(ရန္ကုန္တိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ခြဲ ဥကၠ႒ ဦးကိုကို ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး)
ခ်င္းမိုင္ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပမည့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအား ျပင္ပ
ႏိုင္ငံတကာမွ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ား လာေရာက္ၾကည့္ရႈမည္ဆိုပါက ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲ ဥကၠ႒ ဦးကိုကို က ေျပာဆိုလိုက္သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တရန္အတြက္ ေကာ္မရွင္၏ ျပင္ဆင္မႈမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒမ်ား၊ ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ားမွ ေလ့လာသူမ်ား လာေရာက္ၾကည့္႐ႈရန္ လိုလားေနျခင္းမ်ားအေပၚ ၎၏အျမင္၊ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျပန္လည္သံုးသပ္ခ်က္ စသည္တို႔ကို မဇၩိမ သတင္းေထာက္ မ်ဳိးသန္႔ က ဦးကိုကို (အၿငိမ္းစား ဗိုလ္မႉးႀကီး)အား ေမးျမန္းထားျခင္း ျဖစ္သည္။
လာမယ့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ တရားမွ်တဖို႔၊ ဒါမွမဟုတ္ လြတ္လပ္ဖို႔အတြက္ ဘာေတြ ျပင္ဆင္ထားပါ သလဲ။
“ရန္ကုန္တိုင္း အေနနဲ႔ပဲ က်ေနာ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ရန္ကုန္တိုင္းထဲက ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ
ေျခာက္ေနရာမွာ ရပ္ကြက္ ေက်းရြာ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲ အားလံုးနဲ႔ ေျခာက္ေနရာလံုးကို က်ေနာ္ သြားၿပီးေတာ့ ထိေတြ႔ပါတယ္။ က်ေနာ္ ေရာက္ၿပီးပါၿပီ။ တကယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔မွာ မဲဆႏၵရွင္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ရမွာ၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြနဲ႔ တကယ္ ထိေတြ႔ရမွာ ရပ္/ေက်း ေကာ္မရွင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ လုပ္တာကိုင္တာ မွန္ရင္ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ တရားမွ်တ မယ္။ သူတို႔လုပ္တာ ကိုင္တာ မွားရင္ က်ေနာ္တို႔ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အျပစ္အေျပာခံရမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူတို႔ လုပ္တတ္ကိုင္တတ္ေအာင္ က်ေနာ္သြားၿပီးေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက သင္ခန္းစာေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပီးေတာ့မွ ေျခာက္ၿမိဳ႕နယ္ လံုးက ရပ္ေက်းေတြကို က်ေနာ္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီးပါၿပီ။ ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္က အဖြဲ႔ခြဲေတြကိုလည္း က်ေနာ္ ေတြ႔ၿပီးပါၿပီ”
ေရြးေကာက္ပြဲတခုအတြက္ လြတ္လပ္ဖို႔ တရားမွ်တဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အဓိကအခ်က္ေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲ။
“အဓိက ကေတာ့ Free & Fair ဆိုတာကေတာ့ အေၾကာင္းရင္း ႏွစ္ခုအေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ဘက္လိုက္ရင္ေတာ့ Free & Fair ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး။ ေနာက္တခုက လုပ္ငန္း မကၽြမ္းက်င္ရင္လည္း Free & Fair ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဘက္လိုက္တာနဲ႔ လုပ္ငန္းမကၽြမ္းက်င္ရင္ Free & Fair မျဖစ္ဘူး။ အဲဒီအေၾကာင္းရင္း ႏွစ္ခုကို ဖယ္လုိက္ႏိုင္ရင္ေတာ့ Free & Fair ျဖစ္ၿပီေပါ့။ အဲဒီႏွစ္ခုကို ဖယ္ဖို႔ မဲဆႏၵနယ္ ၆ ခုက ရပ္/ေက်းေတြနဲ႔ က်ေနာ္ေတြ႔ၿပီးျဖစ္ပါတယ္”
၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲ႐ံုမႉးေတြရဲ႕ ဘက္လိုက္မႈေတြ၊ မဲေရတြက္တာ မေသသပ္မႈေတြကိုလည္း ေဝဖန္ခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚခဲ့တယ္။ အခုတေခါက္မွာေကာ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက မဲဆႏၵရွင္ေတြအတြက္ ယံုၾကည္စိတ္ခ် ရႏိုင္ပါ့မလား။
“စိတ္ခ် ယံုၾကည္မႈကေတာ့ တဦးတေယာက္ခ်င္းရဲ႕ စိတ္ဓတ္ကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မသိႏိုင္ဘူးေပါ့ေလ။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔ကို လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာမွာ ကၽြမ္းက်င္မႈရွိေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က သင္တန္းေတြ ေသေသခ်ာခ်ာ ေပးပါတယ္။ မဲ႐ံုထဲမွာ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာေတြကို မဲလက္မွတ္ေတြကို ဘယ္လုိစိစစ္မယ္၊ မဲလက္မွတ္ေတြကို ဘယ္လိုထုတ္ေပးမယ္၊ မဲဆႏၵရွင္ေတြကို ဘယ္လို စစ္ေဆးမယ္၊ ဘယ္လိုဟာက ပယ္မဲျဖစ္တယ္။ အဲဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔ သင္တန္းေပးထားပါတယ္”
ဒါကေတာ့ အရည္အေသြးပိုင္းေပါ့၊ ေနာက္ ေဝဖန္မႈေတြရွိခဲ့တဲ့ အခ်က္အေပၚမွာေကာ။
“၂ဝ၁ဝ တုန္းက နာမည္ပ်က္ အပုပ္နံ႔ထြက္ခဲ့တဲ့ ပညာေရး ဝန္ထမ္းေဟာင္း တခ်ဳိ႕လည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလူေတြကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပန္မသံုးပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ လုပ္ငန္းပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔က စိတ္ခ် ယံုၾကည္မႈ ရွိပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႕ မဲ႐ံုအကူေတြလည္း ရွိပါမယ္”
မဲမသမာမႈေတြ အတြက္က်ေတာ့ေကာ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဘယ္လို တားဆီးသြားမလဲ။
“ဒါေတြကေတာ့ ရွိႏိုင္တာပါပဲ။ ပါတီေတြက ႏိုင္ခ်င္ၾကတယ္ဆိုေတာ့ လုပ္ၾကမွာပါပဲ။ မဲဝယ္တာမ်ဳိးကေတာ့
ေကာ္မရွင္က အဲဒီအျဖစ္မ်ဳိးမေရာက္ေအာင္ ေကာ္မရွင္က တတ္ႏုိင္သေလာက္ လုပ္ပါမယ္။ က်န္တဲ့ အပိုင္းကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လက္လွမ္းမမီတဲ့ ေဒသေတြမွာျဖစ္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မတတ္ႏိုင္ဘူးေပါ့ေလ”
မဲဆြယ္စည္း႐ံုးတဲ့ေနရာမွာ ကိုယ္စားလွယ္တေယာက္ဟာ သိန္း ၁ဝဝ ပဲ သံုးခြင့္ရွိတယ္လို႔ သိထားပါတယ္။ ၂ဝ၁ဝ တုန္းက ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြဟာ အစိုရဌာန အသီးသီးရဲ႕ ဝန္ထမ္းေဟာင္းေတြ ဝင္ၿပိဳင္ တာမ်ားၿပီး မဲဆြယ္စည္း႐ံုးရာမွာလည္း သတ္မွတ္ေငြထက္ ေက်ာ္လြန္တယ္လို႔ ေဝဖန္ၾကပါတယ္။ ဒါေတြကို ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဘယ္လို ေျဖရွင္းခဲ့ပါသလဲ။
“ၿပီးခဲ့တဲ့ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း ဥပေဒနဲ႔ ဆန္႔က်င္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို လုပ္ခဲ့တာ က်ေနာ္တို႔ေတြ႔ပါတယ္။ အဲဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ဖယ္ရွားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီး ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲအေနနဲ႔ ဥပေဒအတိုင္း ျဖစ္ေအာင္ ေတာ္ေတာ္ႀကီး ဆန္႔က်င္ၿပီး လုပ္ခဲ့ရတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီလုပ္ရပ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ
ေကာ္မရွင္က က်ေနာ္တို႔ကို ဟန္႔တားျခင္းေတာ့ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တတ္ႏုိင္သေလာက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လႈပ္ရွားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီး တခုတည္း အေနနဲ႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ခဲ့တာပါ။ လုပ္လည္း လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္”
ႀကိဳတင္မဲ ကိစၥေတြကလည္း ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ေဝဖန္တာေတြရွိခဲ့ပါတယ္။
“ၿပီးခဲ့တဲ့ဟာကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘာမွ ျပန္မေျပာေတာ့ပါဘူး။ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ႀကီးကလည္း ၿပီးခဲ့တာေတြ ၿပီးသြားၿပီ၊ ေရွ႕ဆက္ ေကာင္းေအာင္လုပ္မယ္လို႔ ေျပာထားတာ ရွိပါတယ္။ အခုလည္း ႀကိဳတင္မဲ ရွိပါဦးမယ္။ အဲဒီႀကိဳတင္မဲေတြ ကိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ ရပ္/ေက်း ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲကေနၿပီးေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းကို သူက ေဆာင္ရြက္ပါမယ္”
ႀကိဳတင္မဲ ေပးပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ နာမက်န္းသူေတြ၊ နယ္ေဝးခရီးထြက္မယ့္သူေတြဟာ ရြာတရြာမွာ လူတရာရွိရင္ ၅ဝ ေလာက္က ႀကိဳတင္မဲျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေန ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ေဝဖန္ပါတယ္။ ဒီဟာက ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိရဲ႕လား။
“အဲဒီဟာေတြကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ရပ္ကြက္ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ လုပ္လို႔ရပါတယ္။ ဘယ္သူေတြ လိမ္ေနတယ္၊ ဘယ္သူ ေတြ လိမ္မေနဘူးဆိုတာ သိသာတဲ့ အခ်က္တခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးက သိေနပါတယ္။ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ကေတာ့ စိစစ္ပါမယ္။ တကယ္မလာႏိုင္တဲ့လူေတြ အဲဒီေလာက္ မ်ားေနတယ္ဆိုရင္လည္း မွန္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ကို က်ေနာ္တို႔က ႀကိဳတင္မဲေပးခြင့္ရေအာင္ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေပးရမယ္”
“ရပ္/ေက်း ႀကိဳတင္မဲဆိုတာကေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ မ်ားမ်ားစားစား ရွိစရာေတာ့ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ အခု ဒီတခါေတာ့ ရပ္/ေက်းႀကိဳတင္မဲ ေတာင္းခံလာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ႀကိဳတင္မဲ ေပးခြင့္ရွိတဲ့လူ ဟုတ္/မဟုတ္ဆိုတာ ၿမိဳ႕နယ္ ေကာ္မရွင္ေတြကေနၿပီးေတာ့ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္”
“ေနာက္တခုက ရပ္/ေက်းေကာ္မရွင္ကို ႀကိဳတင္မဲျပားေတြ ရက္ေတြ အမ်ားႀကီး ႀကိဳၿပီးေတာ့ ထုတ္မေပးေတာ့ပါဘူး။ ႀကိဳတင္မဲေတြကို သတ္မွတ္တဲ့ အခ်ိန္အတြင္းမွာပဲ ထုတ္ေပးသြားမွာပါ။ အခ်ိန္ အေစာႀကီး ႀကိဳၿပီးေတာ့ ဒီမဲျပားေတြကို ထုတ္မေပးေတာ့ဘူး။ အဲဒီနည္းေတြနဲ႔ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားပါမယ္”
ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ ဒီလို မသမာမႈေတြ ျဖစ္လာတာလို႔ သံုးသပ္လို႔ေကာ မရႏိုင္ဘူးလား။
“အခု တိုင္တန္းတဲ့ ကိစၥေတြက ျဖစ္လို႔သာ ျဖစ္သြားတာပါ။ ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းထားတာက အားလံုးကေတာ့ အကြက္ေစ့ပါတယ္။ အဲဒီအတိုင္း လုပ္သြားဖို႔ကိစၥေတြကို သင္တန္းေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ပို႔ခ်ထားပါ တယ္။ ရပ္/ေက်းေတြကိုလည္း သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္ေတြက ၾကပ္မတ္ဖို႔၊ ၿမိဳ႕နယ္ေတြကို ခ႐ိုင္ကေန ၾကပ္မတ္ဖို႔ အဲဒါေတြ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ထားပါတယ္”
ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ မဲေရတြက္မႈ ပံုသ႑န္ကိုလည္း ရွင္းျပေပးပါ။
“မဲ႐ံု အဖြဲ႔ဝင္ေတြရယ္၊ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ေတြရယ္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရယ္ မဲ႐ံုေတြမွာ ရွိခြင့္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလူေတြနဲ႔ မဲဆႏၵေပးေသာ မဲဆႏၵရွင္မ်ားေပါ့။ မဲ႐ံုမႉးေတြက မဲ႐ံုပိတ္လိုက္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ လက္က်န္ျဖတ္ပိုင္းနဲ႔ မဲပံုးထဲမွာ ေပးလိုက္တဲ့ မဲအေရအတြက္ ကိုက္ညီမႈရွိမရွိ ပထမဆံုး စစ္ပါမယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိးစစ္လို႔ လက္က်န္ ျဖတ္ပိုင္းထက္ မဲပံုးထဲက မဲေတြက မ်ားေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ မသမာမႈ တခုခု ရွိၿပီေပါ့။ အဲဒီလို စစ္ေဆးဖို႔ ရွိပါတယ္”
“မဲေတြ ေရတြက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေကာ္မရွင္ခ်ည္းပဲ ေရတြက္လို႔မရပါဘူး။ အနည္းဆံုး မဲဆႏၵရွင္ ၁ဝ ေယာက္ မဲေရတြက္တဲ့ ေနရာမွာ ရွိေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မဲ႐ံုမွာ သက္ဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႕ မဲ႐ံု အကူေတြလည္းရွိရမယ္။ ရပ္ကြက္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲလည္းရွိမယ္ အားလံုးရဲ႕ေရွ႕မွာ မဲေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေရတြက္ မွာပါ။ ဒီမဲ႐ံုမွာ မဲဘယ္ေလာက္ရတယ္ဆိုတာ သက္ဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႕ ေရွ႕မွာ ရရွိတဲ့ မဲ အေရအတြက္ကို ေဖါင္ျဖည့္ရမွာပါ။ အဲဒီေဖါင္မွာ မဲ႐ံုမႉးကလည္း မွန္ကန္ေၾကာင္း လက္မွတ္ထုိးရမယ္ ရပ္ကြက္ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ခြဲကလည္း လက္မွတ္ထုိးမယ္။ အဲဒီအျပင္ သက္ဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႕ မဲ႐ံု အကူေတြ ကလည္း လက္မွတ္ထုိးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူတို႔ေရွ႕မွာပဲ မဲေပးတယ္၊ သူတို႔ေရွ႕မွာပဲ မဲကို ေရတြက္တယ္၊ ရရွိတဲ့ ကိန္းဂဏန္းကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က ပံုစံထဲကို ထည့္မယ္။ အဲဒီနည္းနဲ႔ မဲ႐ံုက မဲေတြသည္ မွန္ကန္တဲ့ မဲေတြ ျဖစ္တယ္၊ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ မဲေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ထားပါတယ္”
လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတယ္ ဆိုတာကို သက္ေသျပဖို႔ ႏိုင္ငံတကာက ေလ့လာလိုသူေတြကိုေကာ ဝင္ခြင့္ျပဳႏိုင္မလား။
“ဒါကေတာ့ က်ေနာ့္ တေယာက္တည္းအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ကန္႔ကြက္စရာ မရွိပါဘူး။ သူတို႔ လာၾကည့္လည္း က်ေနာ္တို႔က ႐ုိး႐ုိးသားသား မွန္မွန္ကန္ကန္ လုပ္သြားမွာပါ။ သူတို႔ လာမၾကည့္လည္း ဒီအတိုင္းပဲ လုပ္သြားမွာပါ။ သို႔ေသာ္ လာၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔အတြက္လည္း ေကာင္းပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေနတာ ဘာလုပ္ေန တယ္ ဆိုတာ ကမၻာက သိျမင္သြားတာေပါ့။ က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ လာမယ္ဆိုရင္လည္း ႀကိဳက္ပါတယ္။ ႀကိဳဆိုပါ တယ္။ က်ေနာ့္ တေယာက္တည္း အျမင္ ေျပာတာပါ။ လာၾကည့္ပါ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေနတဲ့ ဥစၥာ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ လုပ္ေနတယ္၊ ဘယ္ေလာက္ႀကိဳးစားၿပီးလုပ္ေနတယ္၊ တရားသျဖင့္ လုပ္ေနတယ္ ၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္”
“ဒါေပမယ့္ ငါးခံုးမ တေကာင္ေၾကာင့္ တေလွလံုးပုပ္တယ္ဆိုတဲ့ စကားလည္း ရွိေသးတာပဲ။ ဆြမ္းဆံထဲ ႂကြက္ေခ်းေရာ တဲ့ သေဘာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔က ဘယ္ေလာက္ေကာင္းေအာင္ လုပ္လုပ္ ၁ဝဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေတာ့လည္း ရခ်င္မွ ရမယ္ေပါ့။ အဲဒါမ်ဳိးေတြကေတာ့ ရွိခ်င္ရွိႏိုင္တယ္။ အဲဒါမ်ဳိးေတြရွိရင္ေတာ့ တရားဥပေဒအရ က်ေနာ္တို႔က လုပ္သြားမွာပါ။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေကာင္းေအာင္ လုပ္လုပ္ စုန္းျပဴးေလးေတြကေတာ့ ရွိတတ္ပါတယ္။ အဲဒါကိုလည္း လာၾကည့္သူေတြ အေနနဲ႔ နားလည္ေပးထားဖို႔ ဒါေတြကေတာ့ လုိမွာပါ”
ေနာက္ထပ္ ျဖည့္ေျပာခ်င္တာရွိရင္ ေျပာပါ။
“တခုပဲ ျဖည့္ေျပာခ်င္တာက အားလံုးက က်ေနာ္တို႔ေကာ္မရွင္ကို Free & Fair ျဖစ္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ကို တိုက္တြန္းေနၾက တာ ရွိတယ္။ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ေတာ့ Free & Fair ျဖစ္ေအာင္ လုပ္မွာပါ။ အဲဒီလုိ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ က်ေနာ္တို႔သည္ မည္သူ၏ တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္မွ မဟုတ္ပါဘူး။ မည္သူ၏ Pressure ေၾကာင့္မွလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ တာဝန္က လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပေပးေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Free & Fair ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ျခင္းဟာ ဥပေဒက အပ္ႏွင္းထားတဲ့ တာဝန္ျဖစ္ပါတယ္”
ခ်င္းမိုင္ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပမည့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအား ျပင္ပ
ႏိုင္ငံတကာမွ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ား လာေရာက္ၾကည့္ရႈမည္ဆိုပါက ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲ ဥကၠ႒ ဦးကိုကို က ေျပာဆိုလိုက္သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တရန္အတြက္ ေကာ္မရွင္၏ ျပင္ဆင္မႈမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒမ်ား၊ ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ားမွ ေလ့လာသူမ်ား လာေရာက္ၾကည့္႐ႈရန္ လိုလားေနျခင္းမ်ားအေပၚ ၎၏အျမင္၊ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျပန္လည္သံုးသပ္ခ်က္ စသည္တို႔ကို မဇၩိမ သတင္းေထာက္ မ်ဳိးသန္႔ က ဦးကိုကို (အၿငိမ္းစား ဗိုလ္မႉးႀကီး)အား ေမးျမန္းထားျခင္း ျဖစ္သည္။
လာမယ့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ တရားမွ်တဖို႔၊ ဒါမွမဟုတ္ လြတ္လပ္ဖို႔အတြက္ ဘာေတြ ျပင္ဆင္ထားပါ သလဲ။
“ရန္ကုန္တိုင္း အေနနဲ႔ပဲ က်ေနာ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ရန္ကုန္တိုင္းထဲက ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ
ေျခာက္ေနရာမွာ ရပ္ကြက္ ေက်းရြာ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲ အားလံုးနဲ႔ ေျခာက္ေနရာလံုးကို က်ေနာ္ သြားၿပီးေတာ့ ထိေတြ႔ပါတယ္။ က်ေနာ္ ေရာက္ၿပီးပါၿပီ။ တကယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔မွာ မဲဆႏၵရွင္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ရမွာ၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြနဲ႔ တကယ္ ထိေတြ႔ရမွာ ရပ္/ေက်း ေကာ္မရွင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ လုပ္တာကိုင္တာ မွန္ရင္ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ တရားမွ်တ မယ္။ သူတို႔လုပ္တာ ကိုင္တာ မွားရင္ က်ေနာ္တို႔ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အျပစ္အေျပာခံရမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူတို႔ လုပ္တတ္ကိုင္တတ္ေအာင္ က်ေနာ္သြားၿပီးေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက သင္ခန္းစာေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပီးေတာ့မွ ေျခာက္ၿမိဳ႕နယ္ လံုးက ရပ္ေက်းေတြကို က်ေနာ္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီးပါၿပီ။ ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္က အဖြဲ႔ခြဲေတြကိုလည္း က်ေနာ္ ေတြ႔ၿပီးပါၿပီ”
ေရြးေကာက္ပြဲတခုအတြက္ လြတ္လပ္ဖို႔ တရားမွ်တဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အဓိကအခ်က္ေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲ။
“အဓိက ကေတာ့ Free & Fair ဆိုတာကေတာ့ အေၾကာင္းရင္း ႏွစ္ခုအေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ဘက္လိုက္ရင္ေတာ့ Free & Fair ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး။ ေနာက္တခုက လုပ္ငန္း မကၽြမ္းက်င္ရင္လည္း Free & Fair ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဘက္လိုက္တာနဲ႔ လုပ္ငန္းမကၽြမ္းက်င္ရင္ Free & Fair မျဖစ္ဘူး။ အဲဒီအေၾကာင္းရင္း ႏွစ္ခုကို ဖယ္လုိက္ႏိုင္ရင္ေတာ့ Free & Fair ျဖစ္ၿပီေပါ့။ အဲဒီႏွစ္ခုကို ဖယ္ဖို႔ မဲဆႏၵနယ္ ၆ ခုက ရပ္/ေက်းေတြနဲ႔ က်ေနာ္ေတြ႔ၿပီးျဖစ္ပါတယ္”
၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲ႐ံုမႉးေတြရဲ႕ ဘက္လိုက္မႈေတြ၊ မဲေရတြက္တာ မေသသပ္မႈေတြကိုလည္း ေဝဖန္ခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚခဲ့တယ္။ အခုတေခါက္မွာေကာ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက မဲဆႏၵရွင္ေတြအတြက္ ယံုၾကည္စိတ္ခ် ရႏိုင္ပါ့မလား။
“စိတ္ခ် ယံုၾကည္မႈကေတာ့ တဦးတေယာက္ခ်င္းရဲ႕ စိတ္ဓတ္ကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မသိႏိုင္ဘူးေပါ့ေလ။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔ကို လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာမွာ ကၽြမ္းက်င္မႈရွိေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က သင္တန္းေတြ ေသေသခ်ာခ်ာ ေပးပါတယ္။ မဲ႐ံုထဲမွာ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာေတြကို မဲလက္မွတ္ေတြကို ဘယ္လုိစိစစ္မယ္၊ မဲလက္မွတ္ေတြကို ဘယ္လိုထုတ္ေပးမယ္၊ မဲဆႏၵရွင္ေတြကို ဘယ္လို စစ္ေဆးမယ္၊ ဘယ္လိုဟာက ပယ္မဲျဖစ္တယ္။ အဲဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔ သင္တန္းေပးထားပါတယ္”
ဒါကေတာ့ အရည္အေသြးပိုင္းေပါ့၊ ေနာက္ ေဝဖန္မႈေတြရွိခဲ့တဲ့ အခ်က္အေပၚမွာေကာ။
“၂ဝ၁ဝ တုန္းက နာမည္ပ်က္ အပုပ္နံ႔ထြက္ခဲ့တဲ့ ပညာေရး ဝန္ထမ္းေဟာင္း တခ်ဳိ႕လည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလူေတြကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပန္မသံုးပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ လုပ္ငန္းပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔က စိတ္ခ် ယံုၾကည္မႈ ရွိပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႕ မဲ႐ံုအကူေတြလည္း ရွိပါမယ္”
မဲမသမာမႈေတြ အတြက္က်ေတာ့ေကာ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဘယ္လို တားဆီးသြားမလဲ။
“ဒါေတြကေတာ့ ရွိႏိုင္တာပါပဲ။ ပါတီေတြက ႏိုင္ခ်င္ၾကတယ္ဆိုေတာ့ လုပ္ၾကမွာပါပဲ။ မဲဝယ္တာမ်ဳိးကေတာ့
ေကာ္မရွင္က အဲဒီအျဖစ္မ်ဳိးမေရာက္ေအာင္ ေကာ္မရွင္က တတ္ႏုိင္သေလာက္ လုပ္ပါမယ္။ က်န္တဲ့ အပိုင္းကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လက္လွမ္းမမီတဲ့ ေဒသေတြမွာျဖစ္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မတတ္ႏိုင္ဘူးေပါ့ေလ”
မဲဆြယ္စည္း႐ံုးတဲ့ေနရာမွာ ကိုယ္စားလွယ္တေယာက္ဟာ သိန္း ၁ဝဝ ပဲ သံုးခြင့္ရွိတယ္လို႔ သိထားပါတယ္။ ၂ဝ၁ဝ တုန္းက ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြဟာ အစိုရဌာန အသီးသီးရဲ႕ ဝန္ထမ္းေဟာင္းေတြ ဝင္ၿပိဳင္ တာမ်ားၿပီး မဲဆြယ္စည္း႐ံုးရာမွာလည္း သတ္မွတ္ေငြထက္ ေက်ာ္လြန္တယ္လို႔ ေဝဖန္ၾကပါတယ္။ ဒါေတြကို ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဘယ္လို ေျဖရွင္းခဲ့ပါသလဲ။
“ၿပီးခဲ့တဲ့ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း ဥပေဒနဲ႔ ဆန္႔က်င္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို လုပ္ခဲ့တာ က်ေနာ္တို႔ေတြ႔ပါတယ္။ အဲဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ဖယ္ရွားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီး ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲအေနနဲ႔ ဥပေဒအတိုင္း ျဖစ္ေအာင္ ေတာ္ေတာ္ႀကီး ဆန္႔က်င္ၿပီး လုပ္ခဲ့ရတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီလုပ္ရပ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ
ေကာ္မရွင္က က်ေနာ္တို႔ကို ဟန္႔တားျခင္းေတာ့ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တတ္ႏုိင္သေလာက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လႈပ္ရွားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီး တခုတည္း အေနနဲ႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ခဲ့တာပါ။ လုပ္လည္း လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္”
ႀကိဳတင္မဲ ကိစၥေတြကလည္း ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ေဝဖန္တာေတြရွိခဲ့ပါတယ္။
“ၿပီးခဲ့တဲ့ဟာကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘာမွ ျပန္မေျပာေတာ့ပါဘူး။ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ႀကီးကလည္း ၿပီးခဲ့တာေတြ ၿပီးသြားၿပီ၊ ေရွ႕ဆက္ ေကာင္းေအာင္လုပ္မယ္လို႔ ေျပာထားတာ ရွိပါတယ္။ အခုလည္း ႀကိဳတင္မဲ ရွိပါဦးမယ္။ အဲဒီႀကိဳတင္မဲေတြ ကိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ ရပ္/ေက်း ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲကေနၿပီးေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းကို သူက ေဆာင္ရြက္ပါမယ္”
ႀကိဳတင္မဲ ေပးပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ နာမက်န္းသူေတြ၊ နယ္ေဝးခရီးထြက္မယ့္သူေတြဟာ ရြာတရြာမွာ လူတရာရွိရင္ ၅ဝ ေလာက္က ႀကိဳတင္မဲျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေန ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ေဝဖန္ပါတယ္။ ဒီဟာက ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိရဲ႕လား။
“အဲဒီဟာေတြကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ရပ္ကြက္ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ လုပ္လို႔ရပါတယ္။ ဘယ္သူေတြ လိမ္ေနတယ္၊ ဘယ္သူ ေတြ လိမ္မေနဘူးဆိုတာ သိသာတဲ့ အခ်က္တခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးက သိေနပါတယ္။ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ကေတာ့ စိစစ္ပါမယ္။ တကယ္မလာႏိုင္တဲ့လူေတြ အဲဒီေလာက္ မ်ားေနတယ္ဆိုရင္လည္း မွန္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ကို က်ေနာ္တို႔က ႀကိဳတင္မဲေပးခြင့္ရေအာင္ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေပးရမယ္”
“ရပ္/ေက်း ႀကိဳတင္မဲဆိုတာကေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ မ်ားမ်ားစားစား ရွိစရာေတာ့ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ အခု ဒီတခါေတာ့ ရပ္/ေက်းႀကိဳတင္မဲ ေတာင္းခံလာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ႀကိဳတင္မဲ ေပးခြင့္ရွိတဲ့လူ ဟုတ္/မဟုတ္ဆိုတာ ၿမိဳ႕နယ္ ေကာ္မရွင္ေတြကေနၿပီးေတာ့ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္”
“ေနာက္တခုက ရပ္/ေက်းေကာ္မရွင္ကို ႀကိဳတင္မဲျပားေတြ ရက္ေတြ အမ်ားႀကီး ႀကိဳၿပီးေတာ့ ထုတ္မေပးေတာ့ပါဘူး။ ႀကိဳတင္မဲေတြကို သတ္မွတ္တဲ့ အခ်ိန္အတြင္းမွာပဲ ထုတ္ေပးသြားမွာပါ။ အခ်ိန္ အေစာႀကီး ႀကိဳၿပီးေတာ့ ဒီမဲျပားေတြကို ထုတ္မေပးေတာ့ဘူး။ အဲဒီနည္းေတြနဲ႔ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားပါမယ္”
ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ ဒီလို မသမာမႈေတြ ျဖစ္လာတာလို႔ သံုးသပ္လို႔ေကာ မရႏိုင္ဘူးလား။
“အခု တိုင္တန္းတဲ့ ကိစၥေတြက ျဖစ္လို႔သာ ျဖစ္သြားတာပါ။ ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းထားတာက အားလံုးကေတာ့ အကြက္ေစ့ပါတယ္။ အဲဒီအတိုင္း လုပ္သြားဖို႔ကိစၥေတြကို သင္တန္းေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ပို႔ခ်ထားပါ တယ္။ ရပ္/ေက်းေတြကိုလည္း သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္ေတြက ၾကပ္မတ္ဖို႔၊ ၿမိဳ႕နယ္ေတြကို ခ႐ိုင္ကေန ၾကပ္မတ္ဖို႔ အဲဒါေတြ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ထားပါတယ္”
ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ မဲေရတြက္မႈ ပံုသ႑န္ကိုလည္း ရွင္းျပေပးပါ။
“မဲ႐ံု အဖြဲ႔ဝင္ေတြရယ္၊ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ေတြရယ္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရယ္ မဲ႐ံုေတြမွာ ရွိခြင့္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလူေတြနဲ႔ မဲဆႏၵေပးေသာ မဲဆႏၵရွင္မ်ားေပါ့။ မဲ႐ံုမႉးေတြက မဲ႐ံုပိတ္လိုက္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ လက္က်န္ျဖတ္ပိုင္းနဲ႔ မဲပံုးထဲမွာ ေပးလိုက္တဲ့ မဲအေရအတြက္ ကိုက္ညီမႈရွိမရွိ ပထမဆံုး စစ္ပါမယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိးစစ္လို႔ လက္က်န္ ျဖတ္ပိုင္းထက္ မဲပံုးထဲက မဲေတြက မ်ားေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ မသမာမႈ တခုခု ရွိၿပီေပါ့။ အဲဒီလို စစ္ေဆးဖို႔ ရွိပါတယ္”
“မဲေတြ ေရတြက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေကာ္မရွင္ခ်ည္းပဲ ေရတြက္လို႔မရပါဘူး။ အနည္းဆံုး မဲဆႏၵရွင္ ၁ဝ ေယာက္ မဲေရတြက္တဲ့ ေနရာမွာ ရွိေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မဲ႐ံုမွာ သက္ဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႕ မဲ႐ံု အကူေတြလည္းရွိရမယ္။ ရပ္ကြက္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲလည္းရွိမယ္ အားလံုးရဲ႕ေရွ႕မွာ မဲေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေရတြက္ မွာပါ။ ဒီမဲ႐ံုမွာ မဲဘယ္ေလာက္ရတယ္ဆိုတာ သက္ဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႕ ေရွ႕မွာ ရရွိတဲ့ မဲ အေရအတြက္ကို ေဖါင္ျဖည့္ရမွာပါ။ အဲဒီေဖါင္မွာ မဲ႐ံုမႉးကလည္း မွန္ကန္ေၾကာင္း လက္မွတ္ထုိးရမယ္ ရပ္ကြက္ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ခြဲကလည္း လက္မွတ္ထုိးမယ္။ အဲဒီအျပင္ သက္ဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႕ မဲ႐ံု အကူေတြ ကလည္း လက္မွတ္ထုိးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူတို႔ေရွ႕မွာပဲ မဲေပးတယ္၊ သူတို႔ေရွ႕မွာပဲ မဲကို ေရတြက္တယ္၊ ရရွိတဲ့ ကိန္းဂဏန္းကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က ပံုစံထဲကို ထည့္မယ္။ အဲဒီနည္းနဲ႔ မဲ႐ံုက မဲေတြသည္ မွန္ကန္တဲ့ မဲေတြ ျဖစ္တယ္၊ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ မဲေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ထားပါတယ္”
လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတယ္ ဆိုတာကို သက္ေသျပဖို႔ ႏိုင္ငံတကာက ေလ့လာလိုသူေတြကိုေကာ ဝင္ခြင့္ျပဳႏိုင္မလား။
“ဒါကေတာ့ က်ေနာ့္ တေယာက္တည္းအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ကန္႔ကြက္စရာ မရွိပါဘူး။ သူတို႔ လာၾကည့္လည္း က်ေနာ္တို႔က ႐ုိး႐ုိးသားသား မွန္မွန္ကန္ကန္ လုပ္သြားမွာပါ။ သူတို႔ လာမၾကည့္လည္း ဒီအတိုင္းပဲ လုပ္သြားမွာပါ။ သို႔ေသာ္ လာၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔အတြက္လည္း ေကာင္းပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေနတာ ဘာလုပ္ေန တယ္ ဆိုတာ ကမၻာက သိျမင္သြားတာေပါ့။ က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ လာမယ္ဆိုရင္လည္း ႀကိဳက္ပါတယ္။ ႀကိဳဆိုပါ တယ္။ က်ေနာ့္ တေယာက္တည္း အျမင္ ေျပာတာပါ။ လာၾကည့္ပါ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေနတဲ့ ဥစၥာ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ လုပ္ေနတယ္၊ ဘယ္ေလာက္ႀကိဳးစားၿပီးလုပ္ေနတယ္၊ တရားသျဖင့္ လုပ္ေနတယ္ ၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္”
“ဒါေပမယ့္ ငါးခံုးမ တေကာင္ေၾကာင့္ တေလွလံုးပုပ္တယ္ဆိုတဲ့ စကားလည္း ရွိေသးတာပဲ။ ဆြမ္းဆံထဲ ႂကြက္ေခ်းေရာ တဲ့ သေဘာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔က ဘယ္ေလာက္ေကာင္းေအာင္ လုပ္လုပ္ ၁ဝဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေတာ့လည္း ရခ်င္မွ ရမယ္ေပါ့။ အဲဒါမ်ဳိးေတြကေတာ့ ရွိခ်င္ရွိႏိုင္တယ္။ အဲဒါမ်ဳိးေတြရွိရင္ေတာ့ တရားဥပေဒအရ က်ေနာ္တို႔က လုပ္သြားမွာပါ။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေကာင္းေအာင္ လုပ္လုပ္ စုန္းျပဴးေလးေတြကေတာ့ ရွိတတ္ပါတယ္။ အဲဒါကိုလည္း လာၾကည့္သူေတြ အေနနဲ႔ နားလည္ေပးထားဖို႔ ဒါေတြကေတာ့ လုိမွာပါ”
ေနာက္ထပ္ ျဖည့္ေျပာခ်င္တာရွိရင္ ေျပာပါ။
“တခုပဲ ျဖည့္ေျပာခ်င္တာက အားလံုးက က်ေနာ္တို႔ေကာ္မရွင္ကို Free & Fair ျဖစ္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ကို တိုက္တြန္းေနၾက တာ ရွိတယ္။ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ေတာ့ Free & Fair ျဖစ္ေအာင္ လုပ္မွာပါ။ အဲဒီလုိ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ က်ေနာ္တို႔သည္ မည္သူ၏ တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္မွ မဟုတ္ပါဘူး။ မည္သူ၏ Pressure ေၾကာင့္မွလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ တာဝန္က လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပေပးေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Free & Fair ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ျခင္းဟာ ဥပေဒက အပ္ႏွင္းထားတဲ့ တာဝန္ျဖစ္ပါတယ္”
