ဇြဲခန္႔ | ၾကာသပေတးေန႔၊ ၾသဂုတ္လ ၁၈ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၂၀ နာရီ ၃၂ မိနစ္
နယူးေဒလီ (မဇိၥ်မ) ။ ။ ပဲခူးၿမိဳ႕ႏွင့္ အနီးပတ္ဝန္းက်င္ ရြာမ်ားရွိ ေရေဘးဒုကၡသည္ အိမ္ေထာင္စု ၃,၀၀၀ ခန္႔ (လူဦးေရ တေသာင္းခြဲ) အတြက္ အိမ္ေထာင္စုတစုစီကို တရက္တာသံုးစြဲရန္ ေသာက္ေရသန္႔ ၅ဂါလံႏႈန္း ေဝေပးေနေသာ္လည္း ေသာက္သံုးေရမ်ား လံုေလာက္မႈ မရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။
“ငါးဂါလံဆန္႔ ေရဗံုးႏွစ္ပံုေလာက္ဆိုရင္ မိသားစုတစုအတြက္ ႏွစ္ရက္စာေလာက္ေတာ့ လံုေလာက္တာေပါ့။ သံုးတာကေတာ့ သူတို႔ဟာသူတို႔ မိုးေရေလး ရြာတာကို ခံသံုးၾကတယ္” ဟု ေရေဘးဒုကၡသည္မ်ားကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ ပဲခူး ေတာင္နံစုေက်းရြာ ပရဟိတေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ ဦးကိတၱိက မိန္႔သည္။
ၾသဂုတ္လ ပထမပတ္အတြင္း အဆက္မျပတ္ရြာသြန္းခဲ့သည့္ မိုးေရခ်ိန္ေၾကာင့္ ပဲခူးၿမိဳ႕ အနိမ့္ပိုင္း ရပ္ကြက္မ်ားတြင္ ေရလႊမ္းမိုးမႈျဖစ္ေပၚခဲ့ကာ ေက်ာက္ႀကီးစု၊ ရြာသစ္၊ မဇင္း စသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ေရအျမင့္ ေလးေပနီးပါးမွ်ရွိေနၿပီး ပဲခူးတိုင္း သနပ္ပင္ၿမိဳ႕ရွိ နယ္တဝိုက္ႏွင့္ ကဝၿမိဳ႕ အနီးတဝိုက္ရွိ ေက်းရြာမ်ားမွာလည္း ေရျမဳပ္ေနဆဲျဖစ္ကာ ေသာက္သံုးေရကန္မ်ား ေရလႊမ္းမိုးသြားခဲ့ၿပီး ေသာက္သံုးေရ ျပတ္လပ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။
ေရလႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁၅,၀၀၀ ေက်ာ္ ေရေဘးကယ္ဆယ္ ေရးစခန္းမ်ားသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထိုင္ခဲ့ၾကရသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ မိုးရြာသြန္းမႈမရွိေတာ့ေသာ္လည္း ေျမနိမ့္ပိုင္းေနရာမ်ားတြင္ ေရမ်ားမက်ဘဲ ရွိေနေသးသည့္ အတြက္ ေရေဘးဒုကၡသည္အမ်ားစုမွာ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္ေနၾကရဆဲျဖစ္သည္။
“မ်ားေသာအားျဖင့္ကေတာ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ေရာက္ေနၾကတဲ့ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္ၾကတာမ်ားတယ္။ ဒါေပမဲ့ အနိမ့္ပိုင္းက ဒုကၡသည္ေတြကေတာ့ မျပန္ႏိုင္ေသးဘူး” ဟု ပဲခူးတိုင္း NLD ဥကၠ႒ ဦးျမတ္လွမွ မဇိၥ်မကိုေျပာသည္။
“စပါးေတြလဲပ်က္စီးကုန္ၿပီ။ ေက်ာင္းေတြကလဲအခု ေရမျမဳပ္တဲ့ ေက်ာင္းေတြဆိုဖြင့္ထားၿပီ။ ေရျမဳပ္တဲ့ ေက်ာင္းေတြကေတာ့ အခုထိမဖြင့္ႏိုင္ေသးဘူး” ဟု သူကဆက္ေျပာသည္။
မိုးမရြာေတာ့ေသာ္လည္း ယခုထိေရျမဳပ္ေနရျခင္းမွာ ေအာက္ဘက္ရွိပဲခူးျမစ္မွ ဒီေရမ်ား အဆက္မျပတ္ တက္ေနျခင္းေၾကာင့္ ဝပ္ေနသည္ေရမ်ား မဆင္းႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
ေရေဘးဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးဘက္မွ အလွဴရွင္မ်ားႏွင့္ ေစတနာရွင္မ်ား အဆက္မျပတ္လာေရာက္ လွဴဒါန္းေနၾကၿပီး ဆန္၊ ေခါက္ဆြဲေျခာက္၊ ငပိႏွင့္ ေသာက္ေရသန္႔မ်ားကို အဓိကထား ေပးလွဴေနၾကသည္။
“က်န္းမာေရးအေျခအေနကေတာ့ ေရထဲမွာေနရတယ္ဆိုေတာ့ အေအးေတြပတ္တာေပါ့ဗ်ာ။ ဖ်ားၾက နာၾကတာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္တခုက ဝမ္းေဖာဝမ္းေရာင္ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ ကေလးေတြကလဲ မိခင္ရင္ခြင္ထဲမွာ ေပြ႔ထားတာေတြလဲေတြ႕တယ္။ ေစာင္းတန္းေတြမွာ အိပ္ေနတဲ့ ကေလးေတြကိုလည္း ေတြ႔တာပဲဗ်ာ့။ အေအးေတြေတာ့ ပတ္ကုန္ၿပီ ကေလးေတြက” ဟု ဦးျမတ္လွမွ ေျပာသည္။
တခ်ဳိ႕ေရက်သြားသည့္ ေနရာမ်ားမွ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္သြားၾကၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ေနာက္ဆက္တြဲ က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔လာႏိုင္သည္ဟုလည္း သူကဆိုသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္လည္း ဇူလိုင္လ ေနာက္ဆံုးပတ္ႏွင့္ ၾသဂုတ္ ပထမပတ္အတြင္း မိုးအဆက္မျပတ္ ရြာသြန္းခဲ့မႈေၾကာင့္ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပားစသည့္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ေရလႊမ္းကာ လူေနအိမ္မ်ား ေရနစ္ျမဳပ္ခဲ့ရၿပီး စိုက္ပ်ဳိးထားဆဲ လယ္ဧကေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ဆံုး႐ႈံးသြားခဲ့ရသည္။
မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္တခုတည္းတြင္ ေရလႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္ လူ ၃ ဦးေသဆံုးခဲ့ၿပီး လယ္ ဧကေပါင္း ၇,၀၀၀ေက်ာ္ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးခဲ့ရသည္။
“တဧကကို စပါးျပန္စိုက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေငြ ၁၅,၀၀၀ ေလာက္ကုန္မွာ။ ဇူလိုင္က ၂၉ ရက္ေန႔က သမၼတကိုယ္တိုင္ေရာက္လာၿပီး တဧကကို ၅,၀၀၀ ႏႈန္းပဲေပးခဲ့တာ။ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီးျပန္စိုက္ႏိုင္ မွာတုန္း၊ ေရလႊမ္းသြားတဲ့ စပါးပ်ဳိးပင္ေတြ အခုထိဒီအတိုင္းပဲ” ဟု မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္ လယ္သမားတဦးမွ မဇိၥ်မကို ေျပာသည္။
မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေလးၿမိဳ႕ျဖစ္ေရတိုက္စားမႈေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ကမ္းပါးၿပိဳပ်က္မႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။ ထိုသို႔ ကမ္းပါးၿပိဳပ်က္လွ်င္ ကမ္းပါးတေလွ်ာက္ရွိ လူေနအိမ္မ်ားႏွင့္ ဆိုင္ခန္းမ်ားမွာ ၿပိဳပ်က္သြားရသည္။ ၾသဂုတ္ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္လည္း ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈေၾကာင့္ သေဘၤာဆိပ္ကမ္းရွိ ဆိုင္ခန္းတခန္း ၿပိဳက်သည့္အထဲပါသြားသည္ဟု မင္းျပားၿမိဳ႕ေဒသခံတဦးမွ ဆိုသည္။
အဆိုပါ ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈမွာ ယခုႏွစ္တြင္ အဆိုးဆံုးျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ကတည္းက ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း လိုလို ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ယခုအခ်ိန္ထိ သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ားမွ ကမ္းပါးၿပိဳပ်က္မႈ ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္မႈ တစံုတရာ မရွိေသးေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားထံမွ သိရွိရသည္။
ဇူလိုင္လႏွင့္ ၾသဂုတ္လ ေနာက္ဆံုးပတ္မ်ားအတြင္း မိုးမ်ားအဆက္မျပတ္ ရြာသြန္းခဲ့မႈေၾကာင့္ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလး၊ ဧရာဝတီ၊ ပဲခူး၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့့္ရခိုင္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ျမစ္ေရႀကီးျခင္းႏွင့္ ေတာင္က်ေရ မ်ားလြန္းျခင္းေၾကာင့္ ေျမၿပဳိျခင္းမ်ား၊ ေရလႊမ္းမႈမ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။
နယူးေဒလီ (မဇိၥ်မ) ။ ။ ပဲခူးၿမိဳ႕ႏွင့္ အနီးပတ္ဝန္းက်င္ ရြာမ်ားရွိ ေရေဘးဒုကၡသည္ အိမ္ေထာင္စု ၃,၀၀၀ ခန္႔ (လူဦးေရ တေသာင္းခြဲ) အတြက္ အိမ္ေထာင္စုတစုစီကို တရက္တာသံုးစြဲရန္ ေသာက္ေရသန္႔ ၅ဂါလံႏႈန္း ေဝေပးေနေသာ္လည္း ေသာက္သံုးေရမ်ား လံုေလာက္မႈ မရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။
“ငါးဂါလံဆန္႔ ေရဗံုးႏွစ္ပံုေလာက္ဆိုရင္ မိသားစုတစုအတြက္ ႏွစ္ရက္စာေလာက္ေတာ့ လံုေလာက္တာေပါ့။ သံုးတာကေတာ့ သူတို႔ဟာသူတို႔ မိုးေရေလး ရြာတာကို ခံသံုးၾကတယ္” ဟု ေရေဘးဒုကၡသည္မ်ားကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ ပဲခူး ေတာင္နံစုေက်းရြာ ပရဟိတေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ ဦးကိတၱိက မိန္႔သည္။
ၾသဂုတ္လ ပထမပတ္အတြင္း အဆက္မျပတ္ရြာသြန္းခဲ့သည့္ မိုးေရခ်ိန္ေၾကာင့္ ပဲခူးၿမိဳ႕ အနိမ့္ပိုင္း ရပ္ကြက္မ်ားတြင္ ေရလႊမ္းမိုးမႈျဖစ္ေပၚခဲ့ကာ ေက်ာက္ႀကီးစု၊ ရြာသစ္၊ မဇင္း စသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ေရအျမင့္ ေလးေပနီးပါးမွ်ရွိေနၿပီး ပဲခူးတိုင္း သနပ္ပင္ၿမိဳ႕ရွိ နယ္တဝိုက္ႏွင့္ ကဝၿမိဳ႕ အနီးတဝိုက္ရွိ ေက်းရြာမ်ားမွာလည္း ေရျမဳပ္ေနဆဲျဖစ္ကာ ေသာက္သံုးေရကန္မ်ား ေရလႊမ္းမိုးသြားခဲ့ၿပီး ေသာက္သံုးေရ ျပတ္လပ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။
ေရလႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁၅,၀၀၀ ေက်ာ္ ေရေဘးကယ္ဆယ္ ေရးစခန္းမ်ားသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထိုင္ခဲ့ၾကရသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ မိုးရြာသြန္းမႈမရွိေတာ့ေသာ္လည္း ေျမနိမ့္ပိုင္းေနရာမ်ားတြင္ ေရမ်ားမက်ဘဲ ရွိေနေသးသည့္ အတြက္ ေရေဘးဒုကၡသည္အမ်ားစုမွာ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္ေနၾကရဆဲျဖစ္သည္။
“မ်ားေသာအားျဖင့္ကေတာ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ေရာက္ေနၾကတဲ့ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္ၾကတာမ်ားတယ္။ ဒါေပမဲ့ အနိမ့္ပိုင္းက ဒုကၡသည္ေတြကေတာ့ မျပန္ႏိုင္ေသးဘူး” ဟု ပဲခူးတိုင္း NLD ဥကၠ႒ ဦးျမတ္လွမွ မဇိၥ်မကိုေျပာသည္။
“စပါးေတြလဲပ်က္စီးကုန္ၿပီ။ ေက်ာင္းေတြကလဲအခု ေရမျမဳပ္တဲ့ ေက်ာင္းေတြဆိုဖြင့္ထားၿပီ။ ေရျမဳပ္တဲ့ ေက်ာင္းေတြကေတာ့ အခုထိမဖြင့္ႏိုင္ေသးဘူး” ဟု သူကဆက္ေျပာသည္။
မိုးမရြာေတာ့ေသာ္လည္း ယခုထိေရျမဳပ္ေနရျခင္းမွာ ေအာက္ဘက္ရွိပဲခူးျမစ္မွ ဒီေရမ်ား အဆက္မျပတ္ တက္ေနျခင္းေၾကာင့္ ဝပ္ေနသည္ေရမ်ား မဆင္းႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
ေရေဘးဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးဘက္မွ အလွဴရွင္မ်ားႏွင့္ ေစတနာရွင္မ်ား အဆက္မျပတ္လာေရာက္ လွဴဒါန္းေနၾကၿပီး ဆန္၊ ေခါက္ဆြဲေျခာက္၊ ငပိႏွင့္ ေသာက္ေရသန္႔မ်ားကို အဓိကထား ေပးလွဴေနၾကသည္။
“က်န္းမာေရးအေျခအေနကေတာ့ ေရထဲမွာေနရတယ္ဆိုေတာ့ အေအးေတြပတ္တာေပါ့ဗ်ာ။ ဖ်ားၾက နာၾကတာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္တခုက ဝမ္းေဖာဝမ္းေရာင္ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ ကေလးေတြကလဲ မိခင္ရင္ခြင္ထဲမွာ ေပြ႔ထားတာေတြလဲေတြ႕တယ္။ ေစာင္းတန္းေတြမွာ အိပ္ေနတဲ့ ကေလးေတြကိုလည္း ေတြ႔တာပဲဗ်ာ့။ အေအးေတြေတာ့ ပတ္ကုန္ၿပီ ကေလးေတြက” ဟု ဦးျမတ္လွမွ ေျပာသည္။
တခ်ဳိ႕ေရက်သြားသည့္ ေနရာမ်ားမွ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္သြားၾကၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ေနာက္ဆက္တြဲ က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔လာႏိုင္သည္ဟုလည္း သူကဆိုသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္လည္း ဇူလိုင္လ ေနာက္ဆံုးပတ္ႏွင့္ ၾသဂုတ္ ပထမပတ္အတြင္း မိုးအဆက္မျပတ္ ရြာသြန္းခဲ့မႈေၾကာင့္ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပားစသည့္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ေရလႊမ္းကာ လူေနအိမ္မ်ား ေရနစ္ျမဳပ္ခဲ့ရၿပီး စိုက္ပ်ဳိးထားဆဲ လယ္ဧကေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ဆံုး႐ႈံးသြားခဲ့ရသည္။
မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္တခုတည္းတြင္ ေရလႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္ လူ ၃ ဦးေသဆံုးခဲ့ၿပီး လယ္ ဧကေပါင္း ၇,၀၀၀ေက်ာ္ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးခဲ့ရသည္။
“တဧကကို စပါးျပန္စိုက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေငြ ၁၅,၀၀၀ ေလာက္ကုန္မွာ။ ဇူလိုင္က ၂၉ ရက္ေန႔က သမၼတကိုယ္တိုင္ေရာက္လာၿပီး တဧကကို ၅,၀၀၀ ႏႈန္းပဲေပးခဲ့တာ။ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီးျပန္စိုက္ႏိုင္ မွာတုန္း၊ ေရလႊမ္းသြားတဲ့ စပါးပ်ဳိးပင္ေတြ အခုထိဒီအတိုင္းပဲ” ဟု မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္ လယ္သမားတဦးမွ မဇိၥ်မကို ေျပာသည္။
မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေလးၿမိဳ႕ျဖစ္ေရတိုက္စားမႈေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ကမ္းပါးၿပိဳပ်က္မႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။ ထိုသို႔ ကမ္းပါးၿပိဳပ်က္လွ်င္ ကမ္းပါးတေလွ်ာက္ရွိ လူေနအိမ္မ်ားႏွင့္ ဆိုင္ခန္းမ်ားမွာ ၿပိဳပ်က္သြားရသည္။ ၾသဂုတ္ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္လည္း ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈေၾကာင့္ သေဘၤာဆိပ္ကမ္းရွိ ဆိုင္ခန္းတခန္း ၿပိဳက်သည့္အထဲပါသြားသည္ဟု မင္းျပားၿမိဳ႕ေဒသခံတဦးမွ ဆိုသည္။
အဆိုပါ ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈမွာ ယခုႏွစ္တြင္ အဆိုးဆံုးျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ကတည္းက ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း လိုလို ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ယခုအခ်ိန္ထိ သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ားမွ ကမ္းပါးၿပိဳပ်က္မႈ ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္မႈ တစံုတရာ မရွိေသးေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားထံမွ သိရွိရသည္။
ဇူလိုင္လႏွင့္ ၾသဂုတ္လ ေနာက္ဆံုးပတ္မ်ားအတြင္း မိုးမ်ားအဆက္မျပတ္ ရြာသြန္းခဲ့မႈေၾကာင့္ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလး၊ ဧရာဝတီ၊ ပဲခူး၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့့္ရခိုင္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ျမစ္ေရႀကီးျခင္းႏွင့္ ေတာင္က်ေရ မ်ားလြန္းျခင္းေၾကာင့္ ေျမၿပဳိျခင္းမ်ား၊ ေရလႊမ္းမႈမ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။
