ဟသၤာနီ (မြန္ေျမ) | ေသာၾကာေန႔၊ စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၁၈ နာရီ ၂၄ မိနစ္
စံခလပူရီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္႐ွိ ဒုကၡသည္စခန္း ၁ဝ ခုမွ ဒုကၡသည္မ်ား လံုျခံဳေရးအရ စိတ္ခ်ရစြာ ေနရပ္ရင္း ျပန္ႏိုင္ရန္အတြက္ ပြင့္လင္းျမင္သာသည့္ ဒုကၡသည္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး အစီအစဥ္မ်ားအား ခ်မွတ္သင့္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ HRW အာ႐ွေဒသ လက္ေထာက္ ဒါ႐ိုက္တာ ဖီးလ္ ေရာဘတ္ဆန္ Phil Robertson က ေျပာၾကားလိုက္သည္။
“က်ေနာ္ ေထာက္ျပခ်င္တာက အစိုးရတပ္ကေရာ၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြကပါ
ေျမျမႇဳပ္မိုင္းေတြ သံုးစြဲေနၾကတယ္။ ဒါေတြကို ႐ွင္းလင္းပစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ၿပီး အေျခခ်ေနထိုင္ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ဖို႔ ေျမယာေတြကို ခ႐ိုနီ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြက စိုက္ပ်ိဳးေျမနဲ႔ အျခား စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ အတြက္ သိမ္းပိုက္ထားမႈေတြ၊ ေနာက္တခ်က္က ဒီဒုကၡသည္ေတြ
ေနရပ္ ျပန္ႏိုင္ဖို႔ အေသးစိတ္ အစီအစဥ္ ခ်မွတ္မႈမွာ UNHCR၊ ထိုင္းအစိုးရ၊ ျမန္မာအစိုးရေတြအၾကား ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ အစီအစဥ္ကို ထုတ္ျပန္ ေၾကညာမႈ မ႐ွိေသးဘူး” ဟု မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
သက္ဆိုင္ရာ UNHCR၊ ထိုင္းႏွင့္ ျမန္မာ အစိုးရတို႔အၾကား ဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္ ျပန္ႏိုင္ေရးအတြက္
ေဆာင္႐ြက္ေနၾကသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ လုပ္ေဆာင္ရာ၌ အခက္အခဲမ်ား ႐ွိေနဆဲဟု ဆိုသည္။
ဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္ ျပန္ႏုိင္ရန္ အစီအစဥ္ ေရးဆြဲခ်မွတ္ရာ၌ စခန္းတခုခ်င္း၊ မိသားစု တစုခ်င္း၊ ဒုကၡသည္ တဦးခ်င္း အေပၚ သေဘာထားအျမင္ ေကာက္ခံရန္ လိုအပ္ၿပီး ၎ဒုကၡသည္ မ်ား၏ ျပန္လို မျပန္လို ဆႏၵမ်ားကိုလည္း သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရမ်ားမွ အေလးအနက္ ေကာက္ခံရန္ႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြး ေတြ႔ဆံုပြဲမ်ားကိုလည္း က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု ၎က ေထာက္ျပ ေျပာဆိုလိုက္သည္။
စက္တင္ဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔ကလည္း ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား၏ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ HRW အဖဲြ႔က Ad Hoc and Inadequate (Thailand’s Treatment of Refugees and Asylum Seekers) အမည္႐ွိ စာမ်က္ႏွာ ၁၅၃ မ်က္ႏွာ႐ွိ အစီရင္ခံစာ တေစာင္အား ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ထိုင္းအစိုးရ၏ ဒုကၡသည္မ်ားအေပၚ ကိုင္တြယ္ ျပဳမူမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပင္းျပင္းထန္ထန္
ေထာက္ျပခဲ့သည္။
“ထိုင္းႏိုင္ငံသည္ ဒုကၡသည္ သိန္းဂဏန္း ေက်ာ္အား ဆယ္စုႏွစ္ သံုးခု ေက်ာ္ခန္႔ လက္ခံထားၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ၎၏ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ မူဝါမ်ားမွာ အားနည္းခ်က္ မ်ားစြာ ႐ွိေနေသး၍ အာဏာပိုင္မ်ားအတြက္ ဒုကၡသည္မ်ားအေပၚ ထင္သလို ျပဳမူႏိုင္ေနေသးသည့္ အေနအထား ႐ွိ၍ ၎ေပၚလစီမွာ အားနည္းမႈ၊ မျပည့္စံုမႈမ်ားကို ေဖာ္ျပေနဆဲ” ဟု အဆိုပါအစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။
“စခန္း အာဏာပိုင္ေတြ၊ ထိုင္းျပည္သူ႔ရဲေတြ၊ ေအာ္ေဆာ္ (စခန္း လံုျခံဳေရးရဲ) ေတြက အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈနဲ႔ ဒုကၡသည္ ေတြအေပၚ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္မႈေတြ ႐ွိေနပါတယ္။ စခန္း ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ရိကၡာေတြကိုလည္း အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ အဆင့္ဆင့္ ဝန္ထမ္းေတြက
ျဖတ္ေတာက္မႈေတြ ႐ွိေနပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ခ်မွတ္ထားတဲ့ လာဘ္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ အျခား ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြနဲ႔ အေရးယူ ေဆာင္႐ြက္သင့္ပါတယ္” ဟု ဖီးလ္ ေရာဘတ္ဆန္ က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၈၅,၈၇၆ ဦး ႐ွိၿပီး ျပည္တြင္း
ေ႐ႊ႔ေျပာင္း ဒုကၡသည္ စခန္း (IDP) ခုႏွစ္ခုတြင္ ဒုကၡသည္ ၁၇,၄၄၄ ဦး ႐ွိသည္ဟု HRW အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား႐ွိ လူမ်ိဳး မ်ားအနက္ ကရင္လူမ်ိဳးမွာ ၇၈.၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ႐ွိၿပီး က်န္ တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ကရင္နီ (ကယား)၊ ျမန္မာ၊ မြန္၊ ႐ွမ္း၊ ရခိုင္၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္ႏွင့္ အျခား လူမ်ိဳးမ်ားလည္း ပါဝင္ေၾကာင္း သိရသည္။
အဆိုပါ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာေပၚလစီ အားနည္းမႈေၾကာင့္ အာဏာပိုင္မ်ားအတြက္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈႏွင့္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈတို႔ က်ဴးလြန္ႏိုင္ေစရန္ တြန္းအားေပးသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနၿပီး အျခား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား အပါအဝင္ ဒုကၡသည္မ်ား၏ အခြင့္အေရးျဖစ္သည့္ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ႏွင့္ အျခား ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ပိတ္ပင္ ထားသည့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ား ႐ွိေနသည္ဟု ေရာဘတ္ဆန္ က ဆိုသည္။
HRW သည္ ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းတခု ျဖစ္ၿပီး ႐ံုးခ်ဳပ္အား အေမရိကန္ႏိုင္ငံ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕၌ ထား႐ွိကာ အျခား ကမၻာေပၚ႐ွိ ႏိုင္ငံေပါင္း ၄ဝ ေက်ာ္၌လည္း ႐ံုးမ်ား ဖြင့္လွစ္ထားသည္။ ႏိုင္ငံမ်ား၌
ျဖစ္ေပၚေနသည့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစီခံစာမ်ား ျပဳစုျခင္း၊ ပညာေပးျခင္း၊ သုေသတန လုပ္ျခင္းမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ လ်က္ ႐ွိသည္။
စံခလပူရီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္႐ွိ ဒုကၡသည္စခန္း ၁ဝ ခုမွ ဒုကၡသည္မ်ား လံုျခံဳေရးအရ စိတ္ခ်ရစြာ ေနရပ္ရင္း ျပန္ႏိုင္ရန္အတြက္ ပြင့္လင္းျမင္သာသည့္ ဒုကၡသည္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး အစီအစဥ္မ်ားအား ခ်မွတ္သင့္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ HRW အာ႐ွေဒသ လက္ေထာက္ ဒါ႐ိုက္တာ ဖီးလ္ ေရာဘတ္ဆန္ Phil Robertson က ေျပာၾကားလိုက္သည္။
“က်ေနာ္ ေထာက္ျပခ်င္တာက အစိုးရတပ္ကေရာ၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြကပါ
ေျမျမႇဳပ္မိုင္းေတြ သံုးစြဲေနၾကတယ္။ ဒါေတြကို ႐ွင္းလင္းပစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ၿပီး အေျခခ်ေနထိုင္ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ဖို႔ ေျမယာေတြကို ခ႐ိုနီ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြက စိုက္ပ်ိဳးေျမနဲ႔ အျခား စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ အတြက္ သိမ္းပိုက္ထားမႈေတြ၊ ေနာက္တခ်က္က ဒီဒုကၡသည္ေတြ
ေနရပ္ ျပန္ႏိုင္ဖို႔ အေသးစိတ္ အစီအစဥ္ ခ်မွတ္မႈမွာ UNHCR၊ ထိုင္းအစိုးရ၊ ျမန္မာအစိုးရေတြအၾကား ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ အစီအစဥ္ကို ထုတ္ျပန္ ေၾကညာမႈ မ႐ွိေသးဘူး” ဟု မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
သက္ဆိုင္ရာ UNHCR၊ ထိုင္းႏွင့္ ျမန္မာ အစိုးရတို႔အၾကား ဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္ ျပန္ႏိုင္ေရးအတြက္
ေဆာင္႐ြက္ေနၾကသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ လုပ္ေဆာင္ရာ၌ အခက္အခဲမ်ား ႐ွိေနဆဲဟု ဆိုသည္။
ဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္ ျပန္ႏုိင္ရန္ အစီအစဥ္ ေရးဆြဲခ်မွတ္ရာ၌ စခန္းတခုခ်င္း၊ မိသားစု တစုခ်င္း၊ ဒုကၡသည္ တဦးခ်င္း အေပၚ သေဘာထားအျမင္ ေကာက္ခံရန္ လိုအပ္ၿပီး ၎ဒုကၡသည္ မ်ား၏ ျပန္လို မျပန္လို ဆႏၵမ်ားကိုလည္း သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရမ်ားမွ အေလးအနက္ ေကာက္ခံရန္ႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြး ေတြ႔ဆံုပြဲမ်ားကိုလည္း က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု ၎က ေထာက္ျပ ေျပာဆိုလိုက္သည္။
စက္တင္ဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔ကလည္း ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား၏ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ HRW အဖဲြ႔က Ad Hoc and Inadequate (Thailand’s Treatment of Refugees and Asylum Seekers) အမည္႐ွိ စာမ်က္ႏွာ ၁၅၃ မ်က္ႏွာ႐ွိ အစီရင္ခံစာ တေစာင္အား ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ထိုင္းအစိုးရ၏ ဒုကၡသည္မ်ားအေပၚ ကိုင္တြယ္ ျပဳမူမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပင္းျပင္းထန္ထန္
ေထာက္ျပခဲ့သည္။
“ထိုင္းႏိုင္ငံသည္ ဒုကၡသည္ သိန္းဂဏန္း ေက်ာ္အား ဆယ္စုႏွစ္ သံုးခု ေက်ာ္ခန္႔ လက္ခံထားၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ၎၏ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ မူဝါမ်ားမွာ အားနည္းခ်က္ မ်ားစြာ ႐ွိေနေသး၍ အာဏာပိုင္မ်ားအတြက္ ဒုကၡသည္မ်ားအေပၚ ထင္သလို ျပဳမူႏိုင္ေနေသးသည့္ အေနအထား ႐ွိ၍ ၎ေပၚလစီမွာ အားနည္းမႈ၊ မျပည့္စံုမႈမ်ားကို ေဖာ္ျပေနဆဲ” ဟု အဆိုပါအစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။
“စခန္း အာဏာပိုင္ေတြ၊ ထိုင္းျပည္သူ႔ရဲေတြ၊ ေအာ္ေဆာ္ (စခန္း လံုျခံဳေရးရဲ) ေတြက အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈနဲ႔ ဒုကၡသည္ ေတြအေပၚ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္မႈေတြ ႐ွိေနပါတယ္။ စခန္း ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ရိကၡာေတြကိုလည္း အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ အဆင့္ဆင့္ ဝန္ထမ္းေတြက
ျဖတ္ေတာက္မႈေတြ ႐ွိေနပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ခ်မွတ္ထားတဲ့ လာဘ္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ အျခား ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြနဲ႔ အေရးယူ ေဆာင္႐ြက္သင့္ပါတယ္” ဟု ဖီးလ္ ေရာဘတ္ဆန္ က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၈၅,၈၇၆ ဦး ႐ွိၿပီး ျပည္တြင္း
ေ႐ႊ႔ေျပာင္း ဒုကၡသည္ စခန္း (IDP) ခုႏွစ္ခုတြင္ ဒုကၡသည္ ၁၇,၄၄၄ ဦး ႐ွိသည္ဟု HRW အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား႐ွိ လူမ်ိဳး မ်ားအနက္ ကရင္လူမ်ိဳးမွာ ၇၈.၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ႐ွိၿပီး က်န္ တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ကရင္နီ (ကယား)၊ ျမန္မာ၊ မြန္၊ ႐ွမ္း၊ ရခိုင္၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္ႏွင့္ အျခား လူမ်ိဳးမ်ားလည္း ပါဝင္ေၾကာင္း သိရသည္။
အဆိုပါ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာေပၚလစီ အားနည္းမႈေၾကာင့္ အာဏာပိုင္မ်ားအတြက္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈႏွင့္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈတို႔ က်ဴးလြန္ႏိုင္ေစရန္ တြန္းအားေပးသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနၿပီး အျခား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား အပါအဝင္ ဒုကၡသည္မ်ား၏ အခြင့္အေရးျဖစ္သည့္ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ႏွင့္ အျခား ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ပိတ္ပင္ ထားသည့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ား ႐ွိေနသည္ဟု ေရာဘတ္ဆန္ က ဆိုသည္။
HRW သည္ ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းတခု ျဖစ္ၿပီး ႐ံုးခ်ဳပ္အား အေမရိကန္ႏိုင္ငံ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕၌ ထား႐ွိကာ အျခား ကမၻာေပၚ႐ွိ ႏိုင္ငံေပါင္း ၄ဝ ေက်ာ္၌လည္း ႐ံုးမ်ား ဖြင့္လွစ္ထားသည္။ ႏိုင္ငံမ်ား၌
ျဖစ္ေပၚေနသည့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစီခံစာမ်ား ျပဳစုျခင္း၊ ပညာေပးျခင္း၊ သုေသတန လုပ္ျခင္းမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ လ်က္ ႐ွိသည္။
