလွေတြကလည္း ေလ်ာ့လာတာေၾကာင့္ ဝယ္လိုအား နည္းသြားျပီး ဆားေတြ ပံုေနတယ္” ဟု သက္ကယ္ေသာင္ ေက်းရြာမွ ဆားေတာင္သူ ဦးလွေက်ာ္ က ေျပာသည္။
နာဂစ္ေနာက္ပိုင္း ထိုင္းဆားမ်ား ေနရာဝင္ယူလာ
ထို႔အျပင္ ဆားဝယ္ယူသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏိုင္ငံမွာ ရာသီဥတု ေကာင္းမြန္ပါက ဆားကို ပိုလွ်ံစြာ ထုတ္လုပ္နိုင္သည့္ အေနအထားတြင္ ရိွေနသည့္အျပင္ နာဂစ္မုန္တိုင္း ဝင္ေရာက္ျပီးေနာက္ပိုင္း ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ဆားမ်ား ဝင္ေရာက္ခဲ့ရာမွ ယခု ေနာက္ပိုင္း ျပည္တြင္း ဆားေစ်းကြက္ ေနရာတြင္ ဝင္ေရာက္ ေနရာယူေနသည္။
“ေလာေလာဆယ္ အေနအထားက လက္ထဲမွာရွိတဲ့ ဆားေတြ အရင္ ေရာင္းထြက္ေအာင္ပဲ ေစ်းကြက္ အရင္ရွိဖို့ လိုပါတယ္။ ျပီးမွ ျပည္တြင္း ဆားေစ်းကြက္ကို ေနရာဝင္ယူေနတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္က ဆားေတြနဲ့ အရည္အေသြး ယွဥ္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိုးစားဖို့ လိုမယ္။ အဲဒီကမွ တဆင့္ အရည္အေသြးျမင့္ ဆားေခ်ာေတြ ထုတ္လုပ္နိုင္ေအာင္ နည္းပညာပိုင္း၊ စက္ရုံ စုေပါင္းတည္ေထာင္ႏိုင္မႈ အပိုင္းေတြ တဆင့္ခ်င္း သြားႏိုင္ဖို့ လိုပါတယ္”ဟု ဆားစက္ရံုပိုင္ရွင္ ဦးမင္းသိန္း က ေျပာသည္။
ယခုအခါ ဧရာဝတီတိုင္းအတြင္း ဆားထုတ္လုပ္သည့္ စက္ရံု ၁၅ ရံုခန့္ ရိွေနသည္။ ျပည္တြင္းတြင္ ဆားေခ်ာ ထုတ္လုပ္သည့္ စက္ရံုအခ်ိဳ့ ပိတ္ခဲ့ရသည္။
“ျပည္တြင္းဆားက အေရာင္မလွဘူး။ ၾကမ္းတယ္။ ထိုင္းက ဝင္တဲ့ ဆားက အေရာင္လွတယ္။ ေခ်ာတယ္။ ဝယ္သူ ၾကိဳက္ေတာ့ ႏွစ္မ်ိဳးေရာ ေရာင္းရတယ္” ဟု အင္းစိန္ေစ်းမွ ဆားေရာင္းသူ မခင္ေအး က ေျပာၾကားသည္။
ဆားေတာင္သူမ်ား၏ ေရာင္းသည့္ ေစ်းမွာ ၁ ပိႆာလွ်င္ ၆၀ က်ပ္ ဝန္းက်င္ရိွျပီး အေရာင္လွပါက ၅ က်ပ္မွ ၁၀ က်ပ္အထိသာ တိုးရသည့္ အေနအထား ရိွေနျခင္း၊ ျပည္ပ ဝယ္လိုအား နည္းေနျခင္း၊ ထုတ္လုပ္မႈ စရိတ္နွင့္ ေရာင္းခ်ရမႈ စရိတ္မွာ ကြာဟမႈ နည္းျခင္း စသည့္ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ဆားေတာင္သူမ်ားအေနျဖင့္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရိွေနသည္။
အရည္အေသြးျမင့္ မထုတ္ႏိုင္တာ မဟုတ္
“ျပည္တြင္း ဆားေတာင္သူေတြအေနနဲ့ အရည္အေသြးကို မယွဥ္ႏိုင္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဆားျဖဴေအာင္ ထုတ္မယ္ဆိုရင္ ဆားထုတ္မယ့္ တလင္းကို သန့္ေနေျပာင္ေနေအာင္ လုပ္ရတယ္။ အလုပ္ပိုတယ္။ အခ်ိန္ကုန္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ေစ်းပိုရရင္လည္း ၁ ပိႆာ ၅ က်ပ္ ၁၀ ပဲ တိုးေပးလို့။ အဲဒီလို ေစ်းႏႈန္းမ်ိဳးေၾကာင့္ ေတာင္သူ အမ်ားစုက အရည္အေသြးပိုင္းကို မထိမ္းေတာ့ဘူး။ ျဖစ္သလို ထုတ္လာၾကတဲ့သေဘာ ရိွတယ္”ဟု ဆားထုတ္လုပ္မႈ ၾကီးၾကပ္ေရး အဖဲြ႔မွ ဦးျမင့္သန္း က ေျပာသည္။
ရန္ကုန္ ေစ်းကြက္အတြင္း ျပည္တြင္းထုတ္ ဆားမွာ ၁ ပိႆာလွ်င္၂၅၀ က်ပ္ ရိွေနျပီး ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ဝင္ေရာက္သည့္ ဆားမွာ ၁ ပိႆာလွ်င္ ၄၀၀ က်ပ္ေစ်း ရွိေနကာ ဆားအေရာမွာ ၃၀၀ က်ပ္ေစ်းတို့ျဖင့္ ေရာင္းခ်လ်က္ရိွသည္။
“ဆားေတာင္သူေတြကို အတိုးႏႈန္း နည္းနည္းနဲ့ ေငြေခ်းေပးတာမ်ိဳး၊ အစိုးရနဲ့ ကုန္သည္ ပူးေပါင္းျပီး ေစ်းကြက္ရွာတာမ်ိဳး၊ တန္ဖိုးျမွင့္ကုန္ ထုတ္တာမ်ိဳး၊ ျပည္တြင္း စက္မႈထုတ္ကုန္ေတြအတြက္ ဝယ္ယူတာမ်ိဳး၊ ဥပမာအေနနဲ့ ဓါတ္ဆား ထုတ္လုပ္မႈ အတြက္ ဝယ္ယူတာမ်ိဳးေတြ စတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ့ ကူညီႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ေတာင္သူေတြရဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေရး အစီအစဥ္ကိုပါ အေထာက္အကူ ျပုႏိုင္ပါလိမ့္မယ္” ဟု စီးပါြးေရးပညာရွင္ တဦးက သုံးသပ္ ေျပာၾကားသြားသည္။
(ေဆာင္ပါး) ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထုတ္လုပ္သည့္ ေနလွမ္းဆား တန္ခ်ိန္ ၅,၀၀၀ ကို ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွမွ ဝယ္ယူရန္ ကမ္းခဲ့ေၾကာင္း စီးပြားေရးနွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ထားသည္။
“မၾကာမီက ဆားလုပ္ငန္းက တာဝန္ရိွသူေတြ၊ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသၾကီး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္တို့က ဆားလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက တာဝန္ရိွသူေတြ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့အျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံက ဆားတန္ ၅,၀၀၀ ကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေကာင္စစ္ဝန္ရုံးက ဝယ္ယူရန္ သေဘာတူထားျပီး ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဝန္ၾကီးဌာနမွ တာဝန္ရိွသူ တဦးက ေျပာသည္။
တရားမဝင္သာ ေရာင္းခဲ့ရ
ယခင္က ဆားတင္ပို့သည့္ ေလွမ်ားမွာ တေန့လွ်င္ အစီး ၂၀-၃၀ ခန့္ ရိွခဲ့ျပီး တလလွ်င္ စက္ေလွ အစီး ၁၀၀ ေက်ာ္ တင္ပို့ခဲ့ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ဆိုသည္။
“အရင္က ေနလွမ္းဆားေတြကို ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွမွာ တရားမဝင္ ေရာင္းခဲ့ရတာပါ။ အခု ဆား တန္ ၅,၀၀၀ ဝယ္ယူမႈအေပၚ စက္ေလွ ရွစ္စီးနဲ့ ႏွစ္သုတ္ခြဲျပီး ဆား ၂,၅၄၅ တန္ကို တင္ပို့ျပီးပါျပီ။ ဆက္ျပီး တင္ပို့သြားမွာပါ ဒီနွစ္ထဲမွာ ဆားတန္ခ်ိန္ ၁၀,၀၀၀ တင္ပို့ႏိုင္မယ္လို ခန့္မွန္းထားပါတယ္” ဟု ဆားထုတ္လုပ္သူမ်ား အစုအဖြဲ႔မွ တာဝန္ရိွသူ တဦးက ေျပာသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေနလွမ္းဆားမ်ားကို ေအာက္တိုဘာနွင့္ နိုဝင္ဘာတို့မွ စတင္၍ ေမလဆန္းအထိ ထုတ္လုပ္ၾကသည္။
ဧရာဝတီတိုင္းက အဓိက ထုတ္လုပ္ေန
“ဧရာဝတီတိုင္းေဒသၾကီး၊ လပြတၱာျမိဳ့နယ္မွ ေနလွမ္းဆားကို သဃၤန္းၾကီး၊ ျပင္စလူ၊ ဆင္ေျခရာ၊ မန္က်ီးပင္၊ သဃၤန္းကုန္း၊ သက္ကယ္ေသာင္ စသည့္ ေက်းရြာမ်ားမွ နွစ္စဥ္ ပိႆာ နွစ္ေသာင္းခန့္ ထုတ္လုပ္ေနပါတယ္” ဟု ဆားလုပ္ငန္းရွင္ ဦးျမင့္သန္း က ဆိုသည္။
အလားတူ ဧရာဝတီတိုင္း၊ ဖ်ာပံုျမိဳ့နယ္ ေရႊေလွက်င္း၊ ေရႊထီး၊ ေဒၚျငိမ္း၊ ခါးျပတ္၊ ေခ်ာင္းဝ၊ ဘုန္းၾကီးေသာင္၊ ကုလားထိပ္ စသည့္ ပင္လယ္ကမ္းစပ္ ေက်းရြာမ်ားတြင္ ေနလွမ္းဆား အမ်ားအျပား ထုတ္လုပ္လ်က္ရိွရာ ဖ်ာပုံ တျမိဳ့နယ္လုံးအေနျဖင့္ ပွ်မ္းမွ်ထုတ္လုပ္ႏိုင္မူမွာ ပိႆာခ်ိန္ သိန္း ၁၅၀ ေက်ာ္ ရိွေနေၾကာင္း ဆားထုတ္လုပ္သူမ်ား အစုအဖြဲ႔က ဆိုသည္။
တန္ ၁၀,၀၀၀ တင္ပို႔ရန္ လိုင္စင္ထုတ္ေပးျပီး
“ျပည္ပကို ဆားတင္ပို့သူမ်ားနွင့္ ပတ္သက္ျပီး ဆားတန္ခ်ိန္ ၁၀,၀၀၀ အတြက္ လိုင္စင္ ထုတ္ေပးျပီးပါျပီ။ ဒီဇင္ဘာ ၁၃ ရက္ေန႔အထိ အမွန္တင္ပို့ျပီးတာ တန္ ၃,၀၀၀ ေက်ာ္ပါ။ က်န္တဲ့ ဆားတန္ခ်ိန္ေတြကိုလည္း ဆက္ျပီး တင္ပို့ဖို့ရိွပါတယ္”ဟု စစ္ေတြ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး စခန္းမွ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမွူး ဦးရန္ႏိုင္ျမင့္ က အတည္ျပဳ ေျပာၾကားသည္။
ေနလွမ္းဆားကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံမွ ဝယ္ယူရာတြင္ ဆားေခ်ာ ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်ရန္ ဝယ္ယူျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ေနလွမ္းဆားကို ဧရာဝတီတိုင္းမွ အမ်ားဆံုး ထုတ္လုပ္လ်က္ရိွရာ ရာသီဥတု
ေကာင္းမြန္ပါက ဝယ္လိုအား ရိွသေလာက္ ထုတ္လုပ္နိုင္မႈ ရိွသည္ဟု ဆိုသည္။ တဧကလွ်င္ ဆားၾကမ္း ပိႆာ ၁,၅၀၀ မွ ၁,၇၀၀ အထိ ထုတ္လုပ္ႏိုင္သည္။
“ေနလွမ္းဆား ထုတ္လုပ္မူက ပင္လယ္ေရကို ကုန္းေပၚစက္နဲ့ ေမာင္းတင္ျပီး ေနစြမ္းအင္နဲ့ ခ်က္တာဆိုေတာ့ ရာသီဥတုေကာင္းရင္ ေအာက္တိုဘာကေန ေမလဆန္းေလာက္အထိ ၇ လေလာက္ ထုတ္လို့ နိုင္ပါတယ္။ အရင္ကေတာ့ ဘဂၤလားေဒရ္ွနဲ့ ပင္လယ္ ငါးဖမ္း စက္ေလွေတြကို အဓိက အားထား ေရာင္းရတာ။ အခုေနာက္ပိုင္း ျပည္ပေစ်းကြက္လည္း ေပ်ာက္လာတယ္။ ငါးဖမ္း စက္ေလွေတြကလည္း ေလ်ာ့လာတာေၾကာင့္ ဝယ္လိုအား နည္းသြားျပီး ဆားေတြ ပံုေနတယ္” ဟု သက္ကယ္ေသာင္ ေက်းရြာမွ ဆားေတာင္သူ ဦးလွေက်ာ္ က ေျပာသည္။
နာဂစ္ေနာက္ပိုင္း ထိုင္းဆားမ်ား ေနရာဝင္ယူလာ
ထို႔အျပင္ ဆားဝယ္ယူသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏိုင္ငံမွာ ရာသီဥတု ေကာင္းမြန္ပါက ဆားကို ပိုလွ်ံစြာ ထုတ္လုပ္နိုင္သည့္ အေနအထားတြင္ ရိွေနသည့္အျပင္ နာဂစ္မုန္တိုင္း ဝင္ေရာက္ျပီးေနာက္ပိုင္း ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ဆားမ်ား ဝင္ေရာက္ခဲ့ရာမွ ယခု ေနာက္ပိုင္း ျပည္တြင္း ဆားေစ်းကြက္ ေနရာတြင္ ဝင္ေရာက္ ေနရာယူေနသည္။
“ေလာေလာဆယ္ အေနအထားက လက္ထဲမွာရွိတဲ့ ဆားေတြ အရင္ ေရာင္းထြက္ေအာင္ပဲ ေစ်းကြက္ အရင္ရွိဖို့ လိုပါတယ္။ ျပီးမွ ျပည္တြင္း ဆားေစ်းကြက္ကို ေနရာဝင္ယူေနတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္က ဆားေတြနဲ့ အရည္အေသြး ယွဥ္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိုးစားဖို့ လိုမယ္။ အဲဒီကမွ တဆင့္ အရည္အေသြးျမင့္ ဆားေခ်ာေတြ ထုတ္လုပ္နိုင္ေအာင္ နည္းပညာပိုင္း၊ စက္ရုံ စုေပါင္းတည္ေထာင္ႏိုင္မႈ အပိုင္းေတြ တဆင့္ခ်င္း သြားႏိုင္ဖို့ လိုပါတယ္”ဟု ဆားစက္ရံုပိုင္ရွင္ ဦးမင္းသိန္း က ေျပာသည္။
ယခုအခါ ဧရာဝတီတိုင္းအတြင္း ဆားထုတ္လုပ္သည့္ စက္ရံု ၁၅ ရံုခန့္ ရိွေနသည္။ ျပည္တြင္းတြင္ ဆားေခ်ာ ထုတ္လုပ္သည့္ စက္ရံုအခ်ိဳ့ ပိတ္ခဲ့ရသည္။
“ျပည္တြင္းဆားက အေရာင္မလွဘူး။ ၾကမ္းတယ္။ ထိုင္းက ဝင္တဲ့ ဆားက အေရာင္လွတယ္။ ေခ်ာတယ္။ ဝယ္သူ ၾကိဳက္ေတာ့ ႏွစ္မ်ိဳးေရာ ေရာင္းရတယ္” ဟု အင္းစိန္ေစ်းမွ ဆားေရာင္းသူ မခင္ေအး က ေျပာၾကားသည္။
ဆားေတာင္သူမ်ား၏ ေရာင္းသည့္ ေစ်းမွာ ၁ ပိႆာလွ်င္ ၆၀ က်ပ္ ဝန္းက်င္ရိွျပီး အေရာင္လွပါက ၅ က်ပ္မွ ၁၀ က်ပ္အထိသာ တိုးရသည့္ အေနအထား ရိွေနျခင္း၊ ျပည္ပ ဝယ္လိုအား နည္းေနျခင္း၊ ထုတ္လုပ္မႈ စရိတ္နွင့္ ေရာင္းခ်ရမႈ စရိတ္မွာ ကြာဟမႈ နည္းျခင္း စသည့္ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ဆားေတာင္သူမ်ားအေနျဖင့္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရိွေနသည္။
အရည္အေသြးျမင့္ မထုတ္ႏိုင္တာ မဟုတ္
“ျပည္တြင္း ဆားေတာင္သူေတြအေနနဲ့ အရည္အေသြးကို မယွဥ္ႏိုင္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဆားျဖဴေအာင္ ထုတ္မယ္ဆိုရင္ ဆားထုတ္မယ့္ တလင္းကို သန့္ေနေျပာင္ေနေအာင္ လုပ္ရတယ္။ အလုပ္ပိုတယ္။ အခ်ိန္ကုန္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ေစ်းပိုရရင္လည္း ၁ ပိႆာ ၅ က်ပ္ ၁၀ ပဲ တိုးေပးလို့။ အဲဒီလို ေစ်းႏႈန္းမ်ိဳးေၾကာင့္ ေတာင္သူ အမ်ားစုက အရည္အေသြးပိုင္းကို မထိမ္းေတာ့ဘူး။ ျဖစ္သလို ထုတ္လာၾကတဲ့သေဘာ ရိွတယ္”ဟု ဆားထုတ္လုပ္မႈ ၾကီးၾကပ္ေရး အဖဲြ႔မွ ဦးျမင့္သန္း က ေျပာသည္။
ရန္ကုန္ ေစ်းကြက္အတြင္း ျပည္တြင္းထုတ္ ဆားမွာ ၁ ပိႆာလွ်င္၂၅၀ က်ပ္ ရိွေနျပီး ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ဝင္ေရာက္သည့္ ဆားမွာ ၁ ပိႆာလွ်င္ ၄၀၀ က်ပ္ေစ်း ရွိေနကာ ဆားအေရာမွာ ၃၀၀ က်ပ္ေစ်းတို့ျဖင့္ ေရာင္းခ်လ်က္ရိွသည္။
“ဆားေတာင္သူေတြကို အတိုးႏႈန္း နည္းနည္းနဲ့ ေငြေခ်းေပးတာမ်ိဳး၊ အစိုးရနဲ့ ကုန္သည္ ပူးေပါင္းျပီး ေစ်းကြက္ရွာတာမ်ိဳး၊ တန္ဖိုးျမွင့္ကုန္ ထုတ္တာမ်ိဳး၊ ျပည္တြင္း စက္မႈထုတ္ကုန္ေတြအတြက္ ဝယ္ယူတာမ်ိဳး၊ ဥပမာအေနနဲ့ ဓါတ္ဆား ထုတ္လုပ္မႈ အတြက္ ဝယ္ယူတာမ်ိဳးေတြ စတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ့ ကူညီႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ေတာင္သူေတြရဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေရး အစီအစဥ္ကိုပါ အေထာက္အကူ ျပုႏိုင္ပါလိမ့္မယ္” ဟု စီးပါြးေရးပညာရွင္ တဦးက သုံးသပ္ ေျပာၾကားသြားသည္။
