ကြန္ခ်မ္း | ဗုဒၶဟူးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရီလ ၀၆ ရက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ၁၁ နာရီ ၅၄ မိနစ္
ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈႏွင့္ သီးႏွံဖ်က္ပိုးမ်ားေၾကာင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ ထန္တလန္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ
ေက်းရြာအခ်ိဳ႕တြင္ ဆန္စပါး ျပတ္လပ္မႈႏွင့္ ႀကဳံေနရေၾကာင္း ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီ (CNP) က ေျပာသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ စတုတၴအႀကိမ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝး ဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ ယခုႏွစ္ဆန္းပုိင္းတြင္ ကြင္းဆင္းေလ့လာထားသည့္ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကို အေျခခံကာ ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။
ထန္တလန္ၿမိဳ႔နယ္ အတြင္းတြင္ ေက်းရြာ ၁၄ရြာသုိ႔ ကြင္းဆင္းခဲ့ရာ အဆုိပါ ေက်းရြာမ်ားတြင္ အေနအထား
ေတာ္ေတာ္ ဆုိးရြားေနသည္ ဟုထန္တလန္ ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ပူးလာလ္ေမာင္းက်ဳံးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
၎က “အဲဒီအထဲမွာ ၆ ရြာေလာက္မွာ အခုဆို စားစရာ မရွိေတာ့ဘူး။ ဆန္မရွိေတာ့ဘူး။ က်န္တဲ့ရြာေတြ ကလည္း ၂ လစာပဲ က်န္ေတာ့တယ္” ဟုေျပာသည္။
ကြင္းဆင္းေလ့လာရာမွ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားႏွင့္ ျပည္နယ္တြင္းရွိ စိုက္ပ်ိဳးေရးဌာနႏွင့္ ေျမစာရင္းဌာနတို႔၏ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပထားသည့္ စာရင္းတို႔မွာ ကြဲလြဲလ်က္ ရွိသည္ဟုလည္း သူက ေျပာသည္။
“ဝမ္းစာ မဖူလုံဘူးလို႔ က်ေနာ္က လႊတ္ေတာ္ကို တင္ျပတယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးဌာနနဲ႔ ေျမစာရင္းဌာနနဲ႔က ညွိၿပီးေတာ့ ဝမ္းစာ ဖူလုံတယ္လို႔ သူတို႔က တင္ထားတယ္။ စားပြဲေပၚမွာ ေကာက္ေတာ့ စာရင္းအမွန္အကန္ မရဘူး။ အဲဒါ က်ေနာ္နဲ႔ နည္းနည္းကြဲလြဲတာေပါ့။ လက္ေတြ႕မွာ လုံးဝကို စားစရာ မရွိေတာ့ဘူး” ဟု သူက ေျပာသည္။
ဆန္ျပတ္လပ္သည့္ ရြာမ်ားသည္ လတ္တေလာတြင္ ထန္တလန္ၿမိဳ႕ေပၚရွိ ဘာသာေရး အသင္းအဖြဲ႔မ်ား ထံမွ ဆန္မ်ားကို ေခ်းငွား စားေသာက္ေနရသည္ဟု ဆိုသည္။
ဇန္နဝါရီလ တတိယပတ္အတြင္း ခ်င္းျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ပူးဟုန္းငိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးမ်ားသည္ ထန္တလန္၊ ဟားခါး၊ ဖလမ္းၿမိဳ႕မ်ားသို႔ သြားေရာက္ကာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး အစီအစဥ္ကို စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့
သည္။ ထုိ႔အျပင္ ထန္တလန္ၿမိဳ႕နယ္အတြက္ လယ္ထြန္စက္ ၆ စီး၊ ဟားခါးၿမိဳ႕နယ္အတြက္ လယ္ထြန္စက္ ၄ စီးႏွင့္ ေျပာင္းမ်ိဳး၊ စပါးမ်ိဳး အနည္းငယ္ကို သက္ဆိုင္ရာၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားထံ လႊဲအပ္ေပးခဲ့သည္။
ခ်င္းျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႕ အေနႏွင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး အစီအစဥ္ကို အေကာင္အထည္
ေဖာ္ေနသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း ခ်င္းျပည္သူတို႔၏ အားကိုး အားထားမႈ မရရွိသည့္အတြက္ ေအာင္ျမင္မႈရရန္ ၾကန္႔ၾကာဦးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း CNP က ေျပာသည္။
CNP အတြင္းေရးမႉး (၁) ထ်ီယံအုတ္ထန္း ေခၚ ဆလိုင္းငယ္ပီး က “ဒီအတိုင္းဆို ေတာ္ေတာ္ေႏွး
ေနတယ္ခင္ဗ်။ သူတို႔က Civil Society Organization အဖြဲ႔ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ လက္တြဲလုပ္ႏိုင္မွပဲ အေကာင္အထည္ ေပၚႏိုင္မယ္။ သူတို႔က တျခား အဖြဲ႕အစည္းအသစ္ေတြ ဝင္လာေအာင္ ခြင့္ျပဳဖို႔ နည္းနည္းတြန္႔တိုေနတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိတယ္။ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းေတြ မ်ားမ်ား ဝင္လာခြင့္ကို သူတို႔ လက္ကမ္း ႀကိဳဆိုမွပဲ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္နဲ႔ ေအာင္ျမင္သြားမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ သုံးသပ္မိတာေပါ့” ဟု ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားအနက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆုံးဟု သတ္မွတ္ခံထားရသည့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ဝမ္းစာ ဖူလုံေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး စသည္တို႔တြင္ လြန္စြာနိမ့္က်လ်က္ ရွိသည္။
“၉ ၿမိဳ႕နယ္လုံး ေတာ္ေတာ္မ်ားမွာ ဘယ္အပိုင္းမွာမွ ဖူလုံမႈ မရၾကပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရၾကည္ရာ
ျမက္ႏုရာ ေျပာင္းသြားတာေပါ့။ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ အဖိုးႀကီးေတြနဲ႔ ကေလးေတြပဲ က်န္သြားေတာ့တဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေတာ့တယ္” ဟု ဆလိုင္းငယ္ပီး က ေျပာသည္။
ျပည္နယ္တြင္း စီးပြားေရး အေျခအေနေၾကာင့္ ခ်င္းတိုင္းရင္းသား လူငယ္၊ လူလတ္ အမ်ားအျပား အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားအျဖစ္ သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္လ်က္ ရွိသည္။
၂၀၀၇ မွ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္လည္း ခ်င္းျပည္နယ္၌ ၀ါးပန္းပြင့္ၿပီး ႂကြက္ေသာင္းက်န္းမႈေၾကာင့္ အစာေရစာ ငယ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈ ေဘးမ်ားႏွင့္ ၾကဳံေတြ႕ခဲ့ရေသးသည္။
၂၀၁၂-၂၀၁၃ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြက္ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုး၏ အသံုးစရိတ္ လ်ာထားခ်က္မွာ ေငြက်ပ္ ၁၃,၀၄၀ ဒႆမ ၆၇၅ ဘီလီယံ ျဖစ္ၿပီး ခ်င္းျပည္နယ္အတြက္ လ်ာထားခ်က္မွာ က်ပ္သန္း ၁၃,၀၀၀ သာ ျဖစ္သည့္ အတြက္ အသုံးစရိတ္ အားလုံး၏ ၀ ဒႆမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈႏွင့္ သီးႏွံဖ်က္ပိုးမ်ားေၾကာင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ ထန္တလန္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ
ေက်းရြာအခ်ိဳ႕တြင္ ဆန္စပါး ျပတ္လပ္မႈႏွင့္ ႀကဳံေနရေၾကာင္း ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီ (CNP) က ေျပာသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ စတုတၴအႀကိမ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝး ဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ ယခုႏွစ္ဆန္းပုိင္းတြင္ ကြင္းဆင္းေလ့လာထားသည့္ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကို အေျခခံကာ ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။
ထန္တလန္ၿမိဳ႔နယ္ အတြင္းတြင္ ေက်းရြာ ၁၄ရြာသုိ႔ ကြင္းဆင္းခဲ့ရာ အဆုိပါ ေက်းရြာမ်ားတြင္ အေနအထား
ေတာ္ေတာ္ ဆုိးရြားေနသည္ ဟုထန္တလန္ ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ပူးလာလ္ေမာင္းက်ဳံးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
၎က “အဲဒီအထဲမွာ ၆ ရြာေလာက္မွာ အခုဆို စားစရာ မရွိေတာ့ဘူး။ ဆန္မရွိေတာ့ဘူး။ က်န္တဲ့ရြာေတြ ကလည္း ၂ လစာပဲ က်န္ေတာ့တယ္” ဟုေျပာသည္။
ကြင္းဆင္းေလ့လာရာမွ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားႏွင့္ ျပည္နယ္တြင္းရွိ စိုက္ပ်ိဳးေရးဌာနႏွင့္ ေျမစာရင္းဌာနတို႔၏ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပထားသည့္ စာရင္းတို႔မွာ ကြဲလြဲလ်က္ ရွိသည္ဟုလည္း သူက ေျပာသည္။
“ဝမ္းစာ မဖူလုံဘူးလို႔ က်ေနာ္က လႊတ္ေတာ္ကို တင္ျပတယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးဌာနနဲ႔ ေျမစာရင္းဌာနနဲ႔က ညွိၿပီးေတာ့ ဝမ္းစာ ဖူလုံတယ္လို႔ သူတို႔က တင္ထားတယ္။ စားပြဲေပၚမွာ ေကာက္ေတာ့ စာရင္းအမွန္အကန္ မရဘူး။ အဲဒါ က်ေနာ္နဲ႔ နည္းနည္းကြဲလြဲတာေပါ့။ လက္ေတြ႕မွာ လုံးဝကို စားစရာ မရွိေတာ့ဘူး” ဟု သူက ေျပာသည္။
ဆန္ျပတ္လပ္သည့္ ရြာမ်ားသည္ လတ္တေလာတြင္ ထန္တလန္ၿမိဳ႕ေပၚရွိ ဘာသာေရး အသင္းအဖြဲ႔မ်ား ထံမွ ဆန္မ်ားကို ေခ်းငွား စားေသာက္ေနရသည္ဟု ဆိုသည္။
ဇန္နဝါရီလ တတိယပတ္အတြင္း ခ်င္းျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ပူးဟုန္းငိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးမ်ားသည္ ထန္တလန္၊ ဟားခါး၊ ဖလမ္းၿမိဳ႕မ်ားသို႔ သြားေရာက္ကာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး အစီအစဥ္ကို စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့
သည္။ ထုိ႔အျပင္ ထန္တလန္ၿမိဳ႕နယ္အတြက္ လယ္ထြန္စက္ ၆ စီး၊ ဟားခါးၿမိဳ႕နယ္အတြက္ လယ္ထြန္စက္ ၄ စီးႏွင့္ ေျပာင္းမ်ိဳး၊ စပါးမ်ိဳး အနည္းငယ္ကို သက္ဆိုင္ရာၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားထံ လႊဲအပ္ေပးခဲ့သည္။
ခ်င္းျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႕ အေနႏွင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး အစီအစဥ္ကို အေကာင္အထည္
ေဖာ္ေနသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း ခ်င္းျပည္သူတို႔၏ အားကိုး အားထားမႈ မရရွိသည့္အတြက္ ေအာင္ျမင္မႈရရန္ ၾကန္႔ၾကာဦးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း CNP က ေျပာသည္။
CNP အတြင္းေရးမႉး (၁) ထ်ီယံအုတ္ထန္း ေခၚ ဆလိုင္းငယ္ပီး က “ဒီအတိုင္းဆို ေတာ္ေတာ္ေႏွး
ေနတယ္ခင္ဗ်။ သူတို႔က Civil Society Organization အဖြဲ႔ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ လက္တြဲလုပ္ႏိုင္မွပဲ အေကာင္အထည္ ေပၚႏိုင္မယ္။ သူတို႔က တျခား အဖြဲ႕အစည္းအသစ္ေတြ ဝင္လာေအာင္ ခြင့္ျပဳဖို႔ နည္းနည္းတြန္႔တိုေနတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိတယ္။ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းေတြ မ်ားမ်ား ဝင္လာခြင့္ကို သူတို႔ လက္ကမ္း ႀကိဳဆိုမွပဲ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္နဲ႔ ေအာင္ျမင္သြားမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ သုံးသပ္မိတာေပါ့” ဟု ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားအနက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆုံးဟု သတ္မွတ္ခံထားရသည့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ဝမ္းစာ ဖူလုံေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး စသည္တို႔တြင္ လြန္စြာနိမ့္က်လ်က္ ရွိသည္။
“၉ ၿမိဳ႕နယ္လုံး ေတာ္ေတာ္မ်ားမွာ ဘယ္အပိုင္းမွာမွ ဖူလုံမႈ မရၾကပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရၾကည္ရာ
ျမက္ႏုရာ ေျပာင္းသြားတာေပါ့။ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ အဖိုးႀကီးေတြနဲ႔ ကေလးေတြပဲ က်န္သြားေတာ့တဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေတာ့တယ္” ဟု ဆလိုင္းငယ္ပီး က ေျပာသည္။
ျပည္နယ္တြင္း စီးပြားေရး အေျခအေနေၾကာင့္ ခ်င္းတိုင္းရင္းသား လူငယ္၊ လူလတ္ အမ်ားအျပား အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားအျဖစ္ သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္လ်က္ ရွိသည္။
၂၀၀၇ မွ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္လည္း ခ်င္းျပည္နယ္၌ ၀ါးပန္းပြင့္ၿပီး ႂကြက္ေသာင္းက်န္းမႈေၾကာင့္ အစာေရစာ ငယ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈ ေဘးမ်ားႏွင့္ ၾကဳံေတြ႕ခဲ့ရေသးသည္။
၂၀၁၂-၂၀၁၃ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြက္ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုး၏ အသံုးစရိတ္ လ်ာထားခ်က္မွာ ေငြက်ပ္ ၁၃,၀၄၀ ဒႆမ ၆၇၅ ဘီလီယံ ျဖစ္ၿပီး ခ်င္းျပည္နယ္အတြက္ လ်ာထားခ်က္မွာ က်ပ္သန္း ၁၃,၀၀၀ သာ ျဖစ္သည့္ အတြက္ အသုံးစရိတ္ အားလုံး၏ ၀ ဒႆမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
