မဇၥ်ိမသတင္းဌာန | တနလၤာေန႔၊ ဇူလုိင္လ ၁၆ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၁၉ နာရီ ၀၈ မိနစ္
မဇၥ်ိမသတင္းဌာန ။ ။ ကုလသမဂၢ ဝန္ထမ္းႏွင့္ အကူအညီေပးေရး လုပ္သား ၁ဝ ဦးအား ဇြန္လအတြင္းက ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အဘယ္ေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးခဲ့သည္ ဆိုသည္ကုိ ရွင္းလင္းခ်က္ေပးရန္ ျမန္မာႏုိင္ငံအား ေတာင္းဆို ထားသည္။ ထုိဝန္ထမ္းအခ်ိဳ႕မွာ ျပစ္မွႈ ဆိုင္ရာ စြဲခ်က္မ်ားျဖင့္လည္း ရင္ဆိုင္ေနရျခင္းျဖစ္သည္။
ကုလသမၼဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းၾကီး႐ုံး (UNHCR) ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူ အမ်ိဳးသမီး Melissa Fleming က ဂ်ီနီဗာတြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ကုလ အစည္းအေဝးတခု၌ ေျပာၾကားခဲ့ရာတြင္ အဖမ္းဆီးခံ ဝန္ထမ္းမ်ားထဲတြင္ UNHCR တြင္ အလုပ္လုပ္ေနသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား သံုးဦးလည္း ပါဝင္သည္ဟု ဆိုသည္။ အေသးစိတ္ေျပာၾကားရန္ကုိမူ သူကျငင္းဆိုခဲ့သည္။
အျခား ကုလသမၼဂၢ ဝန္ထမ္းတဦးက ေျပာဆိုရာတြင္ အဖမ္းဆီးခံ ဝန္ထမ္း ၁ဝ ဦးအနက္ ကမၻာ့ စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္ (WFP) မွ ဝန္ထမ္း သံုးဦး ပါဝင္ျပီး အခ်ိဳ႕မွာ နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႔(MSF)မွဟု သိရသည္။
UNHCR မွ Antonio Guterres သည္ လြန္ခဲ့သည့္ အပတ္က ျမန္မာ အရာရွိမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ျပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားႏွင့္ မြတ္စလင္မ်ား၏ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ေကာင္းမြန္ေစေရးႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ျမန္မာ အစိုးရကို ကူညီရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။ ဇြန္လအတြင္းက ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အၾကမ္းဖက္မွႈမ်ား ျဖစ္ပြါးခဲ့ကာ ၇၉ ဦးအထိ ေသဆံုး ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
Guterres အေနျဖင့္ ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ အျခား အရာရွိမ်ားအား အသိုင္းအဝိုင္း ႏွစ္ခု ျပန္လည္ေျပလည္ေရး အတြက္ ကြဲျပားျခားနားသည့္ အဆိုျပဳခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ တင္ျပခဲ့သည္ဟု ကုလ အရာရွိမ်ားက ဆိုၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္မ်ားသည္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ႏွင့္ အျခား အေျခခံ အခြင့္အေရးမ်ား ျငင္းပယ္ျခင္း ခံေနရျပီး ကုလသမၼဂၢက ထုိ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ကမၻာေပၚတြင္ အဆိုးဝါးဆံုး ခြဲျခားဆက္ဆံခံေနရသူမ်ားတြင္ ပါဝင္သည္ဟု ဆိုထားသည္။
UNHCR ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူ Fleming က UNHCR အေနျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ မျငိမ္သက္ေသာ အေျခအေနအား စုိးရိမ္မွႈျဖင့္ ဆက္လက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။
“က်မတို႔ အေနနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရခုိင္ေတြကိုေရာ မြတ္စလင္ေတြကိုပါ ခြဲျခားမွႈ လံုးဝ မရွိဘဲ လူသားခ်င္း စာနာမွႈ ဆိုင္ရာ အကူအညီေတြကုိ ဆက္လက္ ေပးအပ္ေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပခ်င္ပါတယ္” ဟု Fleming က ဆိုသည္။
႐ုိဟင္ဂ်ာတို႔၏ နယ္စပ္ေဒသကုိ ျဖတ္၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဘက္သုိ႔ ထြက္ေျပးမွႈ အေျခအေနမ်ားလည္း အရွိန္ေလ်ာ့လာ ၿပီဟု Fleming က ဆိုသည္။
“က်မတို႔ အေနနဲ႔ ဒီအေျခအေနေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ အေျခအေနေတြ ပံုမွန္ ျပန္ျဖစ္သြား လိမ့္မယ္။ ၿပီးေတာ့ အသိုင္းအဝိုင္း ႏွစ္ခုရဲ႕ ဆက္ဆံေရးေတြကို ျပန္လည္ ထူေထာင္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု သူက ဆိုသည္။
“ဒါေပမယ့္ ရင့္မွည့္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြထဲက တခုကေတာ့ ႏုိင္ငံမဲ့မွႈ အေျခအေနပါပဲ။ “ႏိုင္ငံသား ဥပေဒဟာ လူမ်ိဳးစု၊ မ်ိဳးႏြယ္ (ethnicity) အေနအထား အေပၚ အေျခခံထားျပီး အဲဒီ့မွာ မြတ္စလင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ အပါအဝင္ တခ်ိဳ႕ အုပ္စုေတြကို ဖယ္ထုတ္ထားပါတယ္” ဟု Fleming က ဆိုသည္။
လက္ရွိ ဥပေဒအရ ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြဟာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရရွိသင့္တာမို႔ သူတို႔ကုိ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ေပးသင့္ တယ္လို႔ UNHCR အေနနဲ႔ ယံုၾကည္ေၾကာင္း Fleming က ေျပာသည္။ ႏုိင္ငံအတြင္းမွာ ပံုမွန္ဘဝ တခု တည္ေဆာက္
ႏုိင္ဖုိ႔လိုအပ္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြကုိ သူတို႔ ရရွိေစမယ့္ တရားဝင္ အေျခအေနလည္း ရွိသင့္တယ္လို႔ Fleming က ဆိုသည္။
ၾကာသပေတးေန႔က မဇၥ်ိမ သတင္းဌာန၏ အဂၤလိပ္ပုိင္း စာမ်က္ႏွာတြင္ ေမာင္ေတာခ႐ုိင္ တရား႐ုံး၌ ကုလသမၼဂၢ ဝန္ထမ္း သံုးဦးသည္ ၎တို႔၏ အမွႈအတြက္ တရားခြင္သုိ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ၎ ဝန္ထမ္း သံုးဦးအား ဇြန္လ အတြင္း၌ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မွႈမ်ား ျဖစ္ပြါးခဲ့ခ်ိန္တြင္ နစက (နယ္စပ္ေဒသ စစ္ေဆးေရးႏွင့္ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္)မွ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
နိရဥၥရာ သတင္းဌာန၏ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ကလည္း MSF မွ ဝန္ထမ္းတဦးသည္လည္း အဖမ္းခံခဲ့ရၿပီး တရားခြင္သုိ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ္လည္း နိရဥၥရာ အေနျဖင့္ ထုိသတင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သီးျခား အတည္ျပဳခ်က္မ်ား ရယူႏုိင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ဆိုခဲ့သည္။
ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ မဇၥ်ိမသတင္းဌာနက ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ သတင္းတပုဒ္တြင္ ကုလသမဂၢႏွင့္ MSF တြင္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ေနၾကသည့္ အကူအညီေပးေရး ဝန္ထမ္း စုစုေပါင္း ၁၂ ဦး ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အခင္းျဖစ္ပြါးေနစဥ္ ကာလက ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းခံရေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ကုလသမဂၢ အရာရွိမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးႏွင့္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ပတ္ခန္႔က ကုလသမဂၢ ဝန္ထမ္းမ်ား အဖမ္းခံရသည့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ေနျပည္ေတာ္ တြင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ေဆြးေႏြးပြဲ၏ ရလဒ္ကုိမူ မသိရွိရေသးေပ။
႐ုိက္တာ သတင္းဌာန၏ ဇြန္လ ၁၆ ရက္ သတင္းတရပ္တြင္လည္း ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္မွ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားသည္ ကုလသမၼဂၢ ဒုကၡသည္ ေအဂ်င္စီမွ ဝန္ထမ္း ႏွစ္ဦးႏွင့္ WFP မွ ဝန္ထမ္း တဦး ၊ စုစုေပါင္း ကုလ ဝန္ထမ္း သံုးဦးအား ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ဖမ္းဆီးခံရသူ ဝန္ထမ္း သံုးဦးလံုးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းရျခင္း အေၾကာင္းကုိ မသိရွိရဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ဇြန္လ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ MSF အဖြဲ႔က ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ ေဒသအခ်ိဳ႕တြင္ ၎၏ လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္ဆိုင္းထားေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ၿပီး ထုိသို႔ရပ္ဆိုင္းရျခင္းမွာ ထုိေဒသမ်ားတြင္ ၎၏ ဝန္ထမ္းမ်ား လံုျခံဳမွႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ဟု ဆိုခဲ့သည္။
ျမန္မာအစုိးရက ထုတ္ျပန္သည့္ တရားဝင္ စာရင္းဇယားမ်ားအရ ဇြန္လတြင္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္မွႈမ်ားေၾကာင့္ လူ ၇၉ ဦး ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး ေသာင္းႏွင့္ခ်ီေသာ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ လံုျခံဳေသာ ခုိလွံႈရာမ်ား ရွာေဖြခဲ့ရသည္ဟု ဆိုထားသည္။ အၾကမ္းဖက္မွႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြါးေနစဥ္က
ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ေဒသတြင္း အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီမ်ားသည္ အစားအေသာက္ႏွင့္
ေဆးဝါးမ်ား ေပးအပ္ရန္ႏွင့္ ေနရာထုိင္းခင္းမ်ား စီစဥ္ေပးရန္အတြက္ ေဒသတြင္းသုိ႔ ဝင္ေရာက္ ခဲ့ၾကသည္ဟု သိရသည္။
ေသာၾကာေန႔က ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံ Siem Reap တြင္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီ ဟီလာရီ ကလင္တန္က ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနာက္ပုိင္းရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္မ်ား အေရးႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ေျပာၾကားခဲ့ေသးသည္။ ကလင္တန္က ေျပာၾကားရာတြင္ အေမရိကန္ အေနျဖင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား ျပည္တြင္းတြင္ အိမ္ပစ္ရာပစ္ ေျပးေနရေသာ ဒုကၡသည္မ်ား (IDPs) အျဖစ္ စဥ္းစားသည္ဟု သတင္းမ်ားအရ သိရသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ အပတ္အတြင္းတြင္ ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က UNHCR အေနျဖင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား တတိယႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်ေရး သုိ႔မဟုတ္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား UNHCR မွ တာဝန္ယူေပးရန္ အႀကံေပးေျပာဆို ခဲ့ေသာ္လည္း ကုလသမဂၢက မသင့္ေလ်ာ္ဟုဆိုကာ ပယ္ခ်ခဲ့သည္။
ကလင္တန္၏ ထုိကိစၥ ေျပာဆိုခ်က္ႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ဦးသိန္းစိန္၏ တံု႔ျပန္ခ်က္မွာ ထုိအေျခအေနအား “အလြန္ အႏၲရာယ္ႀကီးေသာ [အေျခအေန]” ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ေၾကာင္း အေမရိကန္ အရာရွိတဦးက ေျပာခဲ့သည္။ အဖမ္းဆီးခံ ကုလသမဂၢ ဝန္ထမ္းမ်ား အတြက္လည္း စုိးရိမ္မိေၾကာင္း ကလင္တန္က ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
မဇၥ်ိမသတင္းဌာန ။ ။ ကုလသမဂၢ ဝန္ထမ္းႏွင့္ အကူအညီေပးေရး လုပ္သား ၁ဝ ဦးအား ဇြန္လအတြင္းက ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အဘယ္ေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးခဲ့သည္ ဆိုသည္ကုိ ရွင္းလင္းခ်က္ေပးရန္ ျမန္မာႏုိင္ငံအား ေတာင္းဆို ထားသည္။ ထုိဝန္ထမ္းအခ်ိဳ႕မွာ ျပစ္မွႈ ဆိုင္ရာ စြဲခ်က္မ်ားျဖင့္လည္း ရင္ဆိုင္ေနရျခင္းျဖစ္သည္။
ကုလသမၼဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းၾကီး႐ုံး (UNHCR) ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူ အမ်ိဳးသမီး Melissa Fleming က ဂ်ီနီဗာတြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ကုလ အစည္းအေဝးတခု၌ ေျပာၾကားခဲ့ရာတြင္ အဖမ္းဆီးခံ ဝန္ထမ္းမ်ားထဲတြင္ UNHCR တြင္ အလုပ္လုပ္ေနသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား သံုးဦးလည္း ပါဝင္သည္ဟု ဆိုသည္။ အေသးစိတ္ေျပာၾကားရန္ကုိမူ သူကျငင္းဆိုခဲ့သည္။
အျခား ကုလသမၼဂၢ ဝန္ထမ္းတဦးက ေျပာဆိုရာတြင္ အဖမ္းဆီးခံ ဝန္ထမ္း ၁ဝ ဦးအနက္ ကမၻာ့ စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္ (WFP) မွ ဝန္ထမ္း သံုးဦး ပါဝင္ျပီး အခ်ိဳ႕မွာ နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႔(MSF)မွဟု သိရသည္။
UNHCR မွ Antonio Guterres သည္ လြန္ခဲ့သည့္ အပတ္က ျမန္မာ အရာရွိမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ျပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားႏွင့္ မြတ္စလင္မ်ား၏ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ေကာင္းမြန္ေစေရးႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ျမန္မာ အစိုးရကို ကူညီရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။ ဇြန္လအတြင္းက ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အၾကမ္းဖက္မွႈမ်ား ျဖစ္ပြါးခဲ့ကာ ၇၉ ဦးအထိ ေသဆံုး ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
Guterres အေနျဖင့္ ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ အျခား အရာရွိမ်ားအား အသိုင္းအဝိုင္း ႏွစ္ခု ျပန္လည္ေျပလည္ေရး အတြက္ ကြဲျပားျခားနားသည့္ အဆိုျပဳခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ တင္ျပခဲ့သည္ဟု ကုလ အရာရွိမ်ားက ဆိုၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္မ်ားသည္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ႏွင့္ အျခား အေျခခံ အခြင့္အေရးမ်ား ျငင္းပယ္ျခင္း ခံေနရျပီး ကုလသမၼဂၢက ထုိ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ကမၻာေပၚတြင္ အဆိုးဝါးဆံုး ခြဲျခားဆက္ဆံခံေနရသူမ်ားတြင္ ပါဝင္သည္ဟု ဆိုထားသည္။
UNHCR ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူ Fleming က UNHCR အေနျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ မျငိမ္သက္ေသာ အေျခအေနအား စုိးရိမ္မွႈျဖင့္ ဆက္လက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။
“က်မတို႔ အေနနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရခုိင္ေတြကိုေရာ မြတ္စလင္ေတြကိုပါ ခြဲျခားမွႈ လံုးဝ မရွိဘဲ လူသားခ်င္း စာနာမွႈ ဆိုင္ရာ အကူအညီေတြကုိ ဆက္လက္ ေပးအပ္ေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပခ်င္ပါတယ္” ဟု Fleming က ဆိုသည္။
႐ုိဟင္ဂ်ာတို႔၏ နယ္စပ္ေဒသကုိ ျဖတ္၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဘက္သုိ႔ ထြက္ေျပးမွႈ အေျခအေနမ်ားလည္း အရွိန္ေလ်ာ့လာ ၿပီဟု Fleming က ဆိုသည္။
“က်မတို႔ အေနနဲ႔ ဒီအေျခအေနေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ အေျခအေနေတြ ပံုမွန္ ျပန္ျဖစ္သြား လိမ့္မယ္။ ၿပီးေတာ့ အသိုင္းအဝိုင္း ႏွစ္ခုရဲ႕ ဆက္ဆံေရးေတြကို ျပန္လည္ ထူေထာင္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု သူက ဆိုသည္။
“ဒါေပမယ့္ ရင့္မွည့္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြထဲက တခုကေတာ့ ႏုိင္ငံမဲ့မွႈ အေျခအေနပါပဲ။ “ႏိုင္ငံသား ဥပေဒဟာ လူမ်ိဳးစု၊ မ်ိဳးႏြယ္ (ethnicity) အေနအထား အေပၚ အေျခခံထားျပီး အဲဒီ့မွာ မြတ္စလင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ အပါအဝင္ တခ်ိဳ႕ အုပ္စုေတြကို ဖယ္ထုတ္ထားပါတယ္” ဟု Fleming က ဆိုသည္။
လက္ရွိ ဥပေဒအရ ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြဟာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရရွိသင့္တာမို႔ သူတို႔ကုိ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ေပးသင့္ တယ္လို႔ UNHCR အေနနဲ႔ ယံုၾကည္ေၾကာင္း Fleming က ေျပာသည္။ ႏုိင္ငံအတြင္းမွာ ပံုမွန္ဘဝ တခု တည္ေဆာက္
ႏုိင္ဖုိ႔လိုအပ္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြကုိ သူတို႔ ရရွိေစမယ့္ တရားဝင္ အေျခအေနလည္း ရွိသင့္တယ္လို႔ Fleming က ဆိုသည္။
ၾကာသပေတးေန႔က မဇၥ်ိမ သတင္းဌာန၏ အဂၤလိပ္ပုိင္း စာမ်က္ႏွာတြင္ ေမာင္ေတာခ႐ုိင္ တရား႐ုံး၌ ကုလသမၼဂၢ ဝန္ထမ္း သံုးဦးသည္ ၎တို႔၏ အမွႈအတြက္ တရားခြင္သုိ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ၎ ဝန္ထမ္း သံုးဦးအား ဇြန္လ အတြင္း၌ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မွႈမ်ား ျဖစ္ပြါးခဲ့ခ်ိန္တြင္ နစက (နယ္စပ္ေဒသ စစ္ေဆးေရးႏွင့္ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္)မွ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
နိရဥၥရာ သတင္းဌာန၏ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ကလည္း MSF မွ ဝန္ထမ္းတဦးသည္လည္း အဖမ္းခံခဲ့ရၿပီး တရားခြင္သုိ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ္လည္း နိရဥၥရာ အေနျဖင့္ ထုိသတင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သီးျခား အတည္ျပဳခ်က္မ်ား ရယူႏုိင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ဆိုခဲ့သည္။
ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ မဇၥ်ိမသတင္းဌာနက ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ သတင္းတပုဒ္တြင္ ကုလသမဂၢႏွင့္ MSF တြင္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ေနၾကသည့္ အကူအညီေပးေရး ဝန္ထမ္း စုစုေပါင္း ၁၂ ဦး ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အခင္းျဖစ္ပြါးေနစဥ္ ကာလက ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းခံရေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ကုလသမဂၢ အရာရွိမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးႏွင့္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ပတ္ခန္႔က ကုလသမဂၢ ဝန္ထမ္းမ်ား အဖမ္းခံရသည့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ေနျပည္ေတာ္ တြင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ေဆြးေႏြးပြဲ၏ ရလဒ္ကုိမူ မသိရွိရေသးေပ။
႐ုိက္တာ သတင္းဌာန၏ ဇြန္လ ၁၆ ရက္ သတင္းတရပ္တြင္လည္း ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္မွ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားသည္ ကုလသမၼဂၢ ဒုကၡသည္ ေအဂ်င္စီမွ ဝန္ထမ္း ႏွစ္ဦးႏွင့္ WFP မွ ဝန္ထမ္း တဦး ၊ စုစုေပါင္း ကုလ ဝန္ထမ္း သံုးဦးအား ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ဖမ္းဆီးခံရသူ ဝန္ထမ္း သံုးဦးလံုးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းရျခင္း အေၾကာင္းကုိ မသိရွိရဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ဇြန္လ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ MSF အဖြဲ႔က ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ ေဒသအခ်ိဳ႕တြင္ ၎၏ လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္ဆိုင္းထားေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ၿပီး ထုိသို႔ရပ္ဆိုင္းရျခင္းမွာ ထုိေဒသမ်ားတြင္ ၎၏ ဝန္ထမ္းမ်ား လံုျခံဳမွႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ဟု ဆိုခဲ့သည္။
ျမန္မာအစုိးရက ထုတ္ျပန္သည့္ တရားဝင္ စာရင္းဇယားမ်ားအရ ဇြန္လတြင္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္မွႈမ်ားေၾကာင့္ လူ ၇၉ ဦး ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး ေသာင္းႏွင့္ခ်ီေသာ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ လံုျခံဳေသာ ခုိလွံႈရာမ်ား ရွာေဖြခဲ့ရသည္ဟု ဆိုထားသည္။ အၾကမ္းဖက္မွႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြါးေနစဥ္က
ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ေဒသတြင္း အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီမ်ားသည္ အစားအေသာက္ႏွင့္
ေဆးဝါးမ်ား ေပးအပ္ရန္ႏွင့္ ေနရာထုိင္းခင္းမ်ား စီစဥ္ေပးရန္အတြက္ ေဒသတြင္းသုိ႔ ဝင္ေရာက္ ခဲ့ၾကသည္ဟု သိရသည္။
ေသာၾကာေန႔က ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံ Siem Reap တြင္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီ ဟီလာရီ ကလင္တန္က ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနာက္ပုိင္းရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္မ်ား အေရးႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ေျပာၾကားခဲ့ေသးသည္။ ကလင္တန္က ေျပာၾကားရာတြင္ အေမရိကန္ အေနျဖင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား ျပည္တြင္းတြင္ အိမ္ပစ္ရာပစ္ ေျပးေနရေသာ ဒုကၡသည္မ်ား (IDPs) အျဖစ္ စဥ္းစားသည္ဟု သတင္းမ်ားအရ သိရသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ အပတ္အတြင္းတြင္ ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က UNHCR အေနျဖင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား တတိယႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်ေရး သုိ႔မဟုတ္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား UNHCR မွ တာဝန္ယူေပးရန္ အႀကံေပးေျပာဆို ခဲ့ေသာ္လည္း ကုလသမဂၢက မသင့္ေလ်ာ္ဟုဆိုကာ ပယ္ခ်ခဲ့သည္။
ကလင္တန္၏ ထုိကိစၥ ေျပာဆိုခ်က္ႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ဦးသိန္းစိန္၏ တံု႔ျပန္ခ်က္မွာ ထုိအေျခအေနအား “အလြန္ အႏၲရာယ္ႀကီးေသာ [အေျခအေန]” ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ေၾကာင္း အေမရိကန္ အရာရွိတဦးက ေျပာခဲ့သည္။ အဖမ္းဆီးခံ ကုလသမဂၢ ဝန္ထမ္းမ်ား အတြက္လည္း စုိးရိမ္မိေၾကာင္း ကလင္တန္က ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
